Από τον Γεώργιο Ν. Ξενόφο
Ο Θεός ενδιαφέρεται άμεσα για την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας και μπορεί με τη χάρη Του, τη σοφία και τη δύναμή Του να μεταμορφώσει το σύμπαν. Ο Θεός έχει τον αποφασιστικό ρόλο για την τύχη του ανθρώπινου γένους. Η πίστη της Εκκλησίας σχετικά με το μυστήριο του Θεού συνοψίζεται στη φράση: «Ο πατώρ δι’ Υιού εν Αγίω Πνεύματι δημιουργεί, προνοεί, σώζει». Ο Θεός βέβαια είναι ακατάλυπτος, απρόσιτος στην ουσία του. Εν τούτοις η παρουσία του γίνεται αισθητή στον κόσμο με τη χάρη Του και τη φανέρωση της δόξας Του. Πρόκειται δηλαδή για μια δυναμική, δημιουργική, μεταμοφωτική ενέργεια του Θεού. Η πιο εκπληκτική μεταμορφωτική παρέμβαση έγινε στην ανθρώπινη ιστορία, όταν ο Λόγος του Θεού σαρκώθηκε και προσέλαβε το ανθρώπινο πνεύμα και σώμα και άρα ολόκληρη την κτίση αφού ο άνθρωπος είναι το κορυφωμά της. «Και ο λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά πατρός, πλήρης χάριτος και αληθείας» (Ιω, 1:14). Ιδιαίτερα με τη σταυρική θυσία και την ανάσταση του Χριστού συντελείται η κατά χάριν σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. «Ο δε Θεός πλούσιος ως εν ελέει … συνήγορε και συνεκάθισεν (ημάς εν της επουρανίοις, εν Χριστώ Ιησού όινα ενδείξητη εν της αλώσι τους επερχομένους τον υπερβάλλοντα πλούτον της χάριτος αυτού εν χρηστότητα εφ’ ημάς εν Χριστώ Ιησού» (Εφες. 2: 6-7).
Ο δε Παύλος μπροστά στο συγκλονιστικό αυτό δώρο έκθαμβος διακηρύσσει: «τη γαρ χάριτι εστέ σεσωσμένοι διά της πίστεως και τούτο ούκ εξ υμών, Θεού το δώρον ούκ εξ έργων, ίνα με τις κατυχήσηται» (στίχ. 8-9). Και έκτοτε αυτό που συντελέσθηκε οντολογικά στην ανθρώπινη φύση εν τω προσώπω του Χριστού, συνεχίζεται με τη διαρκή παρουσία και ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Η ζωή εν Χριστώ στην οποία έχουμε κληθεί είναι μια συνεχής μεταμορφωτική πορεία. Ο Παύλος συνιστά: «Μη συσχηματίζεσθε τω αιώνι τούτο, αλλά μεταμορφούσθε τη ανακοινώσει του νούς υμών εις το δοκιμάζειν υμάς τι το θέλημα το αγαθόν και ευάρεστον και τέλεια». (Ρωμ. 12:2). Εδώ η ανακαίνωση του νούς είναι η μετάνοια, που συντελείται μέσα σε στοχαστική σιωπή που οδηγεί στη συναίσθηση της μηδαμινότητας και αναξιότητός μας. Αυτό επιτυγχάνεται με αυτοκριτική για το πόσο απέχουμε από το ιδανικό που καθορίζει το θέλημα του Θεού. Η ενατένιση και η αναζήτηση του Θεού πρέπει να είναι διαρκής, αδιάκοπη. Δεν πρόκειται για μια εφάπαξ αλλαγή αλλά για μια συνεχιζόμενη μεταμόρφωση με τη χάρη του Πνεύματος. Πρόκειται δηλαδή για μια μεταμορφωτική εξέλιξη, από κάθαρση σε κάθαρση, από αρετή σε αρετή, από γνώση σε γνώση, από δόξα σε δόξα για μια δυναμική κίνηση αδιάκοπης ανανέωσης, χωρίς σταματημό, χωρίς τελειωμό. Ο Γρηγόριος ο Νύσσης διευκρινίζει: «Ο χριστιανός προς το καλύτερο αλλοιούμενος και μεταμορφούμενος με την καθημερινή αύξηση, με το να γίνεται πάντοτε καλύτερος και πάντοτε να τελειοποιείται και χωρίς ποτέ να φθάνει στο τέρμα της τελειότητας. Διότι η αληθινή τελειότητα είναι να μην παύσει κανείς ποτέ να αυξάνεται προς το καλύτερο ούτε να περιορίσει την τελειότητα σε οποιοδήποτε σύνορο». Προυπόθεση όλων των παραπάνω είναι βέβαια η μυστική δύναμη της άκρας ταπείνωσης, σύμφωνα με το παράδειγμα του Κυρίου ο οποίος «εαυτόν εκένωσε μορφήν δούλου λαβών...». (Φίλιπ. 2: 6-8) με αποκορύφωμα βέβαια τη θυσιαστική προσφορά της «αγάπης» που παραμένει η ρίζα της Χριστιανικής αποκαλύψεως και τροφοδοτεί κάθε χριστιανική αξία και πρόταση αφού «ο Θεός αγάπη εστί...» (Α: Ιω. 4:9).
