Στις 6 Αυγούστου του 1946, πριν ξεσπάσει ο εμφύλιος πόλεμος, το Μακρυχώρι θρήνησε τον άδικο χαμό τριάντα περίπου νέων ανθρώπων, που χωρίς να έχουν αδικήσει κανέναν, πλήρωσαν με τη ζωή τους την πολιτική τής Αγγλίας για τη χώρα μας, σύμφωνα με την οποία έπρεπε πάση θυσία να παραμείνει η Ελλάδα υπό την επιρροή της.
Άρχισαν τότε οι Άγγλοι να δημιουργούν και να στηρίζουν διάφορες παρακρατικές ομάδες που αποτελούνταν κυρίως από υπόδικους για τη συνεργασία τους με τους κατακτητές κατά τη διάρκεια της Γερμανοϊταλικής κατοχής, οι οποίοι ήθελαν να γίνουν «τα καλά παιδιά» τής μετακατοχικής διακυβέρνησης και από κάποιους άλλους που επιστρατεύονταν με τη βία στις ομάδες αυτές.
Στο νομό μας δημιουργήθηκε η παρακρατική ομάδα του Σούρλα, η οποία ξεκίνησε τη δράση της από την περιοχή των Φαρσάλων και πέρασε για πρώτη φορά από το χωριό μας στα τέλη του Ιουλίου του 1946. Τότε η ομάδα αυτή έφτασε μέσω των Γόννων ως την Καλλιπεύκη κυνηγώντας τους παλιούς, κατά των γερμανικών δυνάμεων κατοχής, αντάρτες, για να τους αναγκάσει να βγουν ξανά στο βουνό, επειδή δεν συμφωνούσαν με την πολιτική τής τότε κυβέρνησης για τους αγωνιστές της αντίστασης. Στο πέρασμά τους έκαναν πλιάτσικο, βιαιοπραγίες και σκότωναν όποιον ήθελαν, όπως την ομάδα εργατών των Σιδηροδρόμων (ΣΕΚ) κοντά στο σημερινό εργοστάσιο Ζαχάρεως.
Επιστρέφοντας προς τη Λάρισα αυτή η ομάδα, χτυπήθηκε από τους κυνηγημένους αντάρτες στο καράβι του Πηνειού και αποδεκατίστηκε.
Μετά από μερικές μέρες ξαναγύρισε η ίδια ομάδα στο Μακρυχώρι πολυπληθέστερη όμως και με πολλά μηχανοκίνητα μέσα για να πάρει εκδίκηση.
Ήταν 6 Αυγούστου του 1946. Η κακή φήμη της τρομοκράτησε τους κατοίκους του χωριού μας, ιδιαίτερα αυτούς που είχαν αναπτύξει δράση στην αντίσταση κατά των κατακτητών στη διάρκεια της κατοχής. Έτσι στο χωριό μας έμειναν μόνο όσοι δεν είχαν να φοβηθούν τίποτα και συνέχισαν να δουλεύουν κυρίως στα αλώνια, που ήταν στην κρισιμότερη φάση τους.
Ο Στέργιος Ζούλφος, αντιπρόεδρος τότε της Κοινότητας, φρόντισε να περιποιηθούν τους Σουρλικούς, ψήνοντας αρνιά στο φούρνο του σπιτιού του. Άλλοι κάτοικοι μάζευαν από διάφορα σπίτια ψωμί, τυριά και ότι άλλο φαγώσιμο υπήρχε. Δεν πίστευαν ότι μετά την περιποίηση θα τους σκότωναν. Ο αδελφός του ο Νίκος Ζούλφος πήγαινε στα πρόβατα και αφού τον σταμάτησαν, του είπαν να πάει για λίγο μαζί τους. Τον πήγαν στην μπάρα, που βρισκόταν κάτω από το χωριό, όπου είχαν συγκεντρώσει με διάφορες δικαιολογίες και άλλους ανυποψίαστους κατοίκους. Δεν ήξεραν τι θα επακολουθήσει γι΄ αυτό όλοι ακολουθούσαν χωρίς αντίσταση τους οπλοφόρους παρακρατικούς. Μετά από λίγες ώρες τους σκότωσαν όλους.
Οι εργάτες που δούλευαν στις μηχανές που αλώνιζαν, σταμάτησαν τις πατόζες και κρύφτηκαν φοβισμένοι. Τότε πέρασε δήθεν τυχαία από κει ένας συγχωριανός τους, γνώστης τάχα της επικρατούσας κατάστασης και είπε στον Γιώργο Γκρέτση, ο οποίος ήταν και ξάδελφός του, να μη φοβηθούν αλλά να συνεχίσουν το αλώνισμα, γιατί δεν πρόκειται να πάθουν τίποτα. Μόλις απομακρύνθηκε όμως αυτός από τα αλώνια, ξεθάρρεψαν οι κρυμμένοι εργάτες και βγήκαν από τις κρυψώνες. Οι Σουρλικοί που καραδοκούσαν, τους έπιασαν και τους μάζεψαν κι αυτούς στο ίδιο μέρος του χωριού, εκεί όπου είναι κτισμένο σήμερα το Δημαρχείο. Φαίνεται ότι ο συγχωριανός τους ήταν βαλτός, ώστε να ξεθαρρέψουν οι εργάτες και οι αγρότες που αλώνιζαν και να τους πάρουν για εκτέλεση.
