Ο φίλος Θανάσης Μπετχαβές αλίευσε από την εφημερίδα "Όλυμπος" της Λάρισας, στο φύλλο της 6ης Δεκεμβρίου του 1902 την ακόλουθη διαφήμιση, την οποία καταχώρησαν οι φωτογράφοι μόλις εγκαταστάθηκαν στη Λάρισα, εκμεταλλευόμενοι την υψηλή τιμή που τους έγινε:
"Καλλιτεχνικόν Φωτογραφείον της Βασιλικής Αυλής Αδελφών Δαφνοπούλου εν Λαρίση. Η πόλις της Λαρίσης δύναται να λογίζηται ευτυχής αποκτήσασα το νέον μεγαλοπρεπέστατον Φωτογραφείον των αδελφών Δαφνοπούλου, καλλιτεχνικής δυάδος εκ της μάλλον προοδευτικής, διατηρουμένου πρότινος έτι του Φωτογραφείου των εν Χαλκίδι, οπόθεν εγκατέστησαν τούτο ενταύθα. Είνε οι μόνοι φωτογράφοι των οποίων τα έργα εκτεθέντα κατά την διοργανωθείσαν έκθεσιν της Χαλκίδος απέσπασαν την μετά προσοχής εκτίμησιν απάσης της Βασιλικής οικογενείας. Ής πρωτότυπον και καλλιτεχνικώτατον σύμπλεγμα έλαβεν η δεσποινίς Δαφνοπούλου. Παρά της Α. Μ. του Βασιλέως, ηθικώς αμοίβοντος την ωραίαν τέχνη των, ηξιώθηκαν ταχέως του τίτλου των φωτογράφων της Βασιλικής Οικογενείας, οι επιδαψιλευθέντες δε ιδία έπαινοι της Βασιλίσσης, ουδέν έτερον κατέδειξαν, ή ότι εκ του καλλιτεχνικού εργοστασίου των εξήλθον έργα αληθώς εφάμιλλα των ευρωπαϊκών, τυχόντα πολλών βραβείων και επαίνων.
Η φιλόκαλος κοινωνία της Λαρίσης ουδεμία υπάρχει αμφιβολία ότι ταχέως και αύτη θα περιβάλη δια της εκτιμήσεώς της το νέον Βασιλικόν Φωτογραφείον, ούσα βεβαία περί της καλλιτεχνικής εργασίας των φωτογραφιών της".
Το δημοσιευόμενο σχέδιο της περιοχής της πόλης μας, η οποία περιλαμβάνεται μεταξύ των οδών Μ. Αλεξάνδρου-Πατρόκλου-Δευκαλίωνος, προέρχεται από το αρχείο της Χάιδως Βαλσάμη, κόρης του σπουδαίου φωτογράφου Γεωργίου Βαλσάμη, το οποίο σχεδίασε η ίδια. Στους χώρους αυτούς, ιδιοκτησίας του Γεράσιμου Δαφνόπουλου, εργάσθηκαν και μεγαλούργησαν ο ίδιος και οι διάδοχοί του.
Στον αρ. 1, ο οποίος αντιστοιχεί στη σημερινή οικοδομή, η οποία στο ισόγειο στεγάζει γνωστή καφετέρια, προπολεμικά υπήρχε διώροφο κτίσμα στο οποίο γνωρίζουμε ότι στεγάστηκε ο ιδρυθείς το 1928 "Σύλλογος Φιλομούσων Λαρίσης"[1]. Το 1935 στο κτίριο αυτό στεγάστηκε το πρώτο φωτογραφείο του Γεωργίου Βαλσάμη. Τον χώρο αυτό με διαθήκη του ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος παραχώρησε στις αδελφές του Ελένη και Χάιδω. Στον αρ. 2, ο οποίος αντιστοιχεί στις σημερινές οικοδομές της οδού Μ. Αλεξάνδρου Νο 10-12 βρισκόταν το βασίλειο του Δαφνόπουλου. Το φωτογραφείο με τις χαρακτηριστικές πλάκες του δαπέδου, οι οποίες ήταν σχεδιασμένες με γεωμετρικά σχήματα και τις ζωγραφισμένες με τοπία κουρτίνες, τις οποίες χρησιμοποιούσε ο φωτογράφος ως φόντο σε πολυπρόσωπες απεικονίσεις, τις παρατηρούμε σε πολλές φωτογραφίες του. Σε διπλανά δωμάτια είχε και την κατοικία του. Με τον θάνατό του ο χώρος αυτός κατόπιν επιθυμίας του παραχωρήθηκε στην αδελφή του Ευαγγελία. Το δε φωτογραφείο του συνέχισε να το δουλεύει ο γιος της Ευαγγελίας, φωτογράφος Δημήτριος Αρετόπουλος ή Ριτόπουλος, ο οποίος έγινε κάτοχος και όλου του αρχείου του θείου του. Στον αρ. 3, ο οποίος αντιστοιχεί στη σημερινή οικοδομή Νο 8 της Μ. Αλεξάνδρου, ο Δαφνόπουλος λίγα χρόνια πριν πεθάνει έκτισε την πολυτελή διώροφη κατοικία του, την οποία περιγράψαμε στο προηγούμενο κείμενο. Μετά τον θάνατό του το 1935 έμενε σ' αυτό η σύζυγός του Αφροδίτη και τελικά το αγόρασε ο Γεώργιος Βαλσάμης. Τον χώρο, ο οποίος αντιστοιχεί στον αρ. 4 με πρόσοψη προς την οδό Δευκαλίωνος, ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος τον έκανε δωρεά στην Εκκλησιαστική Επιτροπή του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Αχιλλίου[2]. Ο αρ. 5 αντιστοιχεί σε ένα επίμηκες οίκημα, το οποίο έκτισε ο Γεώργιος Βαλσάμης στην αυλή του μεγάλου σπιτιού της Αφροδίτης Δαφνοπούλου για να στεγάσει το φωτογραφείο του, αφού ο σεισμός είχε καταστρέψει το πρώτο του κατάστημα στη γωνία Μ. Αλεξάνδρου-Πατρόκλου-Δευκαλίωνος. Σήμερα όλη αυτή η περιοχή, όπως και ολόκληρος ο κεντρικός τομέας της Λάρισας, έχει γίνει ένα δάσος από πολυκατοικίες, στριμωγμένες η μία κολλητά στην άλλη, χωρίς καμία απόσταση μεταξύ τους και χωρίς αυλές και πράσινο, για το οποίο φροντίζει όσο μπορεί η εκάστοτε δημοτική αρχή.
Ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος εκτός των άλλων ήταν και σπουδαίος δάσκαλος. Κοντά του έμαθαν την τέχνη της φωτογραφίας αρχικά η αδελφή του Ελένη (1885-1971) και τα ανίψια του, ο Δημήτριος Αρετόπουλος (1902-1968), ο Νικόλαος Μούσιος (1906-1951) και ο Γεώργιος Βαλσάμης (1911-1998). Και τα τρία ανίψια από τις αδελφές του Ελένη και Χάιδω εργάζονταν κοντά του και τον βοήθησαν μέχρι τον θάνατό του.
Το 1932 ταξίδευσε στην Κωνστάντζα[3] της Ρουμανίας για να επισκεφθεί την αδελφή του Ελένη με την οποία ξεκίνησε την επαγγελματική του εργασία στη Λάρισα. Η τελευταία είχε παντρευτεί το 1907 στη Λάρισα τον Νικόλαο Ιωαννίδη και το 1919 εγκατέλειψαν τη Λάρισας για να εργαστούν στη Ρουμανία. Εκεί ο Δαφνόπουλος έμεινε γα κάποιο διάστημα και μελέτησε τις νέες τεχνικές της φωτογραφίας, γιατί την περίοδο εκείνη η Ρουμανία ήταν αρκετά ανεπτυγμένη σε πολλούς τομείς. Κατά την παραμονή του ενθουσιάσθηκε από τη μεγάλη άνεση του φωτογραφείου τους, τον μηχανικό εξοπλισμό του, την περίτεχνη επίπλωση και την άνετη ζωή τους.
Ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος υπήρξε ταλαντούχος φωτογράφος, οι δε προσωπογραφίες του υποδηλώνουν την τρομερή ικανότητα που είχε να αποδίδει με τον φακό τα προσωπικά χαρακτηριστικά του φωτογραφούμενου, με μια αισθητική ακρίβεια που και σήμερα εκπλήσσει. Η αξία των φωτογραφικών του πορτραίτων εξακολουθεί και στην εποχή μας να ελκύει του συλλέκτες πανελλήνια, καθώς αποδεικνύεται από τις διάφορες δημοπρασίες, όπου παρατηρούμε ότι τακτικά φωτογραφίες του δημοπρατούνται σε υψηλές τιμές. Μία άλλη ικανότητα του Δαφνόπουλου, η ζωγραφική, ξεδιπλώνεται σε ορισμένες φωτογραφίες-πορτραίτα, στις οποίες προσθέτει με το χέρι του ζωγραφικές πινελιές σε ορισμένα σημεία από άσπρο και μαύρο χρώμα, ώστε να δίνεται η εντύπωση ανάγλυφου πίνακα.
Προς το τέλος της ζωής του ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος ταξίδεψε για λόγους υγείας στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, επισκέφθηκε διάσημους ιατρούς στην Ελβετία, γιατί είχε ένα πρόβλημα με τα νεφρά του, οι οποίοι του συνέστησαν ειδική θεραπεία και δίαιτα. Τελικά πέθανε στη Λάρισα στις 3 Απριλίου του 1935 σε ηλικία 61 ετών και ενταφιάσθηκε στο Κοιμητήριο της πόλης μας.
(Συνεχίζεται)
--------------------------------------------------
[1]. Το 1927, μια ομάδα φιλόμουσων κυριών της Λάρισας, η Όλγα σύζυγος του μηχανικού Μιχαήλ Μπούρα, ο οποίος την περίοδο εκείνη ήταν πρόεδρος της Εταιρείας Ύδρευσης και Ηλεκτροφωτισμού, η Καλλιόπη σύζυγος του Ιωάννη Άρτη, δοξασμένου στρατηγού των Βαλκανικών πολέμων, η Ματθίλδη σύζυγος του Νικολάου Φίλιου, ιατρού, πολιτικού και τραπεζίτη και η Κατερίνα σύζυγος του γαιοκτήμονα Μιλτιάδη Ζαρίμπα, με επικεφαλής τη σύζυγο του δημάρχου Ιουλία Σάπκα, ίδρυσαν τον "Σύλλογο Φιλομούσων Λαρίσης", ο οποίος υπήρξε πρόδρομος του Δημοτικού μας Ωδείου.
[2]. Σ αυτό το σημείο μάς δίνεται η ευκαιρία να επισημάνουμε και τη θρησκευτική του ευαισθησία για τον πολιούχο άγιό μας.
[3]. Η Κωνστάντζα ή Κωνστάντια είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ρουμανίας και βρίσκεται στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Από τον Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com
