Στην αρχή το αντιμετώπισαν σαν κάτι γραφικό και το αγνόησαν, στη συνέχεια όταν είδαν πως δεν τείνει να εκφυλιστεί, προσπάθησαν να το κολακεύσουν, τελικώς, όμως, το προσεγγίζουν με αμηχανία, αλλά και αυξημένο προβληματισμό, χωρίς να μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα, ίσως γιατί δεν το έχουν ξαναζήσει και συνεπώς δεν διαθέτουν σύγχρονα εργαλεία για να το ερμηνεύσουν.
Ο λόγος φυσικά για το αποκληθέν κίνημα των «Αγανακτισμένων» (προσωπικά δεν μου αρέσει καθόλου αυτή η ονομασία γιατί – ιστορικά τουλάχιστον – μου ανακαλεί στο νου τους «αγανακτισμένους» της δεκαετίας του ’60, που προβοκάριζαν τις συγκεντρώσεις και τις διαδηλώσεις της τότε Αριστεράς) και τον τρόπο με τον οποίο επιδιώκει να το ερμηνεύσει το καταρρέον ελλαδικό πολιτικό σύστημα.
Σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία η κοινωνία πένεται, οργιάζουν οι σπέκουλες ότι η χώρα θα τεθεί υπό διεθνή επιτροπεία (όπως ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος του 1893), μετά τη χρεοκοπία της Ελλάδος) οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας (ιδιαίτερα το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ) «παίζουν» (με την κυριολεκτική έννοια του όρου) με τη συναίνεση και τη συνεννόηση, θεωρείται ως κατ’ αρχήν παρήγορο σημάδι, το γεγονός ότι τουλάχιστον ξεκολλήσαμε από τον καναπέ μας και, ίσως, να ξεφύγουμε από την προσφερόμενη αποχαύνωση, η οποία μας δίδεται αφειδώς από την, καλλιεργούσα το φόβο και την ανασφάλεια, τηλεόραση.
Καθημερινά, λοιπόν, ένα ετερόκλητο πλήθος συρρέει σε πλατείες για να διατρανώσει την αντίθεσή του στα προωθούμενα κυβερνητικά μέτρα λιτότητας και στην αυξανόμενη ανεργία και να ενώσει τη φωνή του προκειμένου να διεκδικήσει ένα καλύτερο μέλλον, το οποίο ετοιμάζεται από άλλους, ερήμην της κοινωνίας και των πολιτών.
Το φαινόμενο αυτού του τύπου κινητοποιήσεων έχει γίνει, ήδη, αντικείμενο αναλύσεων: άλλες είναι εγκωμιαστικές, κυρίως επειδή όσοι κινητοποιούνται το πράττουν δίχως κομματική έκκληση, ενώ άλλες είναι επικριτικές και προέρχονται από στελέχη του πολιτικού συστήματος, με κύριο επιχείρημα ότι στις κινητοποιήσεις αυτές δεν προβάλλεται κάποιος συγκεκριμένος πολιτικός στόχος.
Βεβαίως ουδείς έχει αποτολμήσει να εκδηλώσει την ευθεία αντίθεσή του, πλην ίσως του αντιπροέδρου της κυβερνήσεως Θόδωρου Πάγκαλου, ο οποίος τόνισε ότι «κινήματα χωρίς ιδεολογία και οργάνωση, δηλαδή κινήματα που βασίζονται σε ένα συναίσθημα, σε μια στιγμή οργής, δύο πράγματα μπορούν να προσφέρουν: είτε ενός είδους ανώδυνη και αναποτελεσματική, τελικά, εκτόνωση, είτε ανοίγουν το δρόμο για την κατάληψη της εξουσίας με αντιδημοκρατικές μεθόδους σε οργανωμένες μειοψηφίες. Τα εύκολα «όχι» πολλές φορές ενώνουν, πολύ πιο άνετα από τα πολύ πιο δύσκολα «ναι»».
