Τελευταία αρκετή συζήτηση γίνεται για την επερχόμενη διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας, γνωστή με το όνομα «Καποδίστριας 2». Σε ό,τι αφορά στο Δήμο Πλατυκάμπου, αν και από καιρό γίνονται κατ» ιδίαν συζητήσεις, πρόσφατα ο διάλογος μεταφέρθηκε στον Τύπο και πήρε τη μορφή έντονης αντιπαράθεσης, γύρω απ» τον προτεινόμενο «μεγάλο αγροτικό Δήμο», το όνομα και την έδρα αυτού.
Γενόμενος δέκτης ανησυχιών και προβληματισμών των συνδημοτών μου, οφείλω να πάρω θέση και να διατυπώσω κάποιες σκέψεις για όσα ακούγονται και γράφονται τις τελευταίες μέρες.
Πράγματι, από καιρό γίνονται συζητήσεις για το μέλλον του Δήμου μας στο πλαίσιο της διοικητικής αναδιάρθρωσης, τόσο στην κοινωνία όσο και στο Δημοτικό Συμβούλιο. Το τελευταίο, με απόφαση που πήρε τον περασμένο Μάιο και κατέθεσε στην ΤΕΔΚ Ν. Λάρισας, τάσσεται υπέρ της διατήρησης του Δήμου στη σημερινή του έκταση, δέχεται την εισδοχή άλλων, μικρότερων Δήμων και επ» ουδενί συζητά διάσπαση ή μεταφορά έδρας, όπως δύο βασικά διακινούμενα σενάρια προβλέπουν.
Το πρώτο σενάριο, της διάσπασης, στηρίζεται στη θεωρία ότι η Λάρισα επεκτείνεται και, επομένως, πρέπει να απορροφήσει τα ΔΔ Ομορφοχωρίου, Μελισσοχωρίου (ίσως και Πλατυκάμπου – Γαλήνης), ως εγγύτερα στο αστικό κέντρο. Τα υπόλοιπα Δ.Δ. θα προσαρτηθούν σε κάποιον άλλο Δήμο (π.χ. Κιλελέρ, που θα παραμείνει για λόγους υποτίθεται ιστορικούς). Η θεωρία αυτή πάσχει στη βάση της, για τους εξής λόγους:
1) Ο Δήμος που επεκτείνεται δεν είναι η Λάρισα, αλλά ο Πλατύκαμπος (τουλάχιστον στον άξονα Λάρισας – Βόλου). Πρόκειται για το σημαντικότερο προαστιακό κέντρο του άξονα αυτού, με πληθυσμό 10.000 κατοίκων. Ο ενιαίος ουσιαστικά οικισμός Πλατυκάμπου – Γαλήνης - Μελισσοχωρίου έχει ένα σημερινό πραγματικό πληθυσμό περίπου 4500 κατοίκων. Ο πληθυσμός αυτός αυξάνεται επί μια 5ετία με ρυθμό 200 άτομα το χρόνο από νέους κατοίκους, κυρίως προερχόμενους απ» τη Λάρισα και άλλα αστικά κέντρα, που μετεγκαθίστανται στην περιοχή μας βρίσκοντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
2) Ο Πλατύκαμπος δεν μοιάζει με τη Λάρισα. Η Λάρισα είναι αμιγές αστικό κέντρο με 6ώροφες και 8ώροφες οικοδομές, οικοδομήσιμα οικόπεδα 200 τ.μ., με στενούς δρόμους, με σοβαρότατο πρόβλημα κυκλοφορίας και στάθμευσης. Διαθέτει ελάχιστους χώρους πρασίνου, ενώ κυριαρχεί το τσιμέντο. Συχνά δυσκολεύεται με τα σκουπίδια, ενώ η αέρια ρύπανση είναι απ» τις σοβαρότερες πανελληνίως. Οι κοινωνικές σχέσεις είναι «αστικές» και τυποποιημένες, ενώ η διοίκηση χαώδης και απρόσωπη. Αντίθετα, ο Πλατύκαμπος είναι προάστιο, με αρτιότητα στα 500 τ.