Του Μενέλαου Κατσαμπέλα
Ο Φινλανδός καθηγητής Ari Leppaniemi είναι ένας διεθνώς καταξιωμένος δάσκαλος και χειρουργός, ιδιαίτερα στην επείγουσα χειρουργική και το τραύμα, αλλά η προσωπικότητά του δεν ξεχωρίζει μόνο στους κόλπους της παγκόσμιας ιατρικής κοινότητας για την επιστημονική του κατάρτιση αλλά και γενικότερα, εξαιτίας της πολύχρονης ανιδιοτελούς του προσφοράς σε πολλές χώρες του πλανήτη.
Σπουδαίος φίλος της Ελλάδας έτσι κι αλλιώς, εδώ και χρόνια έχει αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς φιλίας με τη Λάρισα και το Πανεπιστημιακό της νοσοκομείο.
Ήταν λοιπόν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να συναντήσουμε και να γνωρίσουμε αυτή την ιδιαίτερη προσωπικότητα, καθώς τις προηγούμενες μέρες βρέθηκε στην πόλη, προσκεκλημένος της Χειρουργικής κλινικής του ΠΓΝΛ.
Ο Ari Leppaniemi είναι διευθυντής του τμήματος Επείγουσας Χειρουργικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ελσίνκι. Έχει διατελέσει πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Τραύματος και Επείγουσας Χειρουργικής (ESTES), της Διεθνούς Εταιρείας Χειρουργικής Τραύματος και Εντατικής Θεραπείας (IATSIC), καθώς και της Φινλανδικής Χειρουργικής Εταιρείας.
Είναι Editor in Chief στο Scandinavian Journal of Surgery, Editor στο European Journal of Trauma and Emergency Surgery και Associate Editor στο World Journal of Surgery.
Ο διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου, καθηγητής Κωνσταντίνος Τεπετές, χωρίς την πολύτιμη συνδρομή του οποίου δεν θα μπορούσε να γίνει αυτή η συνέντευξη, αποκαλεί τον κ. Leppaniemi «ιπτάμενο Φινλανδό», καθώς έχει κάνει μέχρι σήμερα περίπου 600 διαλέξεις σε τουλάχιστον 60 χώρες του πλανήτη!
Σήμερα που δημοσιεύεται αυτό το κείμενο ο καθηγητής βρίσκεται κάπου μεταξύ Κατάρ και Ινδίας, πριν επισκεφθεί εκ νέου τις Ηνωμένες Πολιτείες...
Το πρώτο που κάνει εντύπωση πάνω του είναι ότι δεν πρόκειται για αντιπροσωπευτικό είδος του «ψυχρού» Βορειοευρωπαίου, αλλά τουναντίον συμπεριφέρεται με μεσογειακό ταπεραμέντο.
Ο καθηγητής έχει να επιδείξει ένα τεράστιο ανθρωπιστικό έργο, τις δεκαετίες του ΄80 και του ΄90, ως μέλος εθελοντικών δράσεων των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.
Για δύο περίπου χρόνια βρέθηκε στα νησιά Τουβαλού, στην Πολυνησία, τα οποία έγιναν παγκοσμίως γνωστά τα τελευταία χρόνια καθώς σταδιακά βυθίζονται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ασκώντας γενική ιατρική και εκπαιδεύοντας τους ντόπιους γιατρούς.
Βοήθησε επίσης τα θύματα εμφύλιων σπαραγμών σε άγριες περιοχές του πλανήτη, όπως η Καμπότζη, το Σουδάν και το Αφγανιστάν. Ως μέλος διεθνών ανθρωπιστικών αποστολών, έχει στήσει και λειτουργήσει υπαίθρια νοσοκομεία στα σύνορα αντίστοιχων γειτονικών χωρών (Ταϋλάνδη, Κένυα, Πακιστάν), με τη συνδρομή ντόπιων και εθελοντών.
«Δουλεύοντας σε τέτοιες συνθήκες, έπρεπε να κάνουμε κυριολεκτικά τα πάντα», τονίζει, «να ασκήσουμε όλο το φάσμα της χειρουργικής και της τραυματολογίας. Ταυτόχρονα, εκπαιδεύαμε ντόπιους γιατρούς και νοσηλευτές στην αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών».
ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΣΟΥΝΑΜΙ
ΣΤΟ ΠΟΥΚΕΤ
Με σενάριο κινηματογραφικής ταινίας μοιάζει η εμπειρία του λίγο μετά το καταστροφικό τσουνάμι στο τουριστικό θέρετρο Πουκέτ της Ταϋλάνδης, στις 26 Δεκεμβρίου 2004.
Τότε, πήρε εντολή από τον πρωθυπουργό της Φινλανδίας να μεταβεί στον χώρο της καταστροφής προκειμένου να περιθάλψει 14 Φινλανδούς τουρίστες που τραυματίστηκαν σοβαρά και να τους επιστρέψει με ασφάλεια πίσω στην πατρίδα τους.
Έχοντας τη συμπαράσταση άλλων 3 χειρουργών, 2 νοσηλευτών και ενός αναισθησιολόγου, μετέτρεψε ένα εμπορικό αεροσκάφος των φινλανδικών αερογραμμών σε ... νοσοκομείο εντατικής θεραπείας, καθώς αναγκάστηκε να χειρουργήσει εν πτήσει 2 ασθενείς που παρουσίασαν επιπλοκές!
«Αυτό που με βοήθησε στη συγκεκριμένη συγκυρία ήταν η εμπειρία που αποκόμισα από τις προηγούμενες αποστολές, όπου είχα μάθει να χειρουργώ και με την ελάχιστη υποδομή», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Πάντως, ο καθηγητής διατηρεί μια φιλοσοφική προσέγγιση της ζωής, φροντίζοντας πέρα από τη δουλειά του να αφιερώνει χρόνο στην οικογένεια του αλλά και στα αγαπημένα του χόμπι, αφού δεν αμελεί να χαλαρώνει παίζοντας πιάνο και σαξόφωνο (φανατικός φίλος της τζαζ) ή να αθλείται παίζοντας μπάντμιντον.
ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο καθηγητής Ari Leppaniemi, με πολλούς Έλληνες φίλους, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας, έχει άποψη για την κατάσταση της υγείας και το σύστημα που επικρατεί, ιδιαίτερα τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και δεν διστάζει να την εκφράσει :
«Η Ελλάδα διαθέτει πολύ καλά εκπαιδευμένους γιατρούς και νοσηλευτές, αλλά το σύστημα δεν τους αξιοποιεί σωστά. Υπάρχουν ζητήματα αδιαφάνειας και ανεπαρκούς αξιοποίησης του προσωπικού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο πολίτης να μην εμπιστεύεται το σύστημα υγείας. Υπάρχουν νόμοι, αλλά όχι ισονομία. Η ακαδημαϊκή δομή είναι πολύ ιεραρχική και παλιομοδίτικη, μη επιτρέποντας στους ικανούς να αναδείξουν τις δυνατότητές τους. Έτσι, λαμπροί Έλληνες επιστήμονες που αδυνατούν να αποδώσουν λόγω του τρόπου που δουλεύει το σύστημα, φεύγουν από τον τόπο σας και θριαμβεύουν στο εξωτερικό. Είμαι πάντως αισιόδοξος ότι το σύστημα μπορεί να βελτιωθεί και η κρίση να περάσει αν η Ελλάδα αξιοποιήσει τα παιδιά της. Η Πολιτεία οφείλει να δώσει ηθικά κίνητρα και να επιβραβεύει τους νέους ανθρώπους, ώστε να μείνουν εδώ».
Κλείνοντας, ο Φινλανδός χειρουργός αναφέρεται στις ανά τον κόσμο διαλέξεις του και σε πρωτοβουλίες όπως το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Χειρουργών στις Χειρουργικές Τεχνικές Αντιμετώπισης Τραύματος που έφερε το 2006 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας και πλέον εφαρμόζεται και στην Αθήνα.
«Είναι ένας τρόπος να διαδώσω τις γνώσεις μου σε άλλους. Πρέπει να ενθαρρύνουμε την κλινική έρευνα. Ό,τι κάνουμε πρέπει να βασίζεται στην έρευνα και τις νέες τεχνικές», σημειώνει και μας σφίγγει το χέρι, αναχωρώντας για την προγραμματισμένη του διάλεξη...
