Άρθρο του Ph. D. Φυσικής Αγωγής Γκουράβα Βασίλειου
Σκοπός ύπαρξης της εκπαίδευσης είναι να συμβάλει στην αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών λειτουργιών του μαθητή, ώστε να εξελιχθεί σε ολοκληρωμένη προσωπικότητα για να ενταχθεί αρμονικά στο κοινωνικό σύνολο. Το σχολειό και το μάθημα της Φυσικής Αγωγής είναι ένας πολύ σημαντικός φορέας προώθησης της υγείας και διεθνώς διαδραματίζει βασικό ρόλο στην προώθηση αξίων που σχετίζονται με το σωστό τρόπο ζωής .
Τι γίνεται όμως στη χώρα μας; Τι πρέπει να περιμένουν οι μαθητές ενός ελληνικού σχολειού ; Ποιο ρόλο πρέπει να διαδραματίζουν οι διδάσκοντες καθηγητές Φυσικής Αγωγής ;
Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουν γίνει αρκετά βήματα ως προς την εξέλιξη της Φυσικής Αγωγής, κυρίως από προσπάθειες ατομικές ή συλλογικές μέσα από ένα χώρο αρίστων επιστημόνων στα τμήματα Φυσικής Αγωγής ανά την επικράτεια. Αλήθεια όμως, δυσβάσταχτη παραμένει και η ανεπάρκεια του Υπουργείου Παιδείας, ειδικά σε καίρια ζητήματα που αφορούν την Φυσική Αγωγή.
Η Φυσική Αγωγή στο δημόσιο σχολείο θα έλεγε κανείς σήμερα, ότι ακολουθεί τη γενική εικόνα της κρίσης του εκπαιδευτικού μας συστήματος, που οδηγείται από το κακό στο χειρότερο. Η κρίση αυτή της φυσικής αγωγής έχει να κάνει με την ανυπαρξία ενός σχεδιασμού – προγράμματος που πρέπει να απαντά στο ερώτημα, τι εκπαίδευση θέλουμε, ποιον να υπηρετεί, πώς πρέπει να δομηθεί το εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να δημιουργούνται οι καλύτερες προϋποθέσεις υλοποίησης της Φυσικής Αγωγής των παιδιών, που θα πρέπει και για βιολογικούς λόγους να αποτελεί προτεραιότητα .
Ας δούμε όμως τώρα τι είδους Φυσική Αγωγή διδάσκεται σήμερα...,
Μέχρι τώρα έχουμε ένα σύστημα Φυσικής Αγωγής στα σχολειά όπου βασίζεται στο δασκαλοκεντρικό σύστημα διδασκαλίας, όπου ο καθηγητής Φ.Α. υποχρεούται σε ένα ρόλο απρόσωπης συμμετοχής που είναι αποτέλεσμα πολλών και πολύχρονων παθογενειών όπως:
* Η ανεπάρκεια του ιδίου του καθηγητή Φ. Α.
* Η ανυπαρξία αξιολόγησης των διδασκόντων.
* Η δόμηση του ιδίου του συστήματος της εκπαίδευσης .
* Η ανυπαρξία μετεκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα των καθηγητών Φ. Α
* Ελλιπής δόμηση στόχων της Φ.Α.
* Έλλειψη κατάλληλης υλικοτεχνικής υποδομής .
* Έλλειψη σωστού προγραμματισμού του ετησίου διδακτικού πλάνου .
* Υποτίμηση του μαθήματος από τους διευθυντές των σχολείων και η χρησιμοποίηση των ωρών διδασκαλίας για την εκπλήρωση άλλων αναγκών του σχολειού .
Στην Α’/βάθμια Εκπαίδευση οι ώρες θα μπορούσαν να είναι περισσότερες για την Φ.Α., τα ολοήμερα σχολειά υπολειτουργούν και θα πρέπει να είναι επανδρωμένα με καθηγητές Φ.Α. αλλά από την άλλη στο Λύκειο, το μάθημα της Φυσικής Αγωγής, αλλά και του αθλητισμού είναι πλέον ανύπαρκτο ειδικά στις δύο τελευταίες τάξεις. Αυτό είναι αποτέλεσμα μιας αναδιάταξης θα έλεγα προτεραιοτήτων στην ιεράρχηση του συστήματος αξιών που κάνει η κοινωνία μας καθημερινά, λειτουργώντας εκπτωτικά. Έτσι έχουμε ανατροπή της προτεραιότητας της άσκησης, ως απόλυτη αναγκαιότητα. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και πολλά αλλά στοιχεία που συνάδουν στην πτωτική αυτή πορεία της Φ.Α., αλλά είναι πιο ώριμο για όλους μας να μιλάμε εποικοδομητικά σε αυτή τη χώρα επιτέλους με προτάσεις, νέες ιδέες και στόχους ρεαλιστικούς με υπευθυνότητα και συνέπεια.
Αυτό σημαίνει...
Η υλοποίηση του στόχου για μια σύγχρονη Φυσική Αγωγή προϋποθέτει την ύπαρξη ενός σοβαρού εκπαιδευτικού σχεδιασμού, που αποδεδειγμένα θα αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την διαμόρφωση ενός υγιούς ατόμου. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητή από όλους η σημασία της Φυσικής Αγωγής για τη σωματική και ψυχική υγεία των μαθητών .
