Τα ΤΕΙ ιδρύθηκαν το 1973 σαν Κέντρα Ανώτερης Τεχνικής Εκπαίδευσης και μετεξελίχθησαν σε ΤΕΙ το 1984. Η πορεία των παρόμοιων ιδρυμάτων στην Ευρώπη οδήγησε τα ΤΕΙ σε μια σειρά από διαρκείς αγώνες, για αναβάθμιση και σήμερα μαζί με τα Πανεπιστήμια ανήκουν στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Μένει βέβαια η ολοκλήρωση των ακαδημαϊκών χαρακτηριστικών και η έκδοση των επαγγελματικών δικαιωμάτων, η μη έκδοση των οποίων αποτελεί το μεγάλο αγκάθι για τα ΤΕΙ.
Η Ανώτατη εκπαίδευση είναι σίγουρο ότι πρέπει να αλλάξει εκ βάθρων, η ακαδημαϊκή κοινότητα είναι η πρώτη που επιζητά τις αλλαγές. Ο νόμος πλαίσιο που για την εποχή του ήταν ένα θαυμάσιο εργαλείο σήμερα μετά 30 χρόνια είναι πλέον ξεπερασμένος. Βέβαια η Ανώτατη εκπαίδευση είναι ένα κομμάτι γενικά της Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, η οποία βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μια κατάσταση απαξίωσης, χαμηλού επιπέδου και κατ’ επίφαση δωρεάν, αφού τα φροντιστήρια ξεκινούν από την πρώτη δημοτικού και φτάνουν μέχρι και μέσα στο πανεπιστήμιο.
Η έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού και η παντελής καταστροφή της μέσης τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, οδηγούν τα παιδιά στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ τα οποία από την άλλη έχουν καταρρεύσει υπό το βάρος του μεγάλου αριθμού φοιτητών. Οι πτυχιούχοι χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα και με ελλιπείς γνώσεις οδηγούνται σε μεταπτυχιακά, τα οποία κοστίζουν πανάκριβα για να καταλήξουν στην ανεργία και την υποαπασχόληση.
Η κατάσταση δεν πάει άλλο. Οι αλλαγές εδώ και 15 χρόνια αντιμετωπίζονται από την κάθε κυβέρνηση ευκαιριακά, πελατειακά και αποσπασματικά. Τα ίδια κάνει και η σημερινή κυβέρνηση, εγκατέλειψε κάθε προγραμματική της θέση (από ένα κατά τη γνώμη μου εξαιρετικό προεκλογικό πρόγραμμα) και επικαλούμενη την οικονομική κρίση και την πίεση για γρήγορες αλλαγές έθεσε στο διάλογο κάποιες θέσεις στις οποίες όλες οι βαθμίδες της Εκπαίδευσης με όλους τους φορείς τους είναι αντίθετοι. Το πλέον απαράδεκτο είναι η τακτική που εφαρμόζεται (σε όλους του χώρους το ίδιο γίνεται) της κατασυκοφάντησης των φορέων της Εκπαίδευσης, ότι δήθεν προωθούν συντεχνιακές επιλογές και ανθίστανται στις αλλαγές.
Όσον αφορά στην Ανώτατη Εκπαίδευση και ειδικότερα τα ΤΕΙ οι θέσεις της ομοσπονδίας για το κείμενο διαλόγου είναι ξεκάθαρες, εν συντομία αναφέρουμε:
* Οι αλλαγές που προτείνονται θίγουν το Δημόσιο χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
* Οι αλλαγές στη διοίκηση των Ιδρυμάτων, καταργούν το αυτοδιοίκητο, που είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο και επιπλέον δυσχεραίνουν τη λειτουργία τους λόγω της διαρχίας.
* Καταργείται, η υποχρέωση της Πολιτείας να χρηματοδοτεί τα ΑΕΙ και τα ιδρύματα εξαναγκάζονται να αναζητούν πρόσθετους ιδιωτικούς πόρους.
* Δεν κατοχυρώνεται ο κεντρικός στόχος της εκπαιδευτικής λειτουργίας των Ιδρυμάτων: ποιοτικές σπουδές με αξία που οδηγούν σε αναγνωρισμένα επαγγελματικά δικαιώματα. Η γενικευμένη εισαγωγή των φοιτητών στη Σχολή (και ίσως και στο ίδρυμα), θα οδηγήσει στην αποσύνδεση κάθε έννοιας επαγγελματικού δικαιώματος των νέων αποφοίτων από τα πτυχία τους και θα κόψει τον «ομφάλιο λώρο» των παλαιών αποφοίτων από τα τμήματα που αποφοίτησαν.
* Δεν διασφαλίζεται ο ενιαίος χώρος της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας και αναφοράς της. Διαφοροποιούνται οι βαθμίδες του ακαδημαϊκού προσωπικού ανάμεσα σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ και από τα δεύτερα αφαιρείται κάθε δυνατότητα διεξαγωγής θεσμοθετημένης έρευνας και ολοκληρωμένου κύκλου μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών.
Οι προτάσεις μας είναι τελείως στην αντίθετη κατεύθυνση και εν συντομία λένε:
* Αναδιαμόρφωση μίας ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν, στην οποία θα αντιμετωπίζονται ισότιμα όλα τα επιστημονικά και τεχνολογικά αντικείμενα.
