Πρόκειται για το μέγαρο Αλεξάνδρου. Είναι ένα από τα λίγα μεγάλα προπολεμικά κτίσματα της Λάρισας, το οποίο κατόρθωσε να διασωθεί μέχρι σήμερα και μάλιστα σε πολύ καλή κατάσταση, χάρη στην ευαισθησία που έδειξε ο μέχρι πρότινος ιδιοκτήτης του Δημήτριος Ιωάν. Αλεξάνδρου.
Ο γενάρχης της οικογένειας Δημήτριος Αλεξάνδρου (1862-1906) γεννήθηκε στον Τύρναβο και το 1879 μετακόμισε στη Λάρισα, όπου μαζί με τον Κυριακό Διδάσκαλο άνοιξαν κατάστημα υαλικών σε ισόγειο οίκημα στη γωνία των σημερινών οδών Βενιζέλου και Παπαναστασίου. Σύντομα ο συνεταίρος του αποχώρησε, στο κατάστημα έμεινε μόνος του ο Αλεξάνδρου και λόγω θέσεως οι δουλειές του πήγαιναν περίφημα. Στις διαφημιστικές καταχωρήσεις των εφημερίδων της εποχής αναφέρεται ως «Μέγα Υελοπωλείον "Λούβρ" Δημητρ. Αλεξάνδρου». Όμως το 1906 πέθανε σε νεαρή ηλικία (44 χρονών) και την επιχείρηση ανέλαβε ο γιος του Ιωάννης Αλεξάνδρου (1884-1962)[1] που ήταν τότε 21 ετών. Αυτός κατόρθωσε, χάρη στην ισχυρή προσωπικότητα που διέθετε, να αναδείξει οικονομικά την επιχείρηση[2] και μετά το 1922 αγόρασε το διπλανό στο κατάστημά του οικόπεδο που ήταν ανταλλάξιμο. Το 1930 ανήγειρε στο οικόπεδο αυτό το τριώροφο κτίριο που υπάρχει μέχρι σήμερα, με προοπτική το ισόγειο να αποτελέσει τη μόνιμη επαγγελματική του στέγη και οι δύο όροφοι να χρησιμοποιηθούν σαν κατοικία της οικογένειας. Το πρώτο γωνιακό κατάστημα κατεδαφίσθηκε και στη θέση του ανεγέρθηκε το νεοκλασικό κτίριο της Τράπεζας Λαρίσης. Στο νέο του κατάστημα ο Ιωάννης Αλεξάνδρου επέκτεινε την επιχείρηση και τη μετέτρεψε σε κατάστημα γενικού εμπορίου, όμως οι όροφοί του ποτέ δεν κατοικήθηκαν από την οικογένειά του. Προπολεμικά στέγασαν κλειστή ιδιωτική λέσχη Λαρισαίων αστών αγγλικού τύπου, με χαρτοπαικτική λέσχη. Επίσης, στους χώρους του πραγματοποιούνταν διάφορες δεξιώσεις και συνελεύσεις επαγγελματικών σωματείων της πόλης. Κατά την περίοδο της Κατοχής ολόκληρο το κτίριο επιτάχθηκε από τους Γερμανούς, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να διακόψει τη λειτουργία της και η οικογένεια να μετακομίσει προσωρινά στην Αθήνα. Οι Γερμανοί μετέτρεψαν το ισόγειο του κτιρίου σε χώρο στάθμευσης των γερμανικών αυτοκινήτων της Κομαντατούρας, ενώ στους δύο ορόφους εγκαταστάθηκαν διοικητικές υπηρεσίες του γερμανικού Φρουραρχείου.
Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ολόκληρο το κτίριο ενοικιάσθηκε στον επιχειρηματία Τσούκαρη, ο οποίος το μετέτρεψε σε ξενοδοχείο, το οποίο όμως λειτούργησε μόνο για λίγα χρόνια. Το 1948-49 το ισόγειο στέγασε και πάλι την επαγγελματική δραστηριότητα του Ιωάννη Αλεξάνδρου, ενώ οι δύο όροφοι χρησιμοποιήθηκαν ως κλινική. Αρχικά στεγάστηκε η χειρουργική κλινική του Γεωργίου Κατσίγρα μέχρι το 1955, οπότε μεταφέρθηκε στη μεγάλη ιδιόκτητη κλινική του στην πλατεία Ταχυδρομείου. Μετά τη μετακόμιση του Κατσίγρα τους χώρους του μεγάρου ενοικίασαν οι αδελφοί Γκαράνη για να αναπτύξουν την πρώτη χειρουργική τους κλινική, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η δική τους, την οποία έκτισαν επί της οδού Παπαναστασίου. Ακολούθησε η ουρολογική κλινική του Αντώνη Καφετζούλη. Όταν μετακόμισε και ο τελευταίος ιατρός, αρχικά στον πρώτο όροφο λειτούργησε το club "Παράδεισος" με αποκλειστικά ανδρική πελατεία και κατόπιν από τους ορόφους του πέρασαν διάφορα καταστήματα εστιάσεως και ψυχαγωγικές λέσχες κάθε είδους.
