Για ακόμη μία φορά οι συνθήκες (αναθεώρηση του ελλείμματος στο 10,5%) αναγκάζουν την κυβέρνηση να πάρει ή μάλλον να εξαγγείλει «νέα μέτρα». Η ελληνική οικονομία σήμερα στραγγαλίζεται από τις υψηλές δαπάνες για τη διατήρηση ενός δυσανάλογα μεγάλου Κράτους κι από τη χαμηλή εγχώρια παραγωγή. Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν πάψει να είναι ανταγωνιστικές. Ανάμεσα στις αιτίες τα φορολογικά βάρη, οι κάθε λογής εισφορές υπέρ τρίτων, η πολύπλοκη νομοθεσία και το κόστος της αναποτελεσματικότητας και της διαφθοράς της δημόσιας διοίκησης. Για να ξαναπάρει μπρος η οικονομία, δεν απαιτείται θεσμοθέτηση νέων μέτρων αλλά κατάργηση παλαιών και αντιπαραγωγικών μέτρων. Με λίγα λόγια απαιτείται απλοποίηση και αυστηρή εφαρμογή ενός συστήματος κανόνων που θα ισχύει για όλους.
Ασφαλιστικό: το Κράτος θα πρέπει να παρέχει (π.χ. στα 65 έτη) μία κατώτατη «Εθνική Σύνταξη» κάτω από την οποία δεν θα μπορεί να πέφτει κανένας Έλληνας πολίτης. Θα τη λαμβάνουν όλοι, ακόμη κι αν γεννήθηκαν ανάπηροι, ακόμη κι αν δεν εργάστηκαν ποτέ. Η όποια επιπλέον σύνταξη θα πρέπει να προέρχεται αποκλειστικά από τις εισφορές του καθενός στο ταμείο του. Δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει, κάθε φορά που διαφημίζεται ένα προϊόν, μέρος της δαπάνης (21,5%) να πηγαίνει στο ταμείο των δημοσιογράφων. Δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει, κάθε φορά που εμπλέκεται δικηγόρος σε μία πράξη, μέρος της δαπάνης να πηγαίνει στο ταμείο νομικών. Δεν καταλαβαίνω γιατί το ταμείο των εργαζομένων της ΔΕΗ θα πρέπει να επιχορηγείται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό που απαιτείται είναι η άμεση κατάργηση όλων των «φόρων υπέρ τρίτων».
Θεσμοθετημένο κέρδος: το Κράτος εξασφαλίζει σε ορισμένες προνομιούχες ομάδες σειρά μέτρων για την «προστασία» τους. Ένα τέτοιο μέτρο είναι το θεσμοθετημένο ποσοστό κέρδους. Είτε αγοράσεις μια ασπιρίνη είτε ένα αντικαρκινικό φάρμακο των χιλίων ευρώ, ο φαρμακοποιός θα αποκομίσει 35% κέρδος (από εσένα ή το ταμείο σου). Μερικά λεπτά από την ασπιρίνη, 350(!) ευρώ από το αντικαρκινικό φάρμακο. Το επόμενο βήμα (θα μπορούσε να) είναι, να ζητήσει ο φαρμακοποιός από το γιατρό σου, να συνταγογραφεί περισσότερο τα ακριβά φάρμακα, πάντα με το αζημίωτο. Είτε πουλήσεις το χωράφι σου σ’ έναν ξένο είτε στον αδερφό σου, υποχρεούσαι σε δικηγορικά (θέλεις, δεν θέλεις δικηγόρο) και συμβολαιογραφικά έξοδα, αντίστοιχα της αξίας του χωραφιού. Αν το χωράφι είναι 500 στρέμματα θα πληρώσεις 10 φορές περισσότερο απ’ ό,τι αν το χωράφι είναι 50 στρέμματα. Γιατί; Θα είναι οι σελίδες του συμβολαίου περισσότερες; Θα είναι η δουλειά κάποιου δυσκολότερη;