* Ολοκλήρωση των ακαδημαϊκών χαρακτηριστικών των ΤΕΙ.
* Η Ανώτατη Εκπαίδευση παρέχεται από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση, με όργανα διοίκησης που εκλέγονται από την ακαδημαϊκή κοινότητα.
* Η κρατική χρηματοδότηση πρέπει να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες των ιδρυμάτων για ποιοτική εκπαίδευση και έρευνα, χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
* Τα τμήματα αποτελούν τη βασική ακαδημαϊκή μονάδα οργάνωσης των σπουδών.
ΤΟ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ
Είναι ένα από τα μεγαλύτερα ΤΕΙ της χώρας και το πιο παλιό αφού ιδρύθηκε το 1973 σαν ΚΑΤΕ. Έχει 13 τμήματα στη Λάρισα, 3 στην Καρδίτσα και 2 στα Τρίκαλα. Καλύπτει όλα τα επιστημονικά αντικείμενα. Έχει το μεγαλύτερο χώρο από όλα τα ΤΕΙ της Ελλάδας. Έχει από τα σημαντικότερα αγροκτήματα που υπάρχουν σε Γεωπονικές Σχολές, έχει σημαντική Τεχνική βιβλιοθήκη που μπορεί να εξυπηρετήσει όλη την περιφέρεια μαζί με εκείνη του Πανεπιστημίου. Έχει 600 κρεβάτια στις εστίες, γήπεδο και Κλειστό Γυμναστήριο, συνεδριακό κέντρο και εστιατόριο μεγάλης δυναμικότητας. Έχει μέχρι την τελευταία δεκαετία αναπτύξει σημαντικότατο επιστημονικό και ερευνητικό έργο και αυτή τη στιγμή διενεργούνται πάνω από δέκα μεταπτυχιακά προγράμματα με μεγάλη επιτυχία.
Το ΤΕΙ της Λάρισας όλα αυτά τα χρόνια δεν έτυχε της προσοχής της Λάρισας και κυρίως των αρχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι δε σπουδαστές ποτέ δεν ενσωματώθηκαν στον ιστό της πόλης, πιστεύουμε με ευθύνη κυρίως της πόλης. Τα πεδία συνεργασίας και οι δυνατότητες με την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι άπειρες. Αυτά τα δέκα χρόνια αν εξαιρέσουμε κάποια συνεργασία που υπήρξε με τη Νομαρχία, στο επίπεδο κυρίως εμπειρογνωμόνων και μελετών, καμία άλλα επαφή δεν έχει γίνει μεταξύ ΤΕΙ και Τοπικής Αυτοδιοίκηση. Η νυν δημοτική αρχή έχει αγνοήσει σχεδόν παντελώς το ΤΕΙ επί δώδεκα χρόνια.
Το ΤΕΙ της Λάρισας αποτελεί ένα συγκριτικό πλεονέκτημα για την περιφέρεια Θεσσαλίας και μπορεί να παίξει σημαντικότατο ρόλο στην ανάπτυξη όλης της περιφέρειας, αρκεί να βγει από την απομόνωσή του και αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο με τις προσπάθειες του Ιδρύματος. Οι τομείς της συνεργασίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι πάρα πολλές σε έρευνες, μελέτες, συνεργασία σε προγράμματα, σε αθλητικά θέματα, σε πολιτιστικά σε κοινωνικά, σε θέματα πληροφόρησης και βιβλιοθήκης και ο κατάλογος δεν έχει τέλος. Αρκεί να υπάρξει η βούληση από το Δήμο.
Σήμερα τα πράγματα για το ΤΕΙ Λάρισας είναι κρίσιμα. Σαν Ομοσπονδία ζητήσαμε σε κάθε απόπειρα που θα γίνει για ένα Καλλικράτη των Ιδρυμάτων, να γίνει με επιστημονικά και ακαδημαϊκά κριτήρια συνεκτιμώντας και την αναπτυξιακή προοπτική που υποστηρίζει ένα Ίδρυμα για την περιοχή που καλύπτει. Αν τα πράγματα εξελιχθούν σωστά, τότε το ΤΕΙ της Λάρισας δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Αλλά δυστυχώς η μέχρι τώρα εμπειρία, αλλά και οι εντέχνως διοχετευόμενες στα μέσα διαρροές μας ανησυχούν πολύ σοβαρά. Για παράδειγμα το να λες ότι μια σχολή δεν έχει εισακτέους και άρα πρέπει να καταργηθεί είναι μια μεγάλη λαϊκίστικη παγίδα που εξυπηρετεί πελατειακούς σκοπούς και μικροπολιτικές. Πώς θα ήταν δυνατόν να υπάρξει για παράδειγμα ΤΕΙ Λάρισας χωρίς τη Σχολή Γεωπονίας, στη μέση του θεσσαλικού κάμπου; Αν χρειάζεται να καταργηθούν γεωπονικά τμήματα μάλλον αυτό ταιριάζει περισσότερα με όσα κριτήρια βάλαμε σε αυτές των μεγάλων αστικών κέντρων!
* Ο Γιώργος Σούλτης είναι πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικού Προσωπικού ΤΕΙ Λάρισας, δημοτικός σύμβουλος με τη «Λαρισαίων Πόλις».
