Ανέκαθεν σε κάθε λαό ή φυλή υπήρχε μια ομάδα εκλεκτών ανθρώπων. Η ελίτ του πνεύματος. Οι διανοούμενοι. Άνθρωποι με κύρος, που ήσαν πέρα και πάνω από τα κοινά ανθρώπινα. Ήταν πρόθυμοι και θεωρούσαν χρέος τους κάθε φορά που ο λαός κλυδωνιζόταν από ταραχές ή παρεκτροπές να παρεμβαίνουν με τη βαρύτητα του λόγου τους και να υποδεικνύουν τη σωστή ρότα στα δίκια του λαού.
Παμπάλαια οδηγητική δύναμη. Παλιότερα ήταν οι μάγοι της φυλής, τα ιερατεία, τα συνέδρια, ο λόγος του ορθού. Οι διανοούμενοι πάντα αυτοβούλως έπαιρναν θέση στα εθνικά θέματα. Στην Επανάσταση του ’21, η Φιλική Εταιρεία, καθώς και ένα πλήθος δασκάλων του Γένους, ο Ρήγας Φεραίος, ο Άνθιμος Γαζής, ο Φαρμακίδης, ο Γεννάδιος κ.ά., με λόγο ισχυρό, δυνάμωναν το ρεύμα για την ανεξαρτησία του δουλωμένου έθνους. Κατά το Έπος του ’40, οι διανοούμενοι και οι «Αθάνατοι» της Ακαδημίας, αλλά και πολλοί ακόμα διανοητές, καταδικασμένοι στις φυλακές από το δικτατορικό καθεστώς, ξεσηκώθηκαν, συστρατεύτηκαν με το λαό και συνήργησαν στο εθνικό θαύμα. Με λόγους, με διακηρύξεις, με υπογραφές, με αστείρευτο πνεύμα κατάθεσαν τον πνευματικό τους οβολό, μαζί με την προσφορά αίματος των αγωνιστών.
Ακόμα και στη δικτατορία των συνταγματαρχών, η διανόηση έδωσε και πάλι το «παρών», που πληρώθηκε με φυλακές και εξορίες στα ξερονήσια. Σήκωσαν, όμως, ανάστημα και με το λόγο τους καυτηρίασαν την επιβολή βίας και την κατάργηση των δημοκρατικών ελευθεριών (Κανελλόπουλος, Σεφέρης, Θεοδωράκης κ.ά.).
Δυστυχώς, σήμερα, δεν υπάρχει άνθρωπος που να τρέφει την αυταπάτη πως οι διανοούμενοι είναι σε θέση να συμβάλουν σ’ όποια εθνική προσπάθεια ανακύπτει. Κλεισμένοι οι ακαδημαϊκοί μας, οι Αθάνατοι, στο όστρακό τους. Περιορίζονται μόνο στο αντικείμενο της ειδικότητάς τους. Καμία πνοή. Καμία ευαισθησία. Καμία έξαρση. Ο λαός θανάσιμα παγιδευμένος, μέσα μένει έρμαιος χωρίς την ποδηγησία, τη βοήθεια της πνευματικής ηγεσίας. Μια ηγεσία που έπρεπε, τώρα που περνάμε τα δύσκολα, να εκφράσει τη συνείδηση του Έθνους.
Πώς, όμως, άλλαξαν τα πράγματα! Είναι φανερό πως από το 1981 καθιερώθηκαν πρακτικές που λάβωσαν τα πάντα. Ο άκρατος λαϊκισμός, η μύηση των πολιτών στη διαστροφή και τη διαφθορά χαλάρωσαν τις συνειδήσεις. Ο ευπορισμός, η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, των αρχών και αξιών, έφτασε ως τα σκαλιά της Ακαδημίας και των εν γένει διανοητών. Η σύγχυση των ορίων του βρόμικου με το καθαρό άγγιξε το ιερό ίδρυμα. Μέσα από τις σάλες του έπαψε ν’ ακούγεται ο καταγγελτικός λόγος. Μια φωνή συμπαράστασης στο λαό. Ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Ένα πνεύμα συστράτευσης, που να γίνει προμαχώνας κατά του κακού. Δεν ακούγεται φωνή αντίδρασης για την κομματική μπαγκέτα που ρυθμίζει τα πάντα.
Αποτέλεσμα τη θέση των διανοουμένων να πάρει η τηλεόραση, μ’ όλο το σκουπιδαριό και φυσικά το Κοινοβούλιο το τροφείον πλήθους αργόσχολων και ανικάνων. Από τους 300 ζήτημα οι 40-50 να μπορούν να νομοθετήσουν. Οι άλλοι είναι γλάστρες. Κάποιος μίλησε για μείωσή τους, αλλά τον στραγγάλισαν.
Ετούτο το τσουνάμι της ολίσθησης δεν άφησε ανεπηρέαστη και τη διανόηση. Το τρυποκάρυδο της διαφθοράς σκαρφάλωσε ως εκεί. Πήραν κι αυτοί το μερτικό της ρεμούλας. Κάτι επιδοτούμενα συγγράμματα, κάτι συνέδρια και ταξίδια δελεαστικά, κάποια κονδύλια κύλησαν στο χώρο των ιδέων... Και να! Ο καθένας στο όστρακό του. Η καθολική κρίση δεν άφησε ακτύπητη και τη διανόηση, που ανέκαθεν σ’ αυτήν προσέτρεχε ο λαός. Μια βουβαμάρα θανατερή. Από τα ακαδημαϊκά έδρανα, ανήμποροι και απαθείς θεατές των συγκλονιστικών γεγονότων. Διστακτικοί να μας βοηθήσουν με τον καταγγελτικό τους λόγο. Αδιάφοροι στον πόνο του χειμαζόμενου λαού.
