Ήταν ο πρώτος που μετέφερε και εγκατέστησε στη Ρετσάνη χειροκίνητη εκκοκκιστική μηχανή και το βαμβάκι που παράγονταν μεταφέρονταν από το λιμάνι του Βόλου στις αγορές της Ανατολικής Μεσογείου. Στη συνέχεια. με την εντυπωσιακή αύξηση της σηροτροφίας, ασχολήθηκε με το εμπόριο των κουκουλιών ιδρύοντας με τον αδελφό του Μιχαήλ γραφεία εξαγωγής εγχωρίων προϊόντων στην Αγυιά, στη Λάρισα και στη Θεσσαλονίκη. Στη Λάρισα ίδρυσαν και μεταξουργείο στο οποίο γινόταν η επεξεργασία των κουκουλιών της Αγυιάς. Το εργοστάσιο, όμως, ανέστειλε τη λειτουργία του λίγο αργότερα, αφού καταστράφηκε από πυρκαγιά [1].
Ως μέλος του Κοινοτικού Συμβουλίου της Ρετσάνης, ήταν ο μόνος που από το 1872 και μετέπειτα, δεν συμφώνησε με την ενοικίαση των κτημάτων της κοινότητας στον Ευγένιο και στη Στεφανία Φαβρ και ειδικότερα με τα ειδικά προνόμια που τους δόθηκαν. Όταν ανανεώθηκε το 1878 η ενοικίαση (για μία δεκαετία), απέστειλε σχετική επιστολή στη Μητρόπολη Δημητριάδος (15 Οκτωβρίου 1878), αφήνοντας αιχμές για ενοικίαση με «σκοτεινές» διεργασίες [2]. Την ίδια περίοδο η συμβολή του στην Επανάσταση του 1878 ήταν σημαντική, παρά την ατυχή της κατάληξη.
Για το αδιάκοπο ενδιαφέρον του και τη συμμετοχή του στα κοινά, τιμήθηκε με την ψήφο των συμπατριωτών του στις βουλευτικές εκλογές του 1885 και του 1887. Το 1885 εκλέχθηκε βουλευτής Αγυιάς (από 7.4.1885 έως 6.11.1886) και το 1887 βουλευτής Λαρίσης (από 4.1.1887 έως 17.8.1890) [3].
Ο Ευθύμιος Βατζιάς νυμφεύθηκε την Ελένη Χατζηιωάννου. με την οποία απέκτησε έξι παιδιά: την Ευαγγελία (Ευαγγελή), την Αγγελική, τον Αθανάσιο, τον Δημήτριο, τη Γλυκερία και τον Ιωάννη. Στις 30 Ιανουαρίου 1892 (σε ηλικία 79 ετών), ο Ευθύμιος Βατζιάς παρουσία του συμβολαιογράφου Λαρίσης Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, του δικηγόρου Κωνσταντίνου Κομίτσα, του τυπογράφου Στέφανου Σουχάρα και του ξυλεμπόρου Περικλή Μπούρα από τη Σελίτσανη (σημ. Ανατολή), συνέταξε τη δημόσια διαθήκη του. Η σύνταξή της πραγματοποιήθηκε στην οικία του Βασιλείου Καραμπίλια στη συνοικία Ραμαζάν Ατίκ (τμήμα της συνοικίας Παράσχου ή Αγίου Νικολάου), στην οποία διέμενε ο Κωνσταντίνος Κομίτσας [4].
Σύμφωνα με τη διαθήκη, ο Ευθύμιος Βατζιάς όρισε ως γενικούς κληρονόμους της ακίνητης περιουσίας του τα τέσσερα εν ζωή παιδιά του: τον Αθανάσιο (κάτοικο Τουρκοχωρίου), τον Δημήτριο, τον Ιωάννη και τη Γλυκερία (κατοίκους Ρετσάνης). Τα άλλα δύο, η Ευαγγελία και η Αγγελική, είχαν αποβιώσει σε νεαρή ηλικία, λίγα χρόνια μετά από τον γάμο τους. Στα τέσσερα παιδιά του έδωσε την εντολή να φροντίσουν τη μητέρα τους (και σύζυγό του), «επειδή πολλάκις μοι συνέδραμε και πολλάς της οφείλω ευχαριστίας διά την καλήν ζωήν ην διήγε μεθ’ εμού». Τα παιδιά όφειλαν να της παραχωρήσουν μέχρι τον θάνατό της: α) μία οικία στη Ρετσάνη, στην οποία διέμενε ο Δημήτριος, β) έναν κήπο εκτάσεως 12 στρεμμάτων με ελαιόδεντρα και μουριές, γ) έναν κήπο εκτάσεως 10,5 στρεμμάτων στη θέση «Εμίν εφένδη» με λεπτοκαρυές (φουντουκιές), δ) έναν αγρό εκτάσεως 15 στρεμμάτων στη θέση «Τσαΐρι» της Ρετσάνης και ε) 1.000 δρχ. σε μετρητά.
Στον αδελφό του Μιχαήλ Βατζιά κληροδότησε 50 χρυσές λίρες Τουρκίας, ενώ στον ναό του Αγίου Νικολάου της Ρετσάνης άφησε 500 δρχ. για την ανέγερση κωδωνοστασίου. Στη διαθήκη του ο Ευθύμιος Βατζιάς κάνει λόγο και για τις δύο θανούσες θυγατέρες του, την Ευαγγελία και την Αγγελική. Και οι δύο όταν είχαν παντρευτεί, ο Ευθύμιος Βατζιάς της είχε παραχωρήσει ως προίκα μετρητά και μεγάλη ακίνητη περιουσία. Η Ευαγγελία ήταν παντρεμένη με τον Αναγνώστη Καραβατζόπουλο, με τον οποίο είχε αποκτήσει τρεις θυγατέρες: τη Χαρίκλεια, την Ευανθία και την Ευθυμία. Η Αγγελική ήταν παντρεμένη με τον Νικόλαο Χατζή Δήμου, με τον οποίο είχε αποκτήσει τρεις γιους και μία θυγατέρα: τον Δημήτριο, τον Ευθύμιο, τον Ευάγγελο και την Ελένη. Τιμώντας τη μνήμη των αποβιωσασών θυγατέρων του, ο Ευθύμιος Βατζιάς κληροδότησε μετρητά και ακίνητη περιουσία στα παιδιά τους (δηλαδή στα εγγόνια του), για τα οποία θα αναφερθούμε στο προσεχές δημοσίευμα.
(συνεχίζεται)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Μιλτιάδης Δάλλας, «Επαρχία Αγυιάς», Θεσσαλικά Χρονικά (Αθήνα 1935), σελ. 99-112.
[2]. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, «Ευγένιος και Στεφανία Φαβρ: Φιλέλληνες και ευεργέτες ή αμφιλεγόμενες προσωπικότητες; (Α’ μέρος)», Ελευθερία (Λάρισα), 7 Ιουλίου 2019.
[3]. Βουλή των Ελλήνων, Μητρώον Πληρεξουσίων, Γερουσιαστών και Βουλευτών 1822-1935. Αθήνα 1986, α/α 119, σελ. 94-95.
[4]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Ν. Λάρισας (ΓΑΛ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, φκ. 036, αρ. 12667 (30 Ιανουαρίου 1892).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
