Οι ημερομηνίες αυτές υπήρξαν δύο μεγάλα ιστορικά γεγονότα, στον αγώνα ενάντια στη φασιστική και ναζιστική κατοχή της χώρας μας.
Θα αναφερθώ με λίγες γραμμές σε αυτά : Η ΕΠΟΝ - Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων - υπήρξε η μεγαλύτερη οργάνωση νεολαίας στη χώρα μας. Η συμμετοχή των νέων σ' αυτήν, ήταν εντελώς εθελοντική και ανιδιοτελής καθώς το μόνο που τους ωθούσε ήταν η φλόγα της καρδιάς για τη λευτεριά της πατρίδας και την οργάνωση μιας νέας, ελεύθερης και δημοκρατικής ζωής. Η δράση της εξαπλώθηκε γρήγορα σε ολόκληρη τη χώρα. Στην ύπαιθρο ανέπτυξε ένα πρωτοφανές πρόγραμμα δημιουργικής παρέμβασης , πολιτιστικής δημιουργίας και κοινωνικής αναγέννησης. Τα μέλη και οι φίλοι της εντάχθηκαν μαζικά σε ανταρτικές ομάδες και πολεμούσαν με το όπλο στο χέρι τραγουδώντας. Στις μεγάλες πόλεις συμμετείχαν με θάρρος και λεβεντιά στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων κατά των Γερμανών και των ταγμάτων ασφαλείας των Τσολάκογλου και Ράλλη, προβάλλοντας τα νεανικά τους στήθη τους και αψηφώντας τους κινδύνους. Είχαν πολλούς νεκρούς και τραυματίες, αλλά και μικρές η μεγαλύτερες καθημερινές νίκες στους αγώνες τους , που αναπτέρωναν το ηθικό ολόκληρης της κοινωνίας στην καθημαγμένη χώρα. Στα κρατητήρια της Γκεστάπο, άντεξαν τα βασανιστήρια, δεν πρόδωσαν τον αγώνα και τους συντρόφους τους, ενώ μπροστά στα εκτελεστικά αποσπάσματα στάθηκαν περήφανοι, με το κεφάλι ψηλά, πιστοί στο καθήκον και την πατριωτική αποστολή τους.
Χαρακτηριστικό της δράσης τους είναι το παρακάτω περιστατικό:
Στα ριζά του Υμηττού, τρία νεαρά αγόρια, οι 18χρονοι ΕΠΟΝίτες Δημήτρης Αυγέρης, Κώστας Φαλτόπουλος και Θ. Κιοκμεκίδης, φύλακες του οπλισμού διμοιρίας, όταν ξύπνησαν το πρωί διαπίστωσαν ότι ήταν ζωσμένοι από Γερμανούς και τσολιάδες Γκεσταπίτες. Είχαν προδοθεί από κάποιον. Αυτοί φώναξαν τους ΕΠΟΝίτες να παραδοθούν. Τα παιδιά απάντησαν με τα όπλα τους. Όμως ο αγώνας τους ήταν άνισος. Τα γερμανικά πολυβόλα θέριζαν τα πάντα. Ο οπλισμός των παιδιών ήταν παλαιός και οι σφαίρες τους λίγες, οπότε, προς το βράδυ, μαζί με αυτές, τελείωσε και η ζωή τους. Η ηρωική αυτή θυσία συγκλόνισε ολόκληρη την Ελλάδα. Η ποιήτρια Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη έγραψε ένα ποίημα για το κάστρο αυτό του Υμηττού για να τιμήσει τα τρία αυτά παιδιά με τίτλο "Σαν θρύλος", που θα μείνουν αξέχαστα.
Τελειώνοντας ας μου επιτραπεί να αναφερθώ εν συντομία και στην ανατίναξη της «αμαξοστοιχίας 53» στα Τέμπη, στις 23 Φλεβάρη του 1944 από το τάγμα Μηχανικού Ολύμπου του μπουρλοτιέρη Αντώνη Βρατσάνου. Το σαμποτάζ αυτό στοίχισε πολλά στο γερμανικό τάγμα των ES-ES και προκάλεσε τη διακοπή του εφοδιασμού στα ανοιχτά μέτωπα στην Ευρώπη και την Αφρική αλλά και στο Ανατολικό μέτωπο. Ο Αντώνης Βρατσάνος τιμήθηκε για τη δράση του στην Κατοχή από τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια με χρυσό μετάλλιο και η προτομή του είναι στημένη στο Μουσείο της Εθνικής Αντίστασης στην πυριτιδαποθήκη, στη Λάρισα ενώ πρόσφατα τοποθετήθηκε μνημείο του σε πλατεία των Πυροβολικών. Στη μάχη αυτή συμμετείχε και ο αδελφός μου Δημήτρης Κολλάτος ή Ταρζάν (όπως τον είχαν ονομάσει οι συναγωνιστές του, γιατί με τριχιές κατέβαινε τα βράχια των Τεμπών για να γίνουν οι αναγνωρίσεις για τα σαμποτάζ). Ο ήρωας αυτός -όπως τον ονομάζει ο Αντ. Βρατσάνος στο βιβλίο του "Βροντάει ο Όλυμπος" και όπως γράφει σε άλλο βιβλίο ο Γιάννης Καλύβης "Ο ήρωας της ανατίναξης της αμαξοστοιχίας Δημ. Κολλάτος- σκοτώθηκε στη μεγάλη μάχη του Μηχανικού στον Καράλακο στις 6 Μάη του 1944.
Αυτά γράφω για να τα θυμούνται οι παλαιοί και να διδάσκονται οι νέοι.
Σωτήρης Κολλάτος
