Για άλλη μια χρονιά οι αγρότες βρίσκονται στους δρόμους διεκδικώντας, χωρίς επιτυχία μέχρι στιγμής, την επίλυση των χρόνιων πλέον προβλημάτων τους. Μια προσπάθεια αποκλεισμού των Τεμπών δεν κράτησε πολύ και σε αλλεπάλληλες συσκέψεις τους στα χωριά συζητείται το θέμα της συνέχειας και του περιεχομένου του αγώνα τους.
Φέτος το αγροτικό κίνημα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, καθώς:
1. Η απελπισία και η απόγνωση έχει φτάσει σε ιστορικά πρωτοφανή επίπεδα λόγω της οικονομικής κρίσης, της αδυναμίας διάθεσης των σιτηρών, το αυξανόμενο κόστος καλλιέργειας με πρόσφατη τη διετή έκρηξη στις τιμές του πετρελαίου, συνδυαζόμενων όλων αυτών με εξαιρετικά χαμηλές τιμές για όλα τα προϊόντα.
2. Οι κινητοποιήσεις των τελευταίων ημερών δεν είχαν οργανωθεί απ’ την «παραδοσιακή» και έμπειρη ηγεσία των αγροτικών κινητοποιήσεων, νέοι πρωταγωνιστές έκαναν την εμφάνισή τους, τα κόμματα της αντιπολίτευσης προσπαθούν να τις καπελώσουν και να τις ελέγξουν, ενώ οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις να τις υποβαθμίσουν.
3. Οι περισσότεροι αγρότες που συμμετέχουν οδηγούν «μπλε τρακτέρ» ενώ με τους νεοεμφανιζόμενους οργανωτές δεν συμβαίνει το ίδιο. Τα «μπλε τρακτέρ» είναι πλειοψηφία επειδή έχουν μεγαλύτερη προϋπηρεσία στον αγώνα απ΄ ότι τα «άλλα χρώματα». Το έλλειμα ηγεσίας όμως είναι παραπάνω από εμφανές και η κάλυψή του βασική προυπόθεση για την επιτυχή έκβαση των κινητοποιήσεων.
Ως μη αγρότης ίσως βλέπω τα πράγματα λίγο πιο ουδέτερα και ψύχραιμα και πιστεύω πως τα παρακάτω πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη απ΄ τους συμπολίτες μας που προσπαθούν να σχηματοποιήσουν τον αγώνα τους:
1. Η ανάδειξη σαφούς και διακριτής ηγεσίας είναι η πρώτη προϋπόθεση για την επιτυχία οποιασδήποτε προσπάθειας. Οι αγροτικοί σύλλογοι / συνεταιρισμοί – και όχι οι δήμοι ή άλλοι φορείς - πρέπει να πάρουν την πρωτοβουλία για τη σύγκληση συνελεύσεων των αγροτών σε κάθε χωριό. Στις συνελεύσεις αυτές να κληθούν να συμμετέχουν όλοι οι ενεργοί καλλιεργητές, χωρίς κομματικούς αποκλεισμούς και προτιμήσεις. Προσπάθειες επηρεασμού από κόμματα – με χαρτάκια και λίστες από τις νομαρχιακές – πρέπει να απομονώνονται και να αποκρούονται. Οι συμμετέχοντες να εκλέξουν συντονιστική επιτροπή από την οποία ένας θα οριστεί επικεφαλής από κάθε χωριό για να τους εκπροσωπεί στην Πανθεσσαλική και, γιατί όχι, Πανελλήνια Συντονιστική Επιτροπή. Και αυτή με τη σειρά της πρέπει να εκλέξει ηγεσία ικανή να παρουσιάζει τα αιτήματα στα media αλλά και στα υπουργεία που θα κληθούν για συζητήσεις.