Μια Φυσική Αγωγή που θα λαμβάνει μέτρα για την προληπτική υγεία και τη φυσιολογική ανάπτυξη των παιδιών, που είναι το μοναδικό μάθημα που υλοποιεί αυτούς τους στόχους.
Αυτό που θα πρέπει να γίνει είναι:
1) Να συνταχθούν νέα ωρολόγια προγράμματα και να βελτιωθούν τα αναλυτικά προγράμματα για τα σχολεία όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης και να δοθεί η ανάλογη βαρύτητα στην καλλιέργεια της Φυσικής Αγωγής.
2) Να αυξηθούν σε 3 εβδομαδιαίως οι ώρες της Φυσικής Αγωγής σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού Σχολείου . Αυτονόητο είναι βεβαίως, ότι αναφερόμαστε πάντα και σε όλες τις περιπτώσεις για διδασκαλία του μαθήματος από καθηγητές Φυσικής Αγωγής.
3) Να εισαχθεί το μάθημα της Φυσικής Αγωγής και η διδασκαλία του από Καθηγητές Φυσικής Αγωγής και στην προσχολική εκπαίδευση (νηπιαγωγεία), επίσης για 3 ώρες στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα.
4) Να ολοκληρωθεί η έκδοση και για την Α'/βάθμια και για τη Β'/βάθμια Εκπαίδευση των βιβλίων Φυσικής Αγωγής για τους καθηγητές και τους μαθητές για όλες τις τάξεις και να εκδοθούν βιβλία για τους καθηγητές και τους μαθητές και για την προσχολική εκπαίδευση (νηπιαγωγείο).
5) Να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα του ΟΛΟΗΜΕΡΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ δημοτικού και νηπιαγωγείου, τουλάχιστον 4 επιπλέον ώρες αθλητικών δραστηριοτήτων εβδομαδιαίως, που θα διεξάγονται από καθηγητές Φυσικής Αγωγής τις απογευματινές ώρες.
6) Διδασκαλία του θεσμού της Αγωγής Υγείας έτσι όπως προβλέπεται δηλ. μόνο από καθηγητές Φυσικής Αγωγής με συγκεκριμένη κατεύθυνση, ύλη και μεθοδολογία διδασκαλίας.
7) Να υπάρχει τακτική ετήσια επιμόρφωση των καθηγητών Φυσικής Αγωγής μονίμων και αναπληρωτών (πριν αναλάβουν υπηρεσία οι αναπληρωτές), σε όλο το φάσμα των αντικειμένων που θα κληθούν να διδάξουν και ενημέρωση για τους τρόπους εφαρμογής των αναλυτικών προγραμμάτων καθώς βέβαια και αξιολόγησή των, με τέτοιο τρόπο ώστε να συμμετέχει σε όλη τη διαδικασία της αξιολόγησης και ο εκπαιδευτικός και να μπορεί να είναι μέρος της συζήτησης για το πώς και από ποιον θα αξιολογείται.
* Στο πλαίσιο της διαδικασίας βελτίωσης των αναλυτικών προγραμμάτων να επανεξεταστεί σοβαρά η εφαρμογή της μεθόδου της «Διαθεματικότητας» για το μάθημα της Φυσικής Αγωγής, αφού από μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας θεωρείται ως ακατάλληλη για το εν λόγω μάθημα, δεδομένου ότι εκτός των άλλων περιορίζει σημαντικά πολλές φορές τον καθαρό χρόνο των κινητικών δραστηριοτήτων στην ώρα του μαθήματος της φυσικής αγωγής και θεωρητικοποιεί στην ουσία το μάθημα. Ταυτόχρονα θα πρέπει να επανεξεταστεί η επιρροή της μεθόδου στη συγγραφή των βιβλίων για τη Φυσική Αγωγή (γεγονός που τα καθιστά ενίοτε μη χρηστικά) και να επέλθουν οι αναγκαίες βελτιώσεις και τροποποιήσεις.
Τέλος σε αυτόν τον επανασχεδιασμό η Φυσική Αγωγή δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν εγκύκλιο μάθημα μέσα στο αναλυτικό πρόγραμμα των σχολικών μονάδων αλλά σαν εργαλείο που θα εισάγει στις συνειδήσεις των μαθητών την αξία της προσωπικής άσκησης, την τοποθέτηση στόχων, την ευγενή άμιλλα και την δημιουργική σημασία του ανταγωνισμού, την συνεργασία και την αναγκαιότητα της συλλογικότητας, την αξία της προσωπικής προσπάθειας, τη διαχείριση της νίκης ή της ήττας με μεγαλοψυχία, μακριά από τη βία, τον χουλιγκανισμό, το κυνήγι των ρεκόρ, τη χρήση ουσιών και βλαβερών συνηθειών στη ζωή τους.
Πηγές :
* Ένωση Γυμναστών Βορείου Ελλάδας
* Πανελλήνια Ένωση Πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής
