Οι ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ δημιουργούν νέα δεδομένα στη διαχείριση αποβλήτων καθώς, υιοθετώντας το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, τροποποιούν την τιμολογιακή πολιτική των δήμων και τα δημοτικά τέλη και ενισχύουν την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία.
Οι προτεινόμενες αλλαγές στην τιμολογιακή πολιτική των απορριμμάτων, που αποφασίστηκαν σε συνεργασία με τη Γεν. Γραμματεία Συντονισμού και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Εσωτερικών, «συνδέονται με τον νέο νόμο για την ανακύκλωση (ν. 4496/2017), τις διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ν. 4555/2018), το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων. Υλοποιούν προβλεπόμενα κίνητρα για την ενθάρρυνση μιας σύγχρονης διαχείρισης των απορριμμάτων των δήμων με περιορισμό της ταφής και συνολικά μειώνουν το κόστος διαχείρισης προς όφελος των δημοτών και της περιβαλλοντικής προστασίας».
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία και το νέο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης αποβλήτων της χώρας μας, όπως σημειώνεται από το ΥΠΕΝ, «ορίζουν ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, με στόχο τη βιώσιμη διαχείριση υλικών και τη σταδιακή μείωση της υγειονομικής ταφής. Στη νέα νομοθεσία προβλέπεται η δημιουργία κινήτρων για τη μείωση των αποβλήτων και την ενδυνάμωση της ανακύκλωσης, σε συνάρτηση με την απόδοση της διαλογής στην πηγή, την εκτροπή οργανικών αποβλήτων από την ταφή, τη συλλογή αποβλήτων συσκευασιών ανά κάτοικο και την πραγματοποιηθείσα ανακύκλωση».
«Οι ρυθμίσεις αυτές» σημειώνει στην «Ε» ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ και δήμαρχος Αγιάς, Αντ. Γκουντάρας «έχουν τρία βασικά στοιχεία: Θα ισχύσουν εντός του 2019, σε τοπικό επίπεδο θα συνεχισθεί προς το παρόν η ενιαία τιμολόγηση γιατί η Μονάδα Λάρισας βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης και τέλος, το τρίτο στοιχείο, είναι ότι μειώνεται το περιβαλλοντικό τέλος του 35%».
«Τα Τρίκαλα και ο Βόλος έχουν ήδη περιβαλλοντική αδειοδότηση» σημειώνει στην «Ε» ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κων. Αγοραστός, διευκρινίζοντας ότι «η Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) της Λάρισας που θα γίνει στον ΧΥΤΑ βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης».
Να σημειωθεί πως η μελέτη (προϋπολογισμού περίπου 600.000 ευρώ) αφορά στην κατασκευή Μονάδων Επεξεργασίας Σύμμεικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων στο ΧΥΤΑ Λάρισας, δυναμικότητας 65.000 τόνων ετησίως.
ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
Με τη νέα ΚΥΑ για τον Κανονισμό Τιμολόγησης των ΦΟΔΣΑ, όπως διευκρινίζεται από το ΥΠΕΝ «καθορίζονται διαφορετικά τιμολόγια για τη διαχείριση των αποβλήτων και συγκεκριμένα: Η ταφή των αποβλήτων ή υπολειμμάτων θα έχει την υψηλότερη χρέωση, ακόμη και τριπλάσια από τη διαλογή στην πηγή.
Η επεξεργασία των αποβλήτων σε μονάδες μηχανικής, βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων θα έχει χαμηλότερη χρέωση από την ταφή/διάθεση, αλλά υψηλότερη από την ανάκτηση αποβλήτων που έχουν χωριστεί στην πηγή.
Η ανάκτηση χωριστά συλλεγέντων αποβλήτων (βιοαπόβλητα, ανακυκλώσιμα υλικά) θα έχει τη χαμηλότερη χρέωση».
