Η οικονομική κρίση είναι συνέπεια της πνευματικής κρίσης. Οργανωμένο σχέδιο των πολιτικών δυνάμεων του τόπου μας οδήγησε την πατρίδα μας στη σημερινή αιχμαλωσία, σε αλλότριες δυνάμεις, που επιβάλλουν το δικό τους τρόπο διακυβέρνησης και με τα εδώ όργανά τους επιχειρούν να αλλοιώσουν την πολιτισμική ταυτότητα του τόπου μας.
Η οικονομική κρίση οφείλεται στη διαφορά μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης, στον αργό ρυθμό της παραγωγής μας και στο υψηλό βιοτικό επίπεδο που μάθαμε να ζούμε, στην αδυναμία επιστροφής των δανεισθέντων συν τόκω, που έλαβε η χώρα μας για να ανακάμψει το διαταραγμένο ισοζύγιο.
Ο διασυρμός της όμως από ψευδή στοιχεία, που έδιναν στην παγκόσμια κοινότητα και στα αρμόδια ευρωπαΐκά όργανα οι υπεύθυνες – υποτίθεται – ελληνικές κυβερνήσεις, η διαφθορά των θεσμών, της κοινωνίας και των επιμέρους πολιτών, καθώς και τα φαινόμενα της διαπλοκής δείχνουν την αληθινή ποιότητα της κρίσης η οποία είναι πνευματική και έχει σαν καρπό της την οικονομία.
Ο λαός λειτούργησε ανεύθυνα. Γνώριζε και άκουγε ότι οι παροχές που του πρόσφερε η ηγεσία δεν προέρχονταν από την εγχώρια παραγωγή, από αποθέματα αλλά από δάνεια. Δεν αγωνίστηκε για την προκοπή της χώρας, αλλά παραδόθηκε στην ευμάρεια, στον εύκολο πλουτισμό και στην καλοπέραση. Επιδόθηκε στην κομπίνα και στην εξαπάτηση. Στερημένος από ουσιαστική παιδεία δεν στάθηκε με κριτικό πνεύμα απέναντι στην εξουσία.
Η ουσία της πνευματικής κρίσης είναι η απουσία νοήματος ζωής και ο εγκλωβισμός του ανθρώπου στο ευθύγραμμο παρόν, στο εγωκρατούμενο ένστικτο. Ένα παρόν χωρίς μέλλον, χωρίς όραμα καταδικασμένο στο ανιαρό και στο μονότονο.
Σε μια τέτοια προοπτική το άσκοπο συναγωνίζεται το παράλογο και τον αγώνα τον κερδίζει πάντα το τραγικό, τονίζει ο άγιος – πλέον – Ιουστίνος Πόποβιτς. Όταν απευθύνεσαι σε νέους ανθρώπους και τους ερωτάς: «γιατί παιδί μου παίρνεις ναρκωτικά;» και σου απαντούν: «πέστε μου εσείς γιατί να μην πάρω; Δεν ελπίζω τίποτα, δεν περιμένω τίποτα, η μόνη μου χαρά είναι όταν τρυπάω την ένεση και ταξιδεύω» ή όταν επισημαίνεις σε ένα νέο άνθρωπο ότι παίρνοντας ναρκωτικά θα πεθάνει και εκείνος σου απαντά με ένα τραγικό χαμόγελο: «εσείς δεν καταλαβαίνετε ότι εγώ παίρνω ναρκωτικά για να ζήσω».
Αυτή η απουσία του νοήματος της ζωής καλλιεργεί την πιο ριζική, την προσωπική κρίση του ανθρώπου.
Όταν δεν υπάρχει άλλο όραμα ζωής πέρα από την κατανάλωση, όταν η οικονομική δύναμη και επίδειξή της γίνεται ο μόνος τρόπος κοινωνικής καταξίωσης, τότε η διαφθορά είναι ο μόνος δρόμος ζωής, διότι διαφορετικά, αν δεν είσαι διεφθαρμένος, είσαι ανόητος.
Το κυνήγι της κατανάλωσης, που πηγάζει από μία ζωή χωρίς νόημα, μετέτρεψε τον άνθρωπο από ελεύθερη προσωπικότητα σε γρανάζι μιας απρόσωπης μηχανής. Η οικονομία δεν υπηρετεί πλέον τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος γίνεται απρόσωπο γρανάζι της οικονομίας, γιατί έχει πλέον υποταχτεί σ’ αυτήν. Το ερώτημα – δίλημμα – του Ντοστογιέφσκι το βλέπουμε και σήμερα μπροστά μας. Ελευθερία ή ευτυχία;
Κανένας δεν είναι πραγματικά ελεύθερος, παρά μόνο εκείνος που ζει για το Χριστό. Αυτός ξεπέρασε όλα τα κακά και δεν φοβάται τίποτα.
Είναι πολύ σημαντικό να μη φοβηθούμε, αλλά να ετοιμαστούμε για το καινούργιο που έρχεται και που ήδη είναι παρόν. Ο Θεός δεν μας έδωσε «πνεύμα δειλίας, αλλά δυνάμεως και αγάπης και σωφρονισμού».
Ο κίνδυνος είναι μπροστά μας, τον ζούμε. «Ας τον κάνουμε ευκαιρία για έξοδο από την κρίση για άλλη ποιότητα ζωής».
