* Του κ. Νικου Κουτσομάρκου,
δημοτικού συμβούλου, της παράταξης
«Λαρισαίων Πόλις»
Με αφορμή την επικείμενη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για συγκρότηση Τοπικού Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας, είναι χρήσιμες κάποιες πληροφορίες, για ενημέρωση των συμπολιτών, πάνω στην αναγκαιότητα ενός νέου θεσμού που, αργοπορημένα, έρχεται για υλοποίηση.
Η πόλη μας, με πληθυσμό πάνω από 150.000 κατοίκους και με αυξητικές τάσεις, έχει πάρει, πλέον, τα χαρακτηριστικά μιας μεγαλούπολης και κατά συνέπεια βλέπουμε ή θα δούμε στο μέλλον παραβατικές συμπεριφορές που θα ξενίζουν τους παλιότερους και θα προβληματίζουν τους νεότερους.
Από τότε που χάθηκε η παραδοσιακή γειτονιά και περνάει κρίση η καλή γειτονία ακόμα και μέσα στην ίδια πολυκατοικία, από τότε που οι άνθρωποι έπαψαν να γνωρίζονται μεταξύ τους αλλά και δεν επιθυμούν τη σύσφιξη των κοινωνικών τους σχέσεων ήταν επόμενο να βρεθούμε σε καταστάσεις που δεν συμπλέουν με τη συνοχή μιας τοπικής κοινωνίας. Από τότε που τα πρότυπα της επιτυχίας πήραν τα στοιχεία της αγοράς και το εγώ κυριάρχησε του εμείς, όπου το ατομικό όχι μόνο δεν νοιάζεται αλλά πολλές φορές επιχειρεί την κατεδάφιση του συλλογικού, είναι φυσικό να παρατηρούμε γύρω μας φαινόμενα που μας βάζουν σε περίσκεψη και καλλιεργούν μια ανασφάλεια στον πολίτη.
Η κοινωνιολογική προσέγγιση των φαινομένων έξαρσης της παραβατικότητας είναι δουλειά των ειδικών, όπως και η αντιμετώπισή τους είναι υπόθεση της Πολιτείας.
Το ερώτημα που μπαίνει είναι πώς ο Δήμος, ως η εγγύτερη αρχή του πολίτη, μπορεί να βοηθήσει σε μια κατεύθυνση ελαχιστοποίησης των κρουσμάτων παραβατικότητας; Υπάρχουν περιθώρια να ηγηθεί μιας τέτοιας προσπάθειας που θα ωφελήσει το κοινωνικό σύνολο ή είναι μάταιο και καλύτερα να αδιαφορήσει;
Από το 1988 τόσο η Πολιτεία όσο και η ΚΕΔΚΕ επιχειρούν να βρουν το πλαίσιο για τη λειτουργία εκείνου του θεσμού που θα βοηθήσει να ξεπεραστούν οι δικαιολογημένες-σε κάποιο βαθμό- αντιρρήσεις και ο σκεπτικισμός για τη δυνατότητα των ΟΤΑ να περιορίσουν την παραβατικότητα. Έτσι με το Ν. 2713\1999 καθιερώνονται τα Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης της Παραβατικότητας και παρά την ιδιαίτερη συμβολή έγκυρων και διακεκριμένων επιστημόνων (Πανούσης, Κουράκης κ.λπ.) οι επιφυλάξεις, απέναντι στη λειτουργία του νέου θεσμού, εξακολουθούν να υπάρχουν. Ταυτόχρονα, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει προχωρήσει η λειτουργία τέτοιων θεσμών και περισσότερες από 300 πόλεις έχουν συγκροτήσει το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Αστική Ασφάλεια ανταλλάσσοντας εμπειρίες και δράσεις κάτω από το αυστηρό πλαίσιο του Μανιφέστου της Σαραγόσας που διακηρύχτηκε πριν, ακριβώς, από δυο χρόνια.
Οι βασικές δραστηριότητες που ασκούν τα Τοπικά Συμβούλια περιγράφονται αρχικά στην υπ’ αριθμ. 3002/1/14-στ΄/14-1-1-02 (αρθρ.2) απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης και είναι οι ακόλουθες:
* Καταγράφουν και μελετούν την παραβατικότητα στο συγκεκριμένο Δήμο ή Κοινότητα.