μ. (τα περισσότερα οικόπεδα πουλιούνται στο 1 στρέμμα), οικοδομές το πολύ δύο ορόφων, κανένα πρόβλημα κυκλοφορίας και στάθμευσης, φυσικούς χώρους αναψυχής και πληθώρα ελεύθερων αδόμητων χώρων. Δεν έχει πρόβλημα αστικής ρύπανσης, οι άνθρωποι γνωρίζονται μεταξύ τους και η διοίκηση είναι προσιτή και άμεση. Αυτές οι διαφορές είναι ο λόγος που τόσοι άνθρωποι κάθε χρόνο εγκαταλείπουν τη Λάρισα και χτίζουν το νέο τους σπίτι στην περιοχή μας. Πώς θα πεισθούν αυτοί ότι πρέπει να διοικούνται απ» την πόλη που μόλις εγκατέλειψαν; Η προαστικοποίηση είναι παγκόσμιο φαινόμενο και η ροή των πληθυσμών δείχνει ότι στα κέντρα των μεγάλων πόλεων διαβιούν κυρίως οικονομικοί μετανάστες (βλ. Αθήνα), ενώ τα προάστια κατοικούνται από οικογένειες εισοδήματος άνω του μέσου όρου. Τα προάστια αυτά, λοιπόν, είναι ένα επιτυχημένο οικιστικό μοντέλο και δεν μπορούν να διοικούνται από αστικά κέντρα που «διώχνουν» τους κατοίκους τους.
3) Η διοικητική εξάρτηση απ» τη Λάρισα έχει σοβαρό κόστος. Μια μετακίνηση στο κέντρο στοιχίζει τουλάχιστον 1 ώρα αγχώδους οδήγησης και 7 ευρώ για parking. Αυτό που πρέπει να επιδιωχθεί – και έχει ήδη αρχίσει να γίνεται σε κάποιους τομείς – είναι η αποκέντρωση των υπηρεσιών (Εφορίες, Τράπεζες κ.λπ.), ενώ στον τομέα της αγοράς τα δημιουργούμενα πολυκαταστήματα περιφερειακά της πόλης θέτουν ήδη σε αμφισβήτηση την εμπορική κυριαρχία του κέντρου.
Με τα παραπάνω υπόψιν ποιο επιχείρημα μένει για να προσχωρήσει οποιοδήποτε Δ.Δ. στο Δήμο Λάρισας;
Όσον αφορά στο δεύτερο σενάριο, της μεταφοράς έδρας, αν, δηλαδή, ο Δήμος Πλατυκάμπου, όλος ή μέρος του, μπορεί να συμμετάσχει σε ένα Δήμο με έδρα το Κιλελέρ ή κάποιο άλλο χωριό του άξονα της ΠΕΟ Λάρισας – Βόλου, η απάντηση είναι σαφώς αρνητική. Μια τέτοια εξέλιξη υποβαθμίζει το σημερινό Δήμο και μειώνει τις αναπτυξιακές προοπτικές του θυσιάζοντάς τες στο σκοπό της δημιουργίας ενός αγροτικού (ή οποιασδήποτε άλλης ειδίκευσης) δήμου. Ο Πλατύκαμπος ήταν πρωτοπόρος, μαζί με τη Γαλήνη, στη δημιουργία του εθελοντικού Δήμου Πλατυκάμπου το 1994, στον οποίο προστέθηκαν άλλα 10 χωριά με τον Καποδίστρια 1. Η πληθυσμιακή του αύξηση αποτελεί τεκμήριο για τις αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής και μάλλον απαιτεί την ενίσχυση της κοινωνικής και διοικητικής υποδομής του, παρά την υπαγωγή του σε ένα Δήμο με έδρα έναν οικισμό αμφισβητούμενου μόνιμου πληθυσμού 600 κατοίκων. Η αντίδραση των κατοίκων όλων των Δ.Δ. του Δήμου είναι η «θύελλα» που διαπιστώνετε στο φύλλο σας της 23-7-08.
Το παραπάνω σενάριο βασίζεται σε δύο παραδοχές: Ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα «μεγάλος αγροτικός Δήμος» και ότι το όνομα ή η έδρα του Κιλελέρ πρέπει να παραμείνουν για λόγους ιστορικούς.
