Στη «σκιά» του Αχιλλέα έζησε και ο κατά εννέα χρόνια μικρότερος αδελφός του Χαρίλαος, τη ζωή και το έργο του οποίου επιχειρούμε να σκιαγραφήσουμε. Ο Χαρίλαος Λογιωτάτου γεννήθηκε στη Λάρισα την ίδια χρονιά που απεβίωσε ο πατέρας του Δημήτριος (1856). Μετά το πέρας των εγκυκλίων μαθημάτων στη γενέτειρά του εγγράφθηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ όπου απεφοίτησε το 1882 με τον τίτλο του διδάκτορα των Νομικών Επιστημών.
Επιστρέφοντας στη Λάρισα εγκαταστάθηκε στη μεγάλη έπαυλη της οικογένειας συνολικής εκτάσεως 2.500 τετραγωνικών πήχεων που βρισκόταν στη συνοικία Παράσχου, απέναντι ακριβώς από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Η έπαυλη που αγοράστηκε από τον αδελφό του Αχιλλέα τον Ιανουάριο του 1882 αντί 200 χρυσών τουρκικών λιρών, ανήκε μέχρι τότε στην πλήρη κυριότητα της Αϊσέ Καντίν [2].
Στις 15 Φεβρουαρίου 1883 διορίσθηκε δικηγόρος στα δικαστήρια της Λάρισας [3], εκτός του Εφετείου (ΦΕΚ 62/Α/19-2-1883), ενώ στις 7 Μαρτίου 1883 με προτάσεις των εισαγγελέων Πρωτοδικών και Εφετών της Λάρισας διορίσθηκε πάρεδρος στο Πρωτοδικείο της πόλης, στη θέση του Χαήμ Σακή που απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του (ΦΕΚ 86/Α/9-3-1883). Λίγες ημέρες αργότερα διορίσθηκε πρόεδρος του επαρχιακού συμβουλίου της Λάρισας, με αρμοδιότητα τον έλεγχο των στρατολογικών καταστάσεων [4]. Ως γραφείο χρησιμοποιούσε (στην αρχή τουλάχιστον) το ιατρείο-φαρμακείο του αδελφού του Αχιλλέα που βρισκόταν στην σημερινή οδό Κύπρου [5].
Τον Μάιο του 1884 αγόρασε εξ αδιαιρέτου με τον αδελφό του Αχιλλέα και αντί 80 δρχ. μία λωρίδα γης εκτάσεως 32 γαλλικών μέτρων η οποία βρισκόταν δίπλα από την κατοικία τους στη συνοικία Παράσχου και ανήκε στη κυριότητα της Βασιλικής, χήρας του Νικολάου Τράκα. Η παραπάνω λωρίδα γης αποτελούσε πριν από τις πλημμύρες του 1882 την είσοδο της κατοικίας της. Η Βασιλική ήταν συγγενής τους επειδή ήταν θυγατέρα του Ιωάννη Λογιωτάτου [6].
Στις 15 Οκτωβρίου 1887 με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Λάρισας διορίσθηκε μέλος της εφορευτικής επιτροπής των δημοτικών σχολείων της πόλης [7]. Στις 2 Σεπτεμβρίου και στις 13 Οκτωβρίου 1892 διορίσθηκε ως μέλος των συνέδρων του Κακουργιοδικείου της Λάρισας (ΦΕΚ 314/Α/3-9-1892 και ΦΕΚ 371/Α/13-10-1892). Οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες που περιγράφηκαν στην πολύκροτη δίκη των τεσσάρων κατηγορουμένων «επί φόνω, ληστεία και εμπρησμώ» ενός ηγουμένου της Σκοπέλου, μίας ηλικιωμένης και ενός δεκαπεντάχρονου αγοριού [8], τον συγκλόνισαν και έκτοτε δεν συμμετείχε στις συνθέσεις των αντίστοιχων δικαστηρίων.
Την επόμενη χρονιά (1893) αγόρασε αντί 1.000 δρχ. από τον Γεώργιο Α. Ροδόπουλο ένα κατάστημα στη μεγάλη οδό Δαρκουρά (σημερινή οδό Κύπρου), δίπλα από το φαρμακείο του Παναγιώτη Τσόκανου και το ιατρείο του αδελφού του Αχιλλέα. Παλαιότερα το κατάστημα αποτελούσε το ισόγειο τμήμα μίας έπαυλης που είχε αγοράσει λίγα χρόνια νωρίτερα ο Ροδόπουλος από τον Δημοσθένη Χατζή Λαζάρου. Ο πρώτος είχε κατεδαφίσει την έπαυλη το 1892 (εκτός από το κατάστημα) μεταβιβάζοντας στη συνέχεια την κυριότητα του οικοπέδου και του καταστήματος στον Χαρίλαο Λογιωτάτου [9]. Στο κατάστημα αυτό στεγάστηκε το δικηγορικό του γραφείο τα επόμενα χρόνια.
Κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 εγκαταστάθηκε προσωρινά στην Αθήνα. Επέστρεψε στη Λάρισα στα τέλη του 1898 και στις δημοτικές εκλογές της 5ης Σεπτεμβρίου 1899 εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος της Λάρισας (επί δημαρχίας Αναστασίου Ζαρμάνη) λαμβάνοντας 955 ψήφους (21ος στη σειρά επί συνόλου 25 συμβούλων) [10]. Επανεκλέχθηκε το 1907 επί δημαρχίας Αχιλλέα Αστεριάδη [11].
Με έντονα ψυχολογικά προβλήματα ειδικά στα τελευταία χρόνια της ζωής του, δεν νυμφεύθηκε ποτέ και δεν άφησε απογόνους. Απεβίωσε στη Λάρισα στις 9 Αυγούστου 1930 σε ηλικία 74 ετών και ετάφη στον οικογενειακό τάφο των Λογιώτατων στο παλαιό νεκροταφείο της πόλης. Το 1933 με τη μεσολάβηση του δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα δωρίθηκε από τις ανεψιές του η ιδιωτική του βιβλιοθήκη στη νεοσύστατη τότε Δημοτική Βιβλιοθήκη της Λάρισας. Η βιβλιοθήκη αυτή περιλάμβανε αρχέτυπα και παλαίτυπα έντυπα βιβλία και χειρόγραφους κώδικες (περίοδος 1513-1863) τα οποία κληρονόμησε από τον αδελφό του Αχιλλέα και κατ’ επέκταση από τον παππού του Ιωάννη Οικονόμου-Λογιώτατο τον Λαρισαίο. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της δωρεάς Λογιωτάτου έχει απολεσθεί καθώς λεηλατήθηκε τόσο κατά τη διάρκεια της κατοχής, όσο και από διάφορους «άγνωστους» τα επόμενα χρόνια [12].
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Νικόλαος Παπαθεοδώρου, «Η οικογένεια Λογιωτάτου της Λάρισας», Ελευθερία (Λάρισα), φ. 31582 (10 Φεβρουαρίου 2012) και φ. 31583 (11 Φεβρουαρίου 2012), «Ο δήμαρχος Αχιλλεύς Λογιώτατος», Ελευθερία (Λάρισα), φ. 32508 (8 Οκτωβρίου 2014), «Οι Λογιώτατοι της Λάρισας», Larissanet (Λάρισα), φ. 19 Ιουλίου 2015 (Α΄ μέρος) και 26 Ιουλίου 2015 (Β΄ μέρος). Για το γενεαλογικό δένδρο της οικογένειας Λογιωτάτου βλ. του ιδίου: Μιχαήλ Σάπκας, ο ευπατρίδης πολιτικός (1873-1956). Λάρισα 2013, σ. 275-276.
[2]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 001 [1880-1882], αρ. 015 (8 Ιανουαρίου 1882). Την ίδια περίοδο ο Αχιλλεύς Λογιωτάτου αγόρασε άλλες δύο κατοικίες στη συνοικία Παράσχου: Την πρώτη από τον Αβραάμ Μουρταζά αντί 28,5 χρυσών τουρκικών λιρών (640,68 δρχ.) και την δεύτερη από την Καντισά Ζεϊνέλ Χαμζά αντί 12 χρυσών τουρκικών λιρών (269,76 δρχ.). Βλ. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 005 [1883], αρ. 1524 και 1525 (26 Ιουλίου 1883). Πολύ αργότερα αγόρασε και μία άλλη έπαυλη στη σημερινή οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου.
[3]. Ανεξαρτησία (Λάρισα), φ. 138 (17 Φεβρουαρίου 1883).
[4]. Ανεξαρτησία (Λάρισα), φ. 144 (9 Μαρτίου 1883).
[5]. «Ο δικηγόρος κ. Χαρίλαος Λογιωτάτου, γνωστοποιεί, ότι οι θέλοντες να αναθέσωσιν αυτώ εργασίας, ή άλλως συνεννοηθώσι μετ’ αυτού, τον ευρίσκουσιν εις το κατά την οδό Δάρκολι φαρμακείον του γνωστού ιατρού κ. Λογιωτάτου». Βλ. Ανεξαρτησία (Λάρισα), φ. 155 (21 Απριλίου 1883).
[6]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 012 [1884], αρ. 3059 (8 Μαΐου 1884).
[7]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Πρακτικά Δημοτικού Συμβουλίου, φκ. 004 [1887-1889], 15 Οκτωβρίου 1887.
[8]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 80 (16 Οκτωβρίου 1899).
[9]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 040 [1893], αρ. 14489 (29 Ιανουαρίου 1893).
[10]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 75 (11 Σεπτεμβρίου 1899).
[11].Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 897 (8 Ιουλίου 1907).
[12]. Νικόλαος Παπαθεοδώρου, Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη «Κωνσταντίνος Κούμας»: Ιστορική διαδρομή, Λάρισα 2013.
* Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