* Σχεδιάζουν και προωθούν ειδικές δράσεις για την πρόληψη της παραβατικότητας και την καταπολέμηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας, της βίας στην οικογένεια, του κοινωνικού αποκλεισμού και της κοινωνικής ανασφάλειας.
* Μεριμνούν για την ευαισθητοποίηση των πολιτών και την ενεργό συμμετοχή τους σε προγράμματα πρόληψης παραβατικότητας.
* Αναλαμβάνουν το συντονισμό και την πλαισίωση πρωτοβουλιών άλλων κοινωνικών φορέων, όπως συλλόγων γονέων, εθελοντών, θεραπευτικών κοινοτήτων, που στοχεύουν στην πρόληψη της παραβατικότητας.
* Φροντίζουν για τη σύσταση δικτύων βοήθειας, αρωγής και πληροφόρησης των θυμάτων, εγκληματικών πράξεων, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, ιδίως δικηγορικούς συλλόγους, ιατρικούς συλλόγους, κοινωνικού χαρακτήρα ιδρύματα και συλλόγους.
* Ενισχύουν τα προγράμματα μέριμνας των εγκαταλειμμένων παιδιών και των ατόμων που χρήζουν βοήθειας.
* Βοηθούν τους αποφυλακισμένους στην εξεύρεση εργασίας ή δημιουργικής απασχόλησης και γενικά στην ομαλή ένταξή τους στο κοινωνικό περιβάλλον.
* Σχεδιάζουν την εφαρμογή μέτρων, σε συνεργασία με τη Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, για την πρόληψη της βίας και της διακίνησης ναρκωτικών μέσα στο σχολείο ή στις γύρω περιοχές.
* Μεριμνούν για τη δημιουργία χώρων υποδοχής και ανάπτυξης πρωτοβουλιών νέων, ιδίως εργαστηρίων θεάτρου, ζωγραφικής, μουσικής, πίστας αγώνων.
* Σχεδιάζουν για την εφαρμογή ειδικών επιμορφωτικών προγραμμάτων για γονείς, δασκάλους και καθηγητές.
* Μεριμνούν για την εκπαίδευση εθελοντών πάνω σε θέματα όπως π.χ. η πρόληψη τροχαίων ατυχημάτων, η σχολική και εξωσχολική βία, η χρήση ναρκωτικών, η κακομεταχείριση και εκμετάλλευση γυναικών και ανηλίκων.
* Διοργανώνουν αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις για νέους, σε συνεργασία με φυσιολατρικούς, πολιτιστικούς, αθλητικούς και άλλους τοπικούς συλλόγους.
* Μεριμνούν, ώστε να καταχωρίζονται στις τοπικές εφημερίδες οδηγίες για τον τρόπο προστασίας των πολιτών από την παραβατικότητα. Για τον ίδιο σκοπό μπορούν να εκδίδουν και ενημερωτικά φυλλάδια και έντυπα με ανάλογο περιεχόμενο.
* Συντάσσουν την ετήσια έκθεση για την κατάσταση της παραβατικότητας στον χώρο δράσης τους και αξιολογούν την αποτελεσματικότητα των ληφθέντων μέτρων πρόληψης.
* Προτείνουν αρμοδίως μέτρα αντεγκληματικής πολιτικής.
* Μεριμνούν για την καθιέρωση «Ημέρας Προβληματισμού» της τοπικής κοινωνίας για τα προβλήματα παραβατικότητας της περιοχής τους.
* Μεριμνούν για τη βράβευση αστυνομικών, άλλων δημοσίων λειτουργών και ιδιωτών που εκδηλώνουν ιδιαίτερο ζήλο και καταβάλλουν ιδιαίτερες προσπάθειες.
Ήδη σε αρκετούς δήμους της χώρας έχουν συγκροτηθεί και λειτουργούν Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης της Παραβατικότητας. Ο Δήμος Λαρισαίων οφείλει να προχωρήσει στην υλοποίηση του θεσμού. Η ωφελιμότητά του θα κριθεί στην πράξη. Αντιδράσεις θα υπάρξουν. Τη θωράκιση του θεσμού μπορεί να την εγγυηθεί το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης. Μέσα από καλοπροαίρετο διάλογο ίσως προκύψουν ακόμη θετικότερες προτάσεις. Σκέτη η άρνηση δεν βοηθάει ούτε η καθυστέρηση της συγκρότησης και λειτουργίας ωφελεί.