Το 1953 ανέλαβε την οικογενειακή επιχείρηση του ισόγειου καταστήματος ο εγγονός του ιδρυτή και συνονόματός του Δημήτριος Αλεξάνδρου, ο οποίος το 1980 άλλαξε για τρίτη φορά τη χρήση του και το λειτούργησε ως κατάστημα παιδικών παιχνιδιών μέχρι το 2004. Τη χρονιά αυτή ο Δημήτριος Αλεξάνδρου ο νεότερος συνταξιοδοτήθηκε και το κτίριο έκτοτε άλλαξε ιδιοκτήτη και χρήση[3].
Αρχιτεκτονικά το μέγαρο Αλεξάνδρου είναι ένα τριώροφο οικοδόμημα με αισθητικά όμορφη πρόσοψη. Οι υψηλές διαστάσεις του ισογείου δημιουργούν έναν ευρύ εσωτερικό χώρο. Τα ανοίγματα καταλαμβάνουν σχεδόν ολόκληρη την πρόσοψη του καταστήματος και στην ανατολική πλευρά υπάρχει ξεχωριστή θύρα εισόδου που οδηγεί σε ξύλινο κλιμακοστάσιο το οποίο φθάνει μέχρι και τον τρίτο όροφο. Σήμερα το ισόγειο κατάστημα εναρμονίζεται με τα τοξωτά ανοίγματα του πρώτου ορόφου και τον επιτυχημένο συνδυασμό χρωματικής απόδοσης των επιχρισμάτων. Στενός επιμήκης εξώστης με παραδοσιακές σιδεριές και μαρμάρινα φουρούσια διατρέχει όλο το μήκος του πρώτου ορόφου, ενώ στον δεύτερο ο εξώστης περιορίζεται μόνο στο κεντρικό τμήμα.
Η αρχοντιά του μεγάρου Αλεξάνδρου της εποχής του Μεσοπολέμου δένει επιτυχημένα με τη βαθμιαία αναδυόμενη κλασική ομορφιά του Αρχαίου Θεάτρου και την περιποιημένη πεζοδρόμηση του μεταξύ των χώρου.
-----------------------------------------------
[1]. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Οικογένεια Αλεξάνδρου, εφ. "Ελευθερία", Λάρισα, φύλλο της 21ης Σεπτεμβρίου 2016.
[2]. Χαρακτηριστική και πρωτότυπη είναι μια διαφήμιση του καταστήματος η οποία εμφανίσθηκε το 1906 στις τοπικές εφημερίδες: "Μέγα Σκάνδαλον. Η ευειδεστάτη δις Κ. Μ. μνηστευθείσα προ 15 ημερών τον Χ. Π., τον οποίον εις το έπακρον εμίσει, εγένετο άφαντος από χθες. Οι γονείς της, εις ούς ανεκοίνωσεν την προς τον μνηστήρα απέχθειάν της, υποθέτουν ότι η δυστυχής κόρη θα αυτοκτονούσε. Επληροφορήθημεν όμως ότι ο δυστυχής πατήρ εύρε την κόρην του. Την εύρε ωσεί αφηρημένην προ των προθηκών του ενταύθα υαλοπωλείου Ιωάν. Αλεξάνδρου, χάσκουσαν με την ποικιλίαν των ειδών! Ενεγκαλίσθη μετ' ολίγον και αυτή τον πατέρα της, εζήτησε συγγνώμην και παρεκάλεσεν αυτόν να της ψωνίση όλα τα αναγκαιούντα εις τον γάμον είδη από τον Ι. Αλεξάνδρου". Βλέπε: Ζιαζιάς Γεώργιος, Αναζητώντας τη χαμένη Λάρισα. 50 χρόνια μνήμες και αναπολήσεις (1900-1950), τόμ. Β’, Λάρισα (2000), σελ. 8-9.
[3]. Όλες οι πληροφορίες σχετικά με την ιστορία του κτιρίου και της οικογένειας Αλεξάνδρου προέρχονται από τον Δημήτριο Αλεξάνδρου, ο οποίος εκπροσώπησε την τρίτη γενεά της οικογενειακής επιχείρησης Αλεξάνδρου, η οποία διήρκεσε 125 χρόνια (1879-2004).
Από τον Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com