«Επιπλέον, η επίδοση κάθε ΟΤΑ στην ανακύκλωση και τη χωριστή συλλογή συσκευασιών και βιοαποβλήτων (υπολείμματα τροφών και πράσινα απόβλητα) οδηγεί σε μείωση της εισφοράς του στον ΦΟΔΣΑ. Το συνολικό ποσό εισφοράς κάθε ΟΤΑ προς τους ΦΟΔΣΑ απομειώνεται έτσι από 5% έως 25%, ανάλογα με τις επιδόσεις κάθε ΟΤΑ στην ανακύκλωση και στη διαλογή στην πηγή ή στον “καφέ” κάδο» που να διευκρινισθεί ότι σήμερα δεν διαθέτει ακόμη κανένας δήμος του ΦΟΔΣΑ Λάρισας ενώ περιλαμβάνεται στα σχέδια του Δήμου Λαρισαίων. Να σημειωθεί πως ο καφέ κάδος απορριμμάτων με απόβλητα που μπορούν να κομποστοποιηθούν (τρόφιμα, κλαδιά κ.λπ.) απαιτεί ξεχωριστό δίκτυο όπως συμβαίνει σήμερα με τους πράσινους κάδους (σύμμεικτα) ή με τους μπλε κάδους (ανακύκλωση).
Σε κάθε περίπτωση οι επιπτώσεις στα δημοτικά τέλη για τους κατοίκους του νομού, θα υπολογισθούν με ακρίβεια όταν ολοκληρωθούν τα έργα υποδομής και όταν οι δήμοι εφαρμόσουν το νέο καθεστώς, είτε διαθέτουν δικές τους Υπηρεσίες Καθαριότητας – είτε όχι.
ΤΕΛΟΣ
Με τη δεύτερη νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, «δημιουργείται ένα σύγχρονο εργαλείο αποτροπής της ταφής με βάση την ευρωπαϊκή πρακτική». Με τη ρύθμιση αυτή καταργείται το ειδικό τέλος ταφής, (άρθρο 43 του ν. 4042/2012) και δίνεται οικονομικό κίνητρο στους ΟΤΑ και τους ΦΟΔΣΑ να προχωρήσουν τις δράσεις ορθολογικής και ολοκληρωμένης διαχείρισης.
Η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας θα επιτυγχάνεται με την εισαγωγή περιβαλλοντικής εισφοράς στους ΦΟΔΣΑ που καθυστερούν την ολοκληρωμένη διαχείριση των δημοτικών απορριμμάτων, η οποία θα αξιοποιείται μόνο για δράσεις κυκλικής οικονομίας και ανακύκλωσης. Το εργαλείο που προτείνεται για τη χρηματοδότηση δράσεων κυκλικής οικονομίας μέσω της αποτροπής της ταφής έχει εύλογο αναλογικά ύψος, ενθαρρύνει τη συμμόρφωση χωρίς να περιορίζεται σε μια ρύθμιση κυρωτικού χαρακτήρα, διατυπώνει ευκρινή οδικό χάρτη για τους ΦΟΔΣΑ και προβλέπει τα εξής:
Η περιβαλλοντική εισφορά είναι δέκα ευρώ (αντί των 35 ευρώ του φόρου ταφής) ανά τόνο μη επεξεργασμένων διατιθέμενων αποβλήτων, εφαρμόζεται από 1.7.2019 και αυξάνεται κάθε έτος κατά πέντε ευρώ, αρχίζοντας από την 1.1.2021, έως τα 35 ευρώ ανά τόνο, αντί των 60 ευρώ του φόρου ταφής».
ΜΕΙΩΣΗ
Όπως διευκρινίζει ο κ. Γκουντάρας η μείωση της περιβαλλοντικής εισφοράς «θα είναι σημαντική για τον ΦΟΔΣΑ Λάρισας που διαχειρίζεται 100.000 τόνους σύμμεικτων απορριμμάτων σε ετήσια βάση» καθώς σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς, το τέλος των 35 ευρώ τον τόνο θα μειωθεί στα 3 ευρώ τον τόνο αφού, το 2019 θα παραδοθεί η μελέτη για τη ΜΕΑ Λάρισας ενώ έως τις αρχές του 2020 θα υπάρχει ανάδοχος. Να σημειωθεί τέλος πως, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η περιβαλλοντική εισφορά «θα διατίθεται αποκλειστικά και πλήρως για τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων κυκλικής οικονομίας μεταξύ των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή των ΦΟΔΣΑ».
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ
