Νικόλαος Αργυρόπουλος – Αγγελική Σκόδρα: Ενα άγνωστο ζευγάρι

ΛΑΡΙΣΑ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ, ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ...

Αποτοιχισθείσα σύνθεση του ζωγράφου Νικολάου Αργυροπούλου από το αρχοντικό Favre στο Μεταξοχώρι. Από έκθεση στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας.

Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου, [e-mail]

Για τον ζωγράφο-αγιογράφο Νικόλαο Αργυρόπουλο από τη Νίκαια έχουμε και παλαιότερα γράψει αρκετά. Σήμερα γνωρίζουμε αρκετά βιογραφικά στοιχεία του και πολλά έργα του εντοπίσθηκαν και συνεχίζουν να εντοπίζονται, χάρις στις έρευνες του δικηγόρου και επί σειρά ετών προέδρου του Ομίλου Φίλων της Θεσσαλικής Ιστορίας Γεωργίου Ντρογκούλη, τη διδακτορική διατριβή του Νικολάου Γραικού: «Ακαδημαϊκές τάσεις της εκκλησιαστικής ζωγραφικής κατά τον 19ο αι.»[1] και άλλων ερευνητών. Γεννήθηκε στο Νεμπεγλέρ, τη γειτονική Νίκαια, στα μέσα του 19ου αιώνα (περίπου το 1850). Μετά τη βασική εκπαίδευση στο σχολείο της γενέτειράς του, ανέλαβε την κηδεμονία του ο συμπατριώτης του ιερομόναχος Μακάριος, ο οποίος την περίοδο εκείνη βρισκόταν στη Ρέτσιανη (Μεταξοχώρι) της Αγιάς, προστατευόμενος της οικογένειας Favre (Φάβρ). Για την καλλιτεχνική πορεία του Αργυροπούλου καθοριστική ήταν η γνωριμία του με το ζεύγος Ευγενίου και Στεφανίας «Μαντάμας» Φαβρ, οι οποίοι ήταν γαλλικής καταγωγής και είχαν έρθει στην Ελλάδα για εμπορικούς σκοπούς.

Είχαν κτίσει μεγάλο αρχοντικό στο Μεταξοχώρι Αγιάς (Ρετσάνη), όπου και διέμεναν. Στο αρχοντικό τους ο νεαρός ζωγράφος έμεινε αρκετά χρόνια, πραγματοποίησε τοιχογραφικές εργασίες με θέματα κοσμικά, όπως σκηνές κυνηγιού, ιστορικές σκηνές κ.λπ. καθώς επίσης και πορτρέτα της οικογένειας Φαβρ με δυτικότροπη τεχνοτροπία. Με βάση την Αγιά αγιογράφησε από το 1888 μέχρι και το 1901 πολλές εκκλησίες της περιοχής της, γι’ αυτό και θεωρήθηκε ως «ο αγιογράφος του Κισσάβου». Τα επόμενα χρόνια τον βρίσκουμε να εργάζεται στη Λάρισα, στη Χαλκίδα, την Αθήνα, την Ελευσίνα, τη Μασσαλία της Γαλλίας και τη Λίμνη της Ευβοίας όπου και πέθανε το 1932 σε μεγάλη ηλικία.
Για τη δασκάλα Αγγελική Σκόδρα μας άφησε πληροφορίες ο δημοσιογράφος Θρασύβουλος Μακρής και αποδελτιώθηκαν ειδήσεις από παλιές τοπικές εφημερίδες. Όμως ελάχιστοι γνωρίζουν ότι τα δύο αυτά άτομα Νικ. Αργυρόπουλος και Αγγελική Σκόδρα κάποια στιγμή (δεν γνωρίζουμε ακριβώς πότε) παντρεύτηκαν και αποτέλεσαν ζευγάρι μέχρι τον θάνατό τους. Τις πρώτες πληροφορίες για την Αγγελική Σκόδρα τις έχουμε από τον Θρασ. Μακρή, ο οποίος ήταν παρών ως μαθητής του δημοτικού σχολείου κατά τις εορταστικές εκδηλώσεις για την απελευθέρωση της Λάρισας την 31η Αυγούστου 1881. Στις «Λαρισινές σελίδες» που έγραψε το 1935 αναφέρει: «Ο στρατηγός Σούτσος κατελθών του ίππου, ασπάζεται το Ευαγγέλιον και την δεξιάν του μητροπολίτου, η δε διδασκάλισσα Αγγελική Σκόδρα με ηχηράν φωνήν προσφωνεί τον στρατηγόν, τον οποίον και στεφανώνει δι’ εκ δάφνης στεφάνου». Περίπου τα ίδια αναφέρουν σε ανταποκρίσεις τους και οι αθηναϊκές εφημερίδες «Πρωία» και «Εφημερίς». Η τελευταία αναφέρει επί λέξει τα εξής: «Δοξολογία επίσημος εψάλη εν τω μητροπολιτικώ ναώ ιερουργούντων των πέντε αρχιερέων και παρισταμένου απείρου πλήθους λαού, του στρατηγού και αξιωματικών, μεθ’ ήν οι παρασταθέντες εδέχθησαν αναψυκτικά εν τη οικία του μητροπολίτου, όπου η διευθύντρια του Παρθεναγωγείου κ. Αγγ. Σκόδρα ωδήγησε τας μαθητρίας, μία εκ των οποίων, δεκαέτις μόλις, εν μέσω αληθινούς συγκινήσεως απήγγειλε στίχους»[2].
Το 1891 η Αγγ. Σκόδρα μετατέθηκε στην Αγιά, αλλά μετά από ένα έτος την συναντούμε και πάλι διευθύντρια του Α’ Δημοτικής Σχολής Θηλέων της Λάρισας. Μέχρι το 1905 το όνομά της αναφέρεται τακτικά από τις εφημερίδες όταν περιγράφουν εορταστικές εκδηλώσεις και εξετάσεις στο Σχολείο που διευθύνει. Το 1905 σε μια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου αναφέρονται τα εξής: «…εν τη Αη ταύτη Δημοτική Σχολή των Θηλέων υπηρετεί από εικοσιπενταετίας ως διευθύντρια η κ. Αγγελική Σκόδρα, ήτις όσον ούπω, θ’ απόσχη των καθηκόντων της τούτων, απονεμηθησομένης αυτή συντάξεως…»[3]. Παρ’ όλα αυτά, είναι γνωστόν ότι υπηρέτησε στην εκπαίδευση μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1910 περίπου[4].
Η Αγγελική Σκόδρα παντρεύτηκε τον ζωγράφο-αγιογράφο Νικόλαο Αργυρόπουλο, όπως μας πληροφορεί και πάλι ο Θρασύβουλος Μακρής: «…η διδασκάλισσα Σκόδρα υπανδρεύθη τον εκ Νεμβεγλερίου ζωγράφον και αγιογράφον Νικόλαον Αργυρόπουλον, απέθανε δε εις τα Παρίσια, όπου το 1925 μετέβη μετά του συζύγου της, ίνα γνωρίση τα εκεί εγκατεστημένα τέκνα αυτού, προγόνια της». Η παράγραφος αυτή του Μακρή μας υποχρεώνει να δεχθούμε ότι ο γάμος του Αργυροπούλου με τη Σκόδρα ήταν ο δεύτερος.
Η Αγγελική Σκόδρα πέθανε στη Μασσαλία τον Φεβρουάριο του 1929, όπου ο σύζυγός της αγιογραφούσε τον ορθόδοξο ναό της πόλεως. Την αγγελία του θανάτου της την δημοσίευσε ο Θρασύβουλος Μακρής την 1η Μαρτίου 1929 στην εφημερίδα «Ελευθερία»: «ΑΓΓΕΛΙΚΗ Α. ΣΚΟΔΡΑ. Πλήρης ημερών απεβίωσεν και εκηδεύθη την προπαρελθούσαν εβδομάδα εν Μασσαλία όπου μετέβη μετά του συζύγου της κ. Ν. Αργυροπούλου – κληθέντος υπό της εκεί Ελληνικής Κοινότητος προς αγιογράφησιν του περικαλλούς ναού της – η Αγγελική Σκόδρα, πρώτη διδασκάλισσα της πόλεώς μας, διδάξασα τα πρώτα γράμματα και διαπαιδαγωγήσασα τας πλείστας των συμπολιτίδων οικοδεσποίνας από το 1883[5] μέχρι προ δεκαετίας. Η μνήμη της θα παραμείνη αΐδιος παρά της Κοινωνίας της Λαρίσης».
------------------------------------
[1]. Νικόλαος Γραικός: «Ακαδημαϊκές τάσεις της εκκλησιαστικής ζωγραφικής κατά τον 19ο αι.». Διδακτορική διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη (2011) σελ. 351-355.
[2] . «Εφημερίς», Αθήναι, φύλλο της 9ης Σεπτεμβρίου 1881.
[3]. Πρακτικά 37ης Συνεδρίας του Δημοτικού Συμβουλίου Λαρίσης, της 4ης Νοεμβρίου 1905. Εφ’ όσον το 1905 η Αγγ. Σκόδρα συμπλήρωνε 25ετή υπηρεσία ως διευθύντρια, θα πρέπει να ήταν επικεφαλής του Α’ Παρθεναγωγείου Λαρίσης από το 1880 τουλάχιστον.
[4]. Ρούσκας Γιάννης, Αγγελική Σκόδρα. Η «ευπαίδευτος και πεπειραμένη διευθύντρια» της Α’ δημοτικής Σχολής Θηλέων της Λάρισας, περ. «Θεσσαλικό Ημερολόγιο», Λάρισα, τόμ 64ος (2013) σελ. 231-237.
[5]. Το σωστό είναι πριν από το 1881, όμως πότε ακριβώς δεν έχει ταυτοποιηθεί.