Το Δημοτικό Συμβούλιο του Capannori είναι το πρώτο στην Ευρώπη που υπέγραψε τη Στρατηγική Μηδενικών Αποβλήτων (την έχουν υιοθετήσει έκτοτε δεκάδες πόλεις) αναλαμβάνοντας τη δέσμευση έως το 2020 να μην καταλήγει ούτε ένα κιλό από τα απορρίμματα στον χώρο ταφής.
Ήδη τα αποτελέσματα μέχρι τώρα είναι εντυπωσιακά:
-Η κατά κεφαλήν παραγωγή απορριμμάτων μειώθηκε κατά 57% στα 146 από 340 κιλά ετησίως.
-Σήμερα το 82% των παραγόμενων απορριμμάτων διαχωρίζονται στην πηγή και μόνο το 18% των υπολειμματικών αποβλήτων οδηγείται για ταφή (αντίθετα στην Ελλάδα σήμερα το 80% των απορριμμάτων καταλήγει στους ΧΥΤΑ και τις χωματερές).
-Το ποσοστό των απορριμμάτων που διαχωρίζονται στην πηγή φθάνει ακόμη και το 90% στις περιοχές που εφαρμόζεται το σύστημα «Πληρώνω όσο πετάω» (Pay As You Throw). Στο πρόγραμμα αυτό οι πολίτες πληρώνουν για τα απορρίμματά τους ανάλογα με τη συχνότητα συλλογής των απορριμμάτων, η μέτρηση της οποίας γίνεται μέσω εφαρμογής μικροτσίπ στο αυτοκόλλητο της σακούλας που χρησιμοποιούνται.
-Στην περιοχή λειτουργεί Κέντρο Επαναχρησιμοποίησης (Reuse Centre), όπου γίνονται αποδεκτά ρούχα, παπούτσια, παιχνίδια ηλεκτρικές συσκευές και έπιπλα. Τα επαναχρησιμοποιήσιμα υλικά που είναι σε καλή κατάσταση επισκευάζονται όταν χρειάζεται και μεταπωλούνται σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες σε χαμηλότερη τιμή.
-Λόγω της εξοικονόμησης πόρων από την ταφή και των εσόδων από την πώληση ανακυκλούμενων υλικών, τα δημοτικά τέλη έχουν μειωθεί 20%, ενώ μόνο το 2009 ο δήμος είχε έσοδα 2 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία διέθεσε σε νέες επενδύσεις όσον αφορά τη μείωση απορριμμάτων καθώς και στη μείωση των τελών.
ΚΑΛΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ
Το παράδειγμα του Capannori ξεχωρίζει στις καλές πρακτικές που συστήνονται για τους δήμους της Ελλάδας από τον Οδηγό Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων που εξέδωσε το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον Οδηγό, «η σημερινή πολιτική αποβλήτων της ΕΕ στηρίζεται σε μιαν έννοια που είναι γνωστή ως ιεραρχία διαχείρισης των αποβλήτων. Η ιεραρχία ισχύει ως σειρά προτεραιότητας, σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Απόβλητα (2008/98/ΕΚ):
-Πρόληψη
-Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση
-Ανακύκλωση
-Άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας
-Διάθεση
Αυτό σημαίνει ιδανικά, τα απόβλητα πρέπει να προλαμβάνονται και ότι δεν μπορεί να προληφθεί η δημιουργία του πρέπει να επαναχρησιμοποιείται, να ανακυκλώνεται και να ανακτάται όσον είναι εφικτό, ενώ η υγειονομική ταφή χρησιμοποιείται όσο το δυνατόν λιγότερο. Η υγειονομική ταφή είναι η χειρότερη εναλλακτική λύση για το περιβάλλον καθώς σημαίνει απώλεια πόρων και μπορεί να μετατραπεί σε μελλοντική περιβαλλοντική υποθήκη».
ΜΗΔΕΝΙΚΑ
ΑΠΟΒΛΗΤΑ
Προς την κατεύθυνση αυτή η πρωτοβουλία «Μηδενικά Απόβλητα στην Ευρώπη». που περιλαμβάνει δήμους, επιχειρήσεις και ομάδες πολιτών, ενθαρρύνει τα μέλη της να δεσμευθούν για την εξάλειψη των υπολειμματικών απορριμμάτων, έτσι ώστε να εγκαταλειφθούν οι πρακτικές της υγειονομικής ταφής και της αποτέφρωσης απορριμμάτων. Προωθεί την αλλαγή στην υποδομή των τοπικών μεθόδων διαχείρισης απορριμμάτων. Η πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, η χωριστή διαλογή ρευμάτων αποβλήτων και η σταδιακή μείωση των υπολειμματικών απορριμμάτων αποτελούν βασικούς πυλώνες της πρωτοβουλίας αυτής.
Μέχρι στιγμής προγράμματα «Μηδενικών Αποβλήτων» έχουν αναπτυχθεί κυρίως στην Ιταλία και την Ισπανία καθώς και σε Σλοβενία, Σκοτία και Κροατία. Συνολικά 209 δήμοι με πληθυσμό 4 εκατομμυρίων συμμετέχουν στα προγράμματα «Μηδενικών Αποβλήτων» που έχουν αναπτυχθεί σε όλη την Ευρώπη.
Τα μέσα εφαρμογής μιας πολιτικής μηδενικών αποβλήτων είναι:
-Ενημέρωση και συμμετοχή των πολιτών
-Χωριστή διαλογή απορριμμάτων
-Σύστημα συλλογής αποβλήτων
-Μέθοδος τιμολόγησης απορριμμάτων με τη μέθοδο «Πληρώνω όσο πετάω» (Pay As You Throw).
-Προώθηση κομποστοποίησης
-Λειτουργία κέντρων επαναχρησιμοποίησης, πράσινων σημείων.
ΑΘΗΝΑ, Του Γιώργου Μακρή
