Λένε πως ο φόβος είναι ο χειρότερος σύμβουλος, παρά ταύτα, όμως, ως κοινωνία ζούμε στον αστερισμό του φόβου, ενώ καθημερινά διαπιστώνουμε πως τίποτε δεν είναι όπως χθες και μια σειρά από μύθους και ψευδαισθήσεις- που καλλιεργήσαμε την τελευταία 35ετία, δηλαδή μετά τη μεταπολίτευση- καταρρέουν. Και καταρρέουν με πάταγο, ο οποίος επιτείνει το φόβο και την αβεβαιότητα για το αύριο, το δικό μας και των παιδιών μας.
Και ο φόβος αυτός προέρχεται καταρχήν από «τον κακό μας τον (οικονομικό) καιρό», αλλά και από την ανασφάλεια που έχουμε αρχίσει να νιώθουμε, βλέποντας, καθημερινά, να αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο η εγκληματικότητα, οι ληστείες να πληθαίνουν, το δε τρομοκρατικό φαινόμενο έχει επανέλθει και πιθανώς θα επιταθεί, όσο θα βαθαίνει η ύφεση και το ανήλιαγο τούνελ στο οποίο έχουμε άπαντες εισέλθει.
Είναι δε προφανές –το βιώνουμε, άλλωστε, στις σχέσεις μας με τους δικούς μας, αλλά και με το ευρύτερο περιβάλλον μας – πως η ψυχολογική μας κατάσταση χειροτερεύει, γινόμαστε πιο επιθετικοί ή πιο αγχώδεις και κλειστοί στον εαυτό και τον κόσμο μας, ελλοχεύει δε ο κίνδυνος να αρχίσουμε να κινούμαστε, στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους, με βάση την (παράλογη) λογική «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».
«Ο φόβος για το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της οικονομίας σημαίνει πολλά και διαφορετικά πράγματα για όλους μας. Για τον άνεργο είναι ο φόβος της καθημερινότητας, για το μισθωτό είναι ο φόβος του αύριο και αν θα έχει δουλειά, για τον μικρομεσαίο είναι ο φόβος της επιχείρησής του που κλείνει, ενώ για άλλους είναι ο φόβος ότι θα χαθούν οι αποταμιεύσεις μιας ζωής μαζί με ό,τι αντιπροσωπεύουν - από τις σπουδές των παιδιών ως την εξασφάλιση της σύνταξης», τονίζει ο Παντελής Καψής σε άρθρο του στο «Βήμα».
Τα τελευταία 35 χρόνια ζήσαμε με μύθους, αλλά και ψευδαισθήσεις, που τώρα πια καταρρέουν.
Καταρρέει ο μύθος ότι μετά το 1981 έγινε η πιο γενναία αναδιανομή εισοδημάτων. Καταδείχθηκε πως η αναδιανομή αυτή στηρίχθηκε σε δανεικά, που νομίσαμε πως θα είναι αγύριστα, αλλά πλανηθήκαμε πλάνην οικτρά.
Καταρρέει ο μύθος πως η σοσιαλδημοκρατική συνταγή θα αποτελούσε λύση για την καταρρέουσα οικονομία της χώρας.
Άλλωστε, η σημερινή κυβέρνηση, που δήλωνε σοσιαλιστική, προχώρησε σε αποφάσεις κάθε άλλο παρά σοσιαλιστικές ή έστω σοσιαλδημοκρατικές, αλλά σε αποφάσεις σκληρά νεοφιλελεύθερες, που, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, δεν θα κάνουν τίποτα άλλο παρά να ανακυκλώσουν το πρόβλημα.
Καταρρέει και η ψευδαίσθηση ότι μπορούσαμε να ζούμε συνεχώς με αρπαχτές, λαμογιές και με δανεικά.
Όχι φυσικά πως δεν θα υπάρξουν και πάλι λαμόγια και αεριτζήδες. Τα λαμόγια και τα σαπρόφυτα επιβιώνουν με όλες τις καταστάσεις και σε όλους τους καιρούς. Δυστυχώς.
Είναι, όμως, μάλλον βέβαιο, ότι θα αναγκαστούμε να προσγειωθούμε στην πραγματική ζωή και να ξεχάσουμε εκείνη που μάθαμε (ή που μας έμαθαν) με το πλαστικό χρήμα, με τα κέρδη από τον τζόγο στο χρηματιστήριο (έναν τζόγο στον οποίο ωθούσαν προηγούμενες – εκσυγχρονιστικές, λέμε τώρα- κυβερνήσεις) με εορτοδάνεια, διακοποδάνεια και κάθε μορφής δάνεια.
Καταρρέει επίσης ο μύθος (μάλλον η ψευδαίσθηση) ότι στη χώρα είχαμε κοινωνικό κράτος.
Ακόμη κι αυτό που είχαμε, σε δανεικά ήταν στηριγμένο.
Τώρα, όμως, μας ετοιμάζουν αύξηση ορίων ηλικίας, μειώσεις συντάξεων και φυσικά μειώσεις στις πάσης φύσεως παροχές, συνταξιοδοτικές και νοσοκομειακές. Είναι δε άλλο πράγμα η πάταξη της διαφθοράς και της λαμογιάς στους χώρους αυτούς κι άλλο πράγμα το γκρέμισμα του έστω στοιχειώδους κοινωνικού κράτους.
Βεβαίως, για όλα αυτά, δεν είναι μόνο, κυρίως και κατ’ εξακολούθηση, υπεύθυνες όλες οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, που οικοδόμησαν αυτό το μοντέλο αναπτύξεως και κοινωνίας, αλλά και εμείς, οι πολίτες, που τους ψηφίζαμε και που ενώ οφείλαμε να γνωρίζουμε, εντούτοις τους εναλλάσσαμε στην εξουσία, έχοντας την ψευδαίσθηση πως θα κινηθούν με διαφορετικό τρόπο και ότι κάθε φορά θα τηρούσαν όσα προεκλογικώς μας υπόσχονταν.
Μας βόλευε προφανώς η βολή μας – πού να ψηφίζουμε τώρα κάποιον άλλον, εκτός του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, όσοι βέβαια εξ ημών το κάναμε - μας βόλευε η ψευδαίσθηση πως λόγω της πελατειακής μας νοοτροπίας θα βόλευαν και τα δικά μας αιτήματα, γενικώς νιώθαμε βολεμένοι.
Και τώρα ξεβολευτήκαμε.
Όμως, μαζί με εμάς ξεβολεύεται και η ισχύουσα, η κατεστημένη τάξη πραγμάτων, δεν είναι δε τυχαίο πως όλα αυτά που (μας) συμβαίνουν, συνιστούν για τους περισσότερους αναλυτές τον πρόλογο μιας κρίσεως, πολιτικής και κοινωνικής, η οποία πιθανώς θα συμπαρασύρει στην κατάρρευση συνολικά το κοινωνικό και πολιτικό μοντέλο της Μεταπολιτεύσεως.
Και το ερώτημα (πρόωρο ή μη, αυτό θα φανεί) που αναδεικνύεται είναι με ποιο μοντέλο θα αντικατασταθεί, στο δε ζητούμενο αυτό, σημαντικός μπορεί να αποβεί ο ρόλος της Αριστεράς -η οποία, ωστόσο, περνά της δική της κρίση- αρκεί φυσικά να ξεφύγει από τις εμμονές, τα στερεότυπα, αλλά και τους δογματισμούς της.