Ίδρυση νέων επιχειρήσεων: το δυσκολότερο στάδιο στην ίδρυση μιας επιχείρησης είναι η έκδοση των αδειών που απαιτούνται, με την πολυνομία, τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά που συχνά τις συνοδεύουν. Με την ανεργία να καλπάζει θα πρέπει άμεσα να διευκολύνουμε τους ανθρώπους που επιθυμούν να ιδρύσουν νέες επιχειρήσεις. Οι κάθε είδους αδειοδοτήσεις μπορούν να αντικατασταθούν από πιστοποιήσεις ISO μετά από επιτόπιους ελέγχους, που να εγγυώνται τη σωστή και βάσει προδιαγραφών λειτουργία της νέας επιχείρησης. Οι πιστοποιήσεις μπορούν να ανατεθούν σε ιδιωτικές εταιρίες, οι οποίες με τη σειρά τους θα ελέγχονται αυστηρότατα από το Κράτος, με δειγματοληπτικούς ελέγχους. Αν η παραμικρή αθέμιτη πρακτική οδηγεί σε αφαίρεση άδειας, της εταιρίας πιστοποιήσεων, κανένας ιδιωτικός φορέας δεν θα ρισκάρει να κάνει τα στραβά μάτια – κάτι που εύκολα κάνει ένας δημόσιος υπάλληλος, που σπάνια θα απολυθεί.
Φορολογικές και πολεοδομικές παραβάσεις: η οποιαδήποτε κοινωνική μεταρρύθμιση κινδυνεύει να αποτύχει, αν δε συνοδεύεται από αίσθηση δικαιοσύνης. Οι φορολογικές και πολεοδομικές παραβάσεις συχνά προκαλούν αίσθηση αδικίας και ατιμωρησίας. Οι εφορίες και οι πολεοδομίες, όπως λειτουργούν σήμερα, δεν φαίνεται να έχουν ιδιαίτερα κίνητρα για την πάταξη της παρανομίας. Ορισμένοι μάλιστα επίορκοι υπάλληλοι έχουν λόγους να την επιθυμούν, αφού εκεί θα «πατήσει» η δική τους παρέμβαση... Σκεφθείτε πόσο αποδοτικότερη θα ήταν η συλλογή φόρων, αν το Κράτος την ανέθετε σε ιδιώτες, που θα αμείβονταν με ποσοστό των φόρων που εισέπρατταν! Φανταστείτε μια ανεξάρτητη ιδιωτική πολεοδομία, όπου ο πολίτης θα απευθύνεται για να αδειοδοτήσει την κατασκευή του και μια ανεξάρτητη μη-κυβερνητική αρχή, που θα πιστοποιεί το σύννομο της κατασκευής, ώστε αυτή να συνδεθεί με τους Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας. Σε αυτό το παράδειγμα, το Κράτος μπορεί να διατηρήσει μόνο τη χωροταξία, το δειγματοληπτικό έλεγχο και την προστασία του περιβάλλοντος, μετατρέποντας έτσι την κρατική πολεοδομία σε πραγματικό θεματοφύλακα της πόλης.
Τα παραπάνω αποτελούν ελάχιστα παραδείγματα του είδους των παρεμβάσεων που απαιτούνται. Η έξοδος από την κρίση δεν μπορεί να βασιστεί σε μπαλώματα επάνω στο ίδιο σχέδιο. Η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει οικονομικό μοντέλο. Τα «νέα μέρα» πρέπει να κινούνται σε δύο βασικούς άξονες: α) την ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ όλων των διαδικασιών και την ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ όλων των νόμων και «ρυθμίσεων», που έχουν ως μοναδικό στόχο την προστασία των προνομίων, κλειστών ομάδων του πληθυσμού και β) τη διατήρηση από το Κράτος των ΕΛΑΧΙΣΤΩΝ απαραίτητων μηχανισμών ελέγχου, με την ανάθεση όλων των υπόλοιπων δραστηριοτήτων που απαιτεί η δημόσια διοίκηση σε ΙΔΙΩΤΕΣ.
* Ο Γ. Καραβάνας (karavanas1@hotmail.com) είναι μέλος της Ε.Ε. της ΔΡΑΣΗΣ (www.drassi.gr)
