Το επίπεδο έδαφος της πόλης προσφέρεται για περπάτημα. Όμως το ισιάδι από μόνο του δεν φτάνει, δεν αρκεί. Χρειάζονται συνθήκες ευνοϊκές για τον πεζό, τον ποδηλάτη. Τον τόπο καταλαμβάνουν αυτοκινητόδρομοι δυσκολοδιάβατοι. Στον πεζό αντιστοιχεί τόσος χώρος όσος απομένει μετά το αυτοκίνητο, τη στάθμευση, τα κάθε είδους εμπόδια και κατασκευές που παρεμβάλλονται στα πεζοδρόμια, στο χώρο. Ελάχιστες διαδρομές είναι άξιες λόγου για πεζοπορία, ποδήλατο. Αλλά και αυτές χάνονται γιατί είναι μικρές, βρίσκονται διάσπαρτες εδώ κι εκεί, ξεκομμένες, χωρίς συνοχή, σύνδεση, συνέχεια στη γειτονιά∙ ανάμεσα σε γειτονιά με γειτονιά, ανάμεσα στη συνοικία με το κέντρο, στη συνοικία με την εξωαστική περιφέρεια... Η ποιότητα των πεζοδρομίων; Η πόλη πάσχει από πεζοδρόμια. Το πρόβλημα οξύνεται καθ’ οδόν από το κέντρο προς τις συνοικίες. Φτάνει δε φτάνει ένας ετήσιος προϋπολογισμός του Δήμου για την κατασκευή, ανακατασκευή, συντήρηση! Συναντάς πεζοδρόμια ημιτελή, κακοφτιαγμένα, φορτωμένα, στενά. Προσέχεις να μην σκοντάψεις σε φρεάτια, σχάρες, αυτοσχέδιες κλίμακες-ράμπες, κουτιά, στύλους, περίπτερα, στάσεις, σταθμευμένα αυτοκίνητα... Αντικρίζεις πλάκες σπασμένες, ξεκολλημένες, κράσπεδα τραυματισμένα, λακκούβες, προεξοχές, βλάβες ξεχασμένες, φωτισμό ελλιπή, πλάτος ελάχιστο... Λαχταράς όταν βλέπεις τον ανάπηρο με το όχημά του να ψάχνεται, όταν βλέπεις τη μητέρα με το καροτσάκι ν’ αναγκάζεται να κατέβει στο οδόστρωμα, όταν βλέπεις τον ποδηλάτη με το ποδήλατο ανά χείρας, όταν βλέπεις τον οδηγό που ψάχνει στάθμευση να σκαρφαλώνει το όχημά του στο πεζοδρόμιο αδιαφορώντας αν παρασύρει τον μεσήλικα. Στη Λάρισα ελάχιστες διαδρομές είναι ευχάριστες να τις περπατήσεις, να πας για ψώνια, περίπατο, να νιώσεις άνεση, ασφάλεια, ψυχική ανάταση, να πεις «μ’ άρεσε το εγχείρημα, θα το επαναλάβω ξανά και ξανά».
Ο Λαρισαίος σήμερα βιώνει όλο και περισσότερο τον εγκλωβισμό, την ασφυξία στο δομημένο αστικό περιβάλλον που το συνθέτουν ασφαλτικά, τσιμέντα, ογκώδη κτίρια, κυκλοφοριακός φόρτος, εμπόδια. Από την εικόνα του, ειδικά στον κεντρικό τομέα απουσιάζει το φυσικό στοιχείο: ουρανός – ήλιος – καθαρός αέρας – πράσινο – χώμα. Ο βίος αβίωτος εντός πόλης με τόσο καυσαέριο, σκόνη, θόρυβο, κακό αερισμό! Η πόλη δεν ήταν πάντα έτσι... Οι Λαρισαίοι απολάμβαναν τους δρόμους, οι δρόμοι είχαν ζωή, η Λάρισα δεν ήταν μόνο επίπεδη, ήταν προπάντων φιλική στους εναλλακτικούς τρόπους κυκλοφορίας.
Γενναίες παρεμβάσεις που θα δίνουν ανάσα στον κάτοικο, που θα ενθαρρύνουν τον πεζό, τον ποδηλάτη κρίνονται κάτι παραπάνω από αναγκαίες. Στο συνολικό κυκλοφοριακό σχεδιασμό επιβάλλεται να ενταχθούν λειτουργικά πεζοδρόμια, πράσινο, περισσότερο χώμα, λιγότερο τσιμέντο, οδοί ήπιας κυκλοφορίας, πράσινες διαδρομές, πεζόδρομοι, πεζο - ποδηλατόδρομοι, ελεύθεροι χώροι, αναπλάσεις... Έτσι απ’ άκρη σ’ άκρη θα δημιουργηθεί ένα ακτινωτό δίκτυο, θα αποκτηθεί ζωτικός χώρος, αρκετοί δρόμοι θα ησυχάσουν, θα γίνουν προσβάσιμοι, φιλικοί στην ανθρώπινη παρουσία, διαδρομές να γίνουν ελκυστικές, οι όροι ζωής και περιβάλλοντος ν’ αλλάξουν προς το καλύτερο.
Νίκος Β. Καλτσάς Αρχιτέκτων – Πολεοδόμος Μέλος της Δημοτικής Παράταξης Λαρισαίων Πόλις