Όσον αφορά στο πρώτο θέμα, δεν υπάρχουν αγροτικοί δήμοι, όπως ακριβώς δεν υπάρχουν και δήμοι βιομηχανικοί ή αλιευτικοί ή κτηνοτροφικοί. Ο δήμος υπάρχει για να υπηρετεί όλους τους δημότες του, ασχέτως επαγγέλματος. Όλοι οι κάτοικοι πριν από αγρότες, εργάτες ή επιχειρηματίες είναι πρώτα απ» όλα δημότες και έχουν τις ίδιες ανάγκες και απαιτήσεις. Το να συγχέουμε το δήμο με τον αγροτικό σύλλογο είναι επικίνδυνο και παραπλανητικό. Τι θα πει, δηλαδή, αγροτικός δήμος; Ότι όλοι ή οι περισσότεροι κάτοικοί του είναι αγρότες; Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 στο Δήμο Πλατυκάμπου το 52% απασχολείται στον πρωτογενή τομέα. Στα 7 χρόνια που πέρασαν από τότε και με τις εμφανείς τάσεις μετεγκατάστασης μη αγροτικού πληθυσμού, αλλά και της επιταχυνόμενης εγκατάλειψης της γεωργίας, το ποσοστό αυτό δεν πρέπει να είναι σήμερα πάνω από 40 %. Κι αυτό στο σύνολο του Δήμου, γιατί σύμφωνα με ρεαλιστικές εκτιμήσεις, στο Μελισσοχώρι είναι περίπου 15%, στη Γαλήνη 25% και στον Πλατύκαμπο γύρω στο 35%.
Η πρόοδος και η οικονομική ανάπτυξη οποιασδήποτε χώρας και περιοχής είναι ταυτόσημη με τη μείωση του αγροτικού πληθυσμού και αύξηση της συμμετοχής του δευτερογενούς (μεταποίηση) και τριτογενούς (υπηρεσίες) τομέα στο κατά κεφαλήν εισόδημα των πολιτών. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στο Δήμο μας και σε όλη την Ελλάδα. Αναπτυσσόμαστε και μετακινούμαστε οικονομικά απ» τον πρωτογενή στους άλλους δύο τομείς. Και μη μας εξαπατά το εισόδημα απ» τις επιδοτήσεις. Δεν πρόκειται για παραγόμενο μέρος του ΑΕΠ, αλλά για Μεταβιβαστικές Πληρωμές, όπως το ναυτιλιακό συνάλλαγμα. Μετά το 2013 τι θα γίνει; Υποχρέωση των τοπικών αρχών είναι να δίνουν προοπτική στον τόπο και όχι να λαϊκίζουν προσπαθώντας να μην αλλάξει τίποτα. Γιατί η επιμονή στον «αγροτικό δήμο»; Για να δώσουμε μήπως αυτοδιοικητική κάλυψη στον αγροτικό συνδικαλισμό που έμεινε άστεγος μετά το ναυάγιο των συνεταιρισμών και τη διάλυση των αγροτικών συλλόγων; Η για να δικαιολογούμε την ανάγκη ενός αγρότη – δημάρχου που θα λειτουργεί περισσότερο ως συνδικαλιστικός εκπρόσωπος μιας μόνο επαγγελματικής τάξης, παραμελώντας τις ανάγκες των υπολοίπων;
Άρα λοιπόν, το αίτημα του «αγροτικού δήμου» δεν στηρίζεται στις αναπτυξιακές προοπτικές και ανάγκες του Δήμου μας και δεν δικαιολογείται απ» τη φυσική φορά των πραγμάτων.
Όσο για το θέμα της ιστορικότητας του Κιλελέρ, θα μπορούσε κάλλιστα να καλυφθεί με τη δημιουργία ενός μουσείου, παρά με την αυτοδιοικητική οπισθοδρόμηση χιλιάδων ανθρώπων, τη διάσπαση πετυχημένων δήμων και την ακύρωση της αναπτυξιακής προοπτικής μιας ολόκληρης περιοχής.
Με τα παραπάνω πιστεύω να μην κούρασα, αλλά κάτι να προσέθεσα στην επίκαιρη συζήτηση για τη διοικητική μεταρρύθμιση, εκφράζοντας την πλειοψηφία των συνδημοτών μου.
Ο Γιάννης Κ. Κουκούτσης είναι Μαθηματικός, Οικονομολόγος ΜΒΑ, Αντιδήμαρχος Δ. Πλατυκάμπου.