Εν τω μεταξύ, μέσα στο χωριό κινούνταν διάφορες μικρότερες ομάδες παρακρατικών. Μία είχε αναλάβει να λεηλατήσει και να κάψει συγκεκριμένα σπίτια. Έκαψαν δεκαπέντε περίπου σπίτια. Άλλη ομάδα μάζευε ανυποψίαστους ανθρώπους από τα σπίτια τους και τους οδήγησε προς τον Παραπόταμο, πάνω από το καράβι του Πηνειού.
Το αποτέλεσμα ήταν τραγικό. Περίπου τριάντα συνολικά νέοι άνθρωποι σκοτωμένοι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ορφανά, φτώχεια, εξαθλίωση. Ένας μόνο κατάφερε να γλιτώσει από το εκτελεστικό απόσπασμα στον Παραπόταμο. Ο δεκαεφτάχρονος τότε Χαράλαμπος Πατσιούρας. Αυτός εκμεταλλευόμενος το δύσβατο και κατηφορικό τού εδάφους καθώς και την ηλικία του, άρχισε να τρέχει προς το ποτάμι και σώθηκε με ελαφρά τραύματα.
Το δράμα των οικογενειών των θυμάτων αυτή την ημέρα έγινε μεγαλύτερο επειδή έδωσαν εντολή οι φονιάδες, να μην πάρουν για ταφή τους νεκρούς τους, απειλώντας ότι θα πάθαιναν κι άλλο μεγαλύτερο κακό. Φέρθηκαν δηλαδή χειρότερα από τις δυνάμεις της γερμανικής κατοχής.
Έτσι εκτός από αυτούς που σκοτώθηκαν μέσα στο χωριό, τους οποίους μπόρεσαν να πάρουν σε σεντόνια και να τους θάψουν όλη τη νύχτα, οι άλλοι τους οποίους σκότωσαν στον Παραπόταμο έμειναν όλη την ημέρα και τη νύχτα άταφοι, με αποτέλεσμα το χάραμα της επόμενης μέρας που πήγαν οι δικοί τους να τους πάρουν δυσκολεύτηκαν να τους αναγνωρίσουν. Είχαν παραμορφωθεί από τη ζέστη και φοβούμενοι να τους μεταφέρουν στο χωριό, τους έθαψαν χωρίς τις απαιτούμενες στους νεκρούς τιμές στο σημείο τής εκτέλεσης, σε κάποια αναχώματα από παλιά πολυβολεία.
Δυστυχώς ο εμφύλιος που ακολούθησε, η τρομοκρατία προς τις οικογένειες των θυμάτων δεν επέτρεψε στα ορφανά να διεκδικήσουν νομικά κάποια αποζημίωση από τους εγκληματίες αυτούς, που αντί να πάνε να πολεμήσουν τους αντάρτες για τους οποίους δήθεν επιστρατεύτηκαν, βρήκαν εύκολα θύματα και έβγαλαν τα απωθημένα εγκληματικά τους ένστικτα.
Ίσως η τρομοκρατία να ήταν συνειδητή επιλογή των Άγγλων, για να φουντώσει η λαϊκή αγανάκτηση, ώστε να βγουν και άλλοι στο βουνό, όπου θα τους αντιμετώπιζαν πιο εύκολα. Στο χωριό μας μετά από αυτά τα γεγονότα βγήκαν από φόβο στο βουνό πολλά παλικάρια, «για να μη μας φάνε στα σπίτια μας» όπως έλεγαν.
Μετά από μια βδομάδα ξαναήρθαν στο χωριό μας για τρίτη φορά οι παρακρατικοί. Να επαναλάβουν τις λεηλασίες και να καταστρέψουν ό,τι έμεινε όρθιο στην προηγούμενη επιδρομή τους. Δεν πρόλαβαν όμως γιατί μόλις απλώθηκαν στο χωριό για πλιάτσικο και φονικό, αντέδρασαν πιο οργανωμένα οι παλιοί αντάρτες και τους καταδίωξαν προς το βουνό Καρακόπετρα, αφήνοντας πίσω τους ακόμη και τα αυτοκίνητα με τα οποία ήρθαν στο χωριό μας.
Αυτό το χρονικό της σφαγής γράφεται στη μνήμη όλων των αθώων θυμάτων αυτής της άνανδρης επιδρομής στο χωριό μας. Γι΄ αυτά τα θύματα που οι δικοί τους δεν τόλμησαν, στα εξήντα δύο χρόνια που πέρασαν από τότε να κάνουν ούτε ένα ομαδικό μνημόσυνο. Κι αυτό επειδή τα ορφανά και οι χήρες που άφησαν πίσω τους είχαν μοναδικό πρόβλημα αυτό της επιβίωσης, αφού μετά από τα γεγονότα αυτά φούντωσε ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα μας.
Επίσης η τρομοκρατία και η προπαγάνδα που ακολούθησε το μακελειό σύμφωνα με την οποία «για το κακό που έγινε έφταιγαν αποκλειστικά οι αντάρτες», είχε σαν αποτέλεσμα να μην τολμούν τα θύματα να μιλήσουν για πολλά χρόνια. Μάλιστα κάποια από τα παιδιά των θυμάτων όταν ενηλικιώθηκαν, αναγκάστηκαν να δηλώσουν ότι τους γονείς τούς σκότωσαν οι αντάρτες, γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσαν να βρουν δουλειά.
Μακρυχώρι
Σαΐτης Χρήστος μαθηματικός