2. Στις συνελεύσεις πρέπει να αποκρυσταλλωθούν τα αιτήματα της κινητοποίησης τα οποία δεν μπορούν να μην περιέχουν:
* Την απαίτηση για εφαρμογή της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας και το χτύπημα των καρτέλ. Δυστυχώς η ελληνική οικονομία κυριαρχείται από μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές εναρμονισμένες πρακτικές, υπεύθυνες σε μεγάλο βαθμό για την ακρίβεια που πλήττει όλα τα κοινωνικά στρώματα. Θύμα αυτών των πρακτικών, που καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε να θίξει, είναι και το αγροτικό εισόδημα. Από τη μια τα καρτέλ των πρώτων υλών (εφόδια, κάυσιμα, εξοπλισμός) και από την άλλη των προϊόντων (βαμβακιού, σιτηρών κ.λπ.) δρώντας εναρμονισμένα σε αθέμιτο βαθμό, καταργούν κάθε έννοια ελεύθερης αγοράς και ανταγωνισμού, με αποτέλεσμα οι όροι συναλλαγής με τους αγρότες να είναι καταφανώς άδικοι για τους δεύτερους. Τι άλλο αντιπροσωπεύει η τακτική της αγοράς αγροτικών προϊόντων με ανοιχτή τιμή (δηλαδή όσο να «ναι και να δούμε»);
* Τα παραπάνω δεν θα ήταν δυνατά αν υπήρχε ένα οργανωμένο και υγιές συνεταιριστικό κίνημα. Οι συνεταιρισμοί είναι το μεγαλύτερο εργαλείο του αγρότη και πρέπει να απαιτηθεί η επανίδρυση και η εξυγίανση των συνεταιριστικών οργανώσεων με νομοθετική παρέμβαση. Εντεχνα οι οργανώσεις αυτές οδηγήθηκαν στη διάλυση με τον κομματισμό που όλες οι κυβερνήσεις ευνόησαν (κομματικά ψηφοδέλτια, παρατάξεις) και με το λαϊκισμό που κυριάρχησε στη λειτουργία τους. Από ένα σημείο και μετά έγιναν άσυλο αναξιοπαθούντων αλλά κομματικών ευνοουμένων που τους οδήγησαν στην αδράνεια ή στη χρεοκοπία διώχνοντας τους συνεπείς και σοβαρούς καλλιεργητές από τις τάξεις τους. Η ζητούμενη νομοθετική πρωτοβουλία πρέπει να εκκαθαρίσει τις οργανώσεις, να ρυθμίσει οφειλές, να διαγράψει αδρανή μέλη, να διευκολύνει την αξιοποίηση της περιουσίας τους και να δώσει κίνητρα για τη δημιουργία υποδομών μέσω επενδύσεων με σκοπό τη μεταποίηση και τη διάθεση των αγροτικών προϊόντων. Προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η οργάνωση και η διοίκησή τους να μην αφήνει περιθώρια κομματικών επιρροών και παρεμβάσεων (π.χ. η οικονομική διοίκηση να ανατίθεται σε managers, οι διοικήσεις να εκλέγονται από κοινό ψηφοδέλτιο, να γίνει ευχερέστερη η προσχώρηση / αποχώρηση μέλους αλλά και η διαφοροποίηση των ποσοστών συμμετοχής), δίνοντάς τους στοιχεία από το χαρακτήρα μιας εταιρίας και όχι ενός συλλόγου. Η Πολιτεία πρέπει να δει τις συνεταιριστικές οργανώσεις ως επιχειρηματικές οντότητες με μετόχους και όχι ως κομματικά υποκαταστήματα με οπαδούς που παρακαλάνε για ρουσφέτι.
Βέβαια κανείς δεν μπορεί να πει όχι στα δίκαια αιτήματα για κάλυψη του χαμένου εισοδήματος, επιστροφές φόρων και αποζημιώσεις για ζημίες. Και αυτά πρέπει να προβληθούν ως αιτήματα και να διεκδικηθούν. Όμως τα παραπάνω δύο θέματα είναι η βάση για τη βελτίωση της θέσης του αγροτικού κόσμου μόνιμα και διαχρονικά, μιας και έχουν ως στόχο τις διαρθρωτικές αδυναμίες της αγροτικής οικονομίας.
Ενας υγιής και εύρωστος αγροτικός τομέας είναι το θεμέλιο για την ευημερία όλης της περιοχής και η επιτυχία των αγώνων των αγροτών αφορά και αγγίζει όλους μας. Οι αγρότες δεν πρέπει να εξαντλούν τις απαιτήσεις τους σε εφήμερες παροχές και κάθε χρόνο να βυθίζονται βαθύτερα στα αδιέξοδα. Πρέπει να δείξουν ότι δεν τους αρκεί η «κατόπιν ενεργειών μου» πομπώδης διανομή κάποιων ψίχουλων από το φαγοπότι των συμφερόντων που στρώνεται με τους καρπούς του δικού τους μόχθου, αλλά διεκδικούν τη θέση που τους αξίζει στο οικονομικό γίγνεσθαι για το καλό το δικό τους αλλά και του συνόλου της κοινωνίας.
Γιάννης Κ. Κουκούτσης
Οικονομολόγος
Αντιδήμαρχος Δ. Πλατυκάμπου
koukoutsisi@yahoo.gr