Αν και ο Θόδωρος Πάγκαλος δεν έχει ολότελα άδικο (ίσως να φταίει το γεγονός ότι στην ανάλυσή του χρησιμοποιεί παλιά, μπορεί και ξεπερασμένα, εργαλεία, αφού ο ίδιος, ως προερχόμενος από την Αριστερά, είναι βέβαιο πως θα προτιμούσε οργανωμένη την αντίδραση) εντούτοις πέραν των διαδηλωτών, που τον αποδοκιμάζουν, τον αποδοκίμασε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Την ικανοποίησή του για το «ακομμάτιστο» του χαρακτήρα αυτών των κινητοποιήσεων εξέφρασε ο Αντώνης Σαμαράς, αποστάσεις τηρεί, ως προς το φαινόμενο, το ΚΚΕ (καθώς θεωρεί ότι εκείνο που φοβίζει το σύστημα είναι το «οργανωμένο κίνημα» με κατεύθυνση «την αλλαγή τάξης στην εξουσία») ο δε ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως ευνοεί τέτοιες κινητοποιήσεις και δεν είναι τυχαία μια δήλωση του Αλέξη Τσίπρα, σύμφωνα με την οποία «ήρθε η ώρα, η κοινωνία να απαντήσει με μια γενικευμένη ειρηνική εξέγερση».
Οι αντιδράσεις αυτές είναι ευεξήγητες, καθώς οι εν λόγω κινητοποιήσεις είναι ένα φαινόμενο που ξεπήδησε έξω από τις παραδοσιακές μορφές οργανώσεως, που το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα γνωρίζει και αξιοποιεί, ενώ δείχνει ότι, προς το παρόν, δεν ελέγχεται, καθώς στις συγκεντρώσεις συνυπάρχουν δεξιοί και αριστεροί, «πολιτικοποιημένοι» και «απολιτικοί» και φυσικά άνθρωποι όλων των ηλικιών.
Ωστόσο, ορισμένες ακραίες εκδηλώσεις εναντίον βουλευτών και υπουργών «δείχνουν» πως ο Θ. Πάγκαλος ενδεχομένως να αποδειχθεί ότι έχει δίκιο, όταν ομιλεί για κινδύνους καταλήψεως της εξουσίας, με αντιδημοκρατικές μεθόδους, όσο κι αν αυτό φαίνεται «τραβηγμένο» ή υπερβολικό.
Θυμίζουμε πως μια ομάδα «οργισμένων» πολιτών, που φαίνεται πως δεν είχε σχέση με την κινητοποίηση των «αγανακτισμένων» στην πλατεία Συντάγματος (γράφτηκε ότι προήλθαν από τη συγκέντρωση με ομιλητή το Μίκη Θεοδωράκη στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου) έκανε κλοιό στο Κοινοβούλιο, δεν άφηνε τους βουλευτές να εξέλθουν, τους μούντζωνε, τους έφτυνε και τους ύβριζε. Στην Κέρκυρα, άλλοι «οργισμένοι» πολίτες αποδοκίμασαν Έλληνες και ξένους βουλευτές (που φυγαδεύτηκαν με καΐκι) ενώ στην Αργυρούπολη προπηλακίστηκε ο Γ. Πεταλωτής (που «τα έβαλε» με το ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Α. Λοβέρδος «τα έβαλε» με το ΚΚΕ, στη Βουλή, για ανάλογο εις βάρος του περιστατικό).
Ορισμένοι αναλυτές είπαν πως αυτό το τελευταίο φαινόμενο κατά των βουλευτών και του Κοινοβουλίου, ίσως να αποτελεί την αρχή μιας χαοτικής καταστάσεως.
Άλλοι διαπιστώνουν πως συγκροτείται και διογκώνεται ένα αντικοινοβουλευτικό, αντιδημοκρατικό και κυρίως αντισυστημικό ρεύμα, το οποίο, τροφοδοτείται από κάθε λαϊκισμούς (δεξιούς και αριστερούς) ισοπεδώνει τους πάντες και τα πάντα, με λόγο απλουστευτικό και επικίνδυνο.
Ο δε συγγραφέας Δημοσθένης Κούρτοβικ, αφού σημειώνει πως ναι μεν υπήρξε ασέλγεια εις βάρος των κοινοβουλευτικών θεσμών, αλλά επί των ιδίων θεσμών ασελγούν καθημερινά και ποικιλοτρόπως οι ίδιοι οι εκπρόσωποί τους, τονίζει: «Έχει αρχίσει η επιχείρηση καπελώματος του κινήματος (των «αγανακτισμένων») από οργανώσεις, ομάδες, κύκλους που βλέπουν ότι είναι εύκολο να διαχύσουν τον παρωχημένο, ρητορικά οξύ, αλλά διανοητικά αμβλύ πολιτικό λόγο τους σ’ ένα πλήθος αδιαφοροποίητο και ανεπεξέργαστα, αν και δίκαια οργισμένο. Περισσότερο από το εξωτερικό καπέλωμα, όμως, φοβάμαι το εσωτερικό. Τα ηχηρότερα συνθήματα που ακούγονται στο Σύνταγμα μυρίζουν αυριανισμό και μερικά από αυτά άκρα Δεξιά».
