Το καλοκαίρι του 1904 πραγματοποίησε μία περιοδεία στη Θεσσαλία, αποσπάσματα της οποίας παραθέτουμε στη συνέχεια [2]:
«Μου επιβάλλεται να γράψω να γράψω ολίγας λέξεις διά την πρώτη μικρά περιοδεία μου που έκανα ανά την Θεσσαλίαν διά να ευχαριστήσω και δημοσία όλους εκείνους που είχαν την ευγενή καλωσύνην νά με περιποιηθούν τόσον και να κάνουν τη «Φυλλίδα» φύλλο σχεδόν θεσσαλικό, και με λίγα λόγια περιγράψω τας δύο πόλεις και τας ιδέας και την υποστήριξι που κάνουν οι Θεσσαλοί εις την φιλολογίαν.
Όταν απεφάσισα να κάνω την μικρά αυτή περιοδεία έφευγα με κάποιο φόβο και γεμάτος από την ιδέαν της αποτυχίας την όποιαν μου είχαν γεννήσει οι τόσες συκοφαντίες κατά των Θεσσαλών. Ελογάριαζα νά διασκεδάσω τουλάχιστον με το ταξείδι και τα ωραία τοπεία τα όποια μου εξεθείαζαν. Αλλά σαν νάξευραν τη συκοφαντία που τους έκαναν, ευθύς μόλις επάτησα εις το ατμόπλοιον συνήντησα τόσους Θεσσαλούς, οι οποίοι φαίνονταν σαν επίτηδες στελμένοι να με συντροφέψουν και σιγά σιγά μου μεταβάλλουν την αοριστία σε πεποίθησι μιας καλής επιτυχίας και μου γεννήσουν μια αγάπη και εκτίμησι διά τους Θεσσαλούς. Δεν θα πολυλογήσω διά το ταξείδι, θα μου μείνη όμως απ’ αυτό ανεξάλειπτος η σεβαστή και ευγενής μορφή του κ. Ιωάννου Καρτάλη [3], ο οποίος τιμά τόσον το Ελληνικόν όνομα εις την Αίγυπτον με τα φιλοπρόοδα έργα του και τας νεωτεριστικάς ιδέας του [...].
Ο εν Βόλω αντιπρόσωπος της «Φυλλίδος» κ. Β. Ανούσης, τελειόφοιτος της νομικής, κατενθουσιασμένος με τας προόδους του φύλλου μας, με παραδειγματικόν ζήλον ειργάσθη και εργάζεται προς διάδοσιν της «Φυλλίδος», και μ’ όλον ότι εις την εγγραφήν συνδρομητών τόσον εν Βόλω όσον και εν Λαρίσση, ουδείς μου ηρνήθη και του ηρνήθη συνδρομήν και υποστήριξιν, το βέβαιον είνε ότι γίνονται δυσκόλως συνδρομηταί εις περιοδικά, μου εγεννήθη η απορία πώς άνθρωποι ενδιαφερόμενοι διά την φιλολογίαν και την καλλιτεχνικήν κίνησιν διστάζουσι να εγγραφώσιν εις τα διάφορα περιοδικά. Μετά την διαμονήν μου εν Λαρίσση, όπου σχεδόν και αυτοί οι τίτλοι των περιοδικών είνε άγνωστοι, έβγαλα το συμπέρασμα από την ομόφωνον διαμαρτυρίαν των δύο πόλεων, ότι δεν έχουν βέβαια άδικον όταν άνθρωποι, οι οποίοι αν ήσαν έμποροι θα έκαμνον την τύχην των κηρύσσοντες ψευδοπτωχεύσεις, περιέρχονται φορολογούντες εν όνόματι της μικράς μας φιλολογίας και εν γένει του Τύπου.
Δεν υπάρχει σχεδόν άνθρωπος εν Θεσσαλία, όστις να μη υπέστη αφαίμαξιν από τοιοιούτους τυχοδιώκτας και αγραμμάτους διευθυντάς και περιοδεύοντες αντιπροσώπους εικονικών και εφημέρων περιοδικών και εφημερίδων και από άλλους τοιούτους, οίτινες εδώ μεν φωνασκούν υπέρ της καθαρευούσης αλλού δε υπέρ της δημοτικής αναλόγως των φρονημάτων προς μεγαλειτέραν εμπορίαν. «Έχουν κυριολεκτικώς ψηθή από τα κόλπα αυτά και δεν δίδουν πλέον σημασία σε λόγια και σε πομπόδεις υποσχέσεις, θέλουν έργα». Ο Θεσσαλός είνε πάντοτε πρόθυμος να υποστηρίξη τον καθένα που θέλει αληθινά να εργασθή για τη Φιλολογία και τη Τέχνη. Αυτά, πρέπει να τα λάβουν υπό σπουδαίαν έποψιν οι διάφοροι διευθυνταί που θέλουν να εργασθούν, γράφονται διά γενικόν καλό και διά συμφέρον.
Η «Φυλλίς» έγινε ανάρπαστος και είνε το μόνον περιοδικό που έχει εκτίμησιν, διότι έχει τρία χρόνια που εργάζεται αληθινά, διότι ότι το υπεσχέθη το εξετέλεσε, διότι η περιοδεία έγινε με αξιοπρέπειαν, χωρίς λόγια παχειά, αλλά με την αδιαφιλονίκητον τριετή εργασίαν. Διά τη Λάρισα δεν έχω να προσθέσω πολλά. Ως πόλις παρουσιάζεται ως μία απέραντος έκτασις εις την οποίαν φαίνεται πως έγειναν μόνα τους τα σπίτια και είνε τοποθετημένα όλα σχεδόν το ένα μακρυά από τ’ άλλο, χωρισμένα από ένα οικόπεδο μανδρωμένο. Κάτι τι αόριστο μαρτυρεί πως η πόλις αυτή πρώτα ήτον πλουσιωτέρα, πως κάποιο διαβατικό κακό άφησε τα ίχνη του. Μ’ ολαταύτα όμως έχει το ωραίον της Αλκαζάρ το οποίον δεν θα εδάνειζα εις τον περιοδεύοντα Γάλλον Βifort αντί του Πηλίου, διά το οποίον μου έλεγε «Pas le pareil au monde», ως επίσης και τον ωραίον ανοικτόν ορίζοντα ο οποίος σχηματίζεται μακρυά, από μια μενεξένια γραμμή τόσων βουνών κάτωθεν του φρουρίου. Οι κάτοικοι της Λαρίσης είνε τόσον φιλόξενοι όσον καί φιλόμουσοι, και τόσον φιλόξενοι ώστε ο κάλλιστος και ευγενής μουσικός της Φιλαρμονικής κ. Roggero [4] μου έλεγεν «Quando avra acquistato a la Larissa n’ amico sara felice» και είχα το ευτύχημα αυτό να συναντήσω ένα φίλον και να γνωρισθώ με τον κ. Γ. Σερεμέτην έγκριτον δικηγόρον και νέον ευρείας αναπτύξεως [5].
Διά του κ. Σερεμέτη η «Φυλλίς» εξησφάλισε τον εν Θεσσαλία θρίαμβόν της. Και εδώ αι αυταί ιδέαι και γνώμαι οποίαι και εις Βόλον, ίσως διά την γλώσσαν είνε περισσότερον φανατικοί ή οι Βολιώται. Εν ενί λόγω υπό έποψιν αναπτύξεως η Λάρισα ευρίσκεται εις πολύ ευάρεστον σημείον έχουσα τόσους συλλόγους και σωματεία, διά τα όποια εν ευθετέρω χρόνω θέλω γράψη. Πρέπει όμως ν’ αναγραφή διά την «Μακεδονικήν Αδελφότητα» της οποίας προΐσταται ο κ. Μιχαηλίδης [6], όστις εργάζεται με μεγάλον ζήλο και έκαμε τόσα διά τους ατυχείς Κρουσοβίτας όσα δεν έκαμαν τα εν Αθήναις σωματεία με τους έχοντας το μονοπώλιον του πατριωτισμού προέδρους των».
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Ο πρώτος τόμος (1901-1902) είναι αφιερωμένος στη μνήμη του πεθερού του Σπυρίδωνος Λαυράγκα.
[2]. Ευάγγελος Κεφαλάς, «Η Φυλλίς εν Θεσσαλία: Βόλος – Λάρισα», Φυλλίς (Αθήνα), έτος Γ΄, τεύχος ΣΤ΄ (Ιούνιος 1904), σ. 136-138.
[3]. Εκλέχθηκε βουλευτής Βόλου (1881, 1885, 1887) και Λαρίσης (1905). Από το 1907 έως τον θάνατό του διετέλεσε δήμαρχος Παγασών (Βόλου).
[4]. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, «Αττίλιο Ρουτζέρο (1866–1935): Ο Ιταλός αρχιμουσικός της Λάρισας», Ελευθερία (Λάρισα), 11 Σεπτεμβρίου 2016.
[5]. Ο Γεώργιος Δ. Σερεμέτης αναγορεύθηκε διδάκτωρ Νομικών Επιστημών τον Μάρτιο του 1902 και τον Ιούνιο του 1903 έλαβε την άδεια «του δικηγορείν». Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 624 (7 Απριλίου 1902) και φ. 690 (13 Ιουλίου 1903). Το 1906 ίδρυσε στη Λάρισα σχολή διπλογραφίας με τη βοήθεια του εκδότη Θρασύβουλου Μακρή.
[6]. Ο έμπορος Αθανάσιος Μιχαηλίδης διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Αρσακείου και πρόεδρος της Μακεδονικής Αδελφότητος. Ο γιος του Αλέξανδρος υπήρξε δικηγόρος της Λάρισας που όμως απεβίωσε το 1913 στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια της θητείας του. Βλ. Μικρά (Λάρισα), φ. 10/566 (13 Ιανουαρίου 1913).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
