Tου Βασίλη Παπαϊωάννου, Γενικού διευθυντή, FBS – Franchise Business Services, Λάρισα
Το franchising είναι η δημιουργία μιας επιχείρησης μέσω μιας σχέσης συνεργασίας, στην οπoία ο δικαιοπάροχος (franchisor) χορηγεί στον δικαιοδόχο (franchisee) το δικαίωμα και την τεχνογνωσία να πωλεί προϊόντα ή/και υπηρεσίες τα οποία ο πρώτος έχει αναπτύξει και έχει κάνει γνωστά και αποδεκτά στην αγορά. Στην ουσία, δίδεται στον δικαιοδόχο η ευκαιρία να αναπτύξει τις επιχειρηματικές του ικανότητες και ανησυχίες στον κλάδο του εμπορίου που τον ενδιαφέρει, εκμεταλλευόμενος την εμπειρία, τις γνώσεις, το όνομα, τις εμπορικές σχέσεις και μυστικά του επαγγέλματος που ο δικαιοδόχος έχει αναπτύξει και καθιερώσει. Ο δικαιοδόχος έχει στην ουσία, από την έναρξη και καθ’ όλη τη διάρκεια της επιχειρηματικής δραστηριότητας του, ένα έμπειρο σύμβουλο δίπλα του που θα τον βοηθά ανά πάσα στιγμή να αποφύγει τα προβλήματα και τις παγίδες που θα αντιμετώπιζε εάν επιχειρούσε μόνος.
Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται σήμερα περίπου 650 αλυσίδες franchise, διαθέτοντας περισσότερα από 20.000 καταστήματα. Η συνεισφορά του κλάδου στην αγορά εργασίας θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική αφού απασχολεί περισσότερους από 100.000 εργαζομένους. Πολύ σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι ενώ από τις νεοϊδρυθείσες επιχειρήσεις το 70% - 80% τερματίζει τη λειτουργία του μέσα σε μία 3ετία, στον κλάδο του franchise το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται μόλις στο 3%. Το ποσοστό αυτό γίνεται ακόμα πιο σημαντικό εάν αναλογιστούμε και την περίοδο κρίσης που διανύουμε.
Επιπλέον, ενώ τα λουκέτα στο λιανεμπόριο αποτελούν καθημερινό φαινόμενο, τα καταστήματα franchise παραμένουν εν ζωή, με την υποστήριξη των μητρικών εταιριών, οι οποίες μπορούν και τα καθοδηγούν σε συνεχείς προσφορές, σε ενέργειες loyalty, σε προωθητικές ενέργειες μέσω sms ή group buying sites, κοκ λόγω τόσο των οικονομιών κλίμακος, όσο και λόγω κεντρικών διαπραγματεύσεων ή προγραμμάτων μείωσης κόστους από τις μητρικές εταιρίες. Αλυσίδες λιανικού εμπορίου υιοθετούν τη λογική της παρακαταθήκης και μειώνουν το ρίσκο και την αβεβαιότητα των δικαιοδόχων τους. Τέτοιου είδους ενέργειες το κάθε μεμονωμένο - ανεξάρτητο κατάστημα αδυνατεί πλήρως να τις υλοποιήσει, διότι ως γνωστό: «Η ισχύς εν τη ενώσει».
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω το ενδιαφέρον για το franchising αυξάνεται καθημερινά. Εάν λάβουμε υπόψη και την αυξανόμενη ανεργία, την περικοπή αποδοχών και την εργασιακή ανασφάλεια, ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι διερευνούν το franchising ως μοναδική διέξοδο στα οικονομικά τους προβλήματα και διοχετεύουν τη δημιουργικότητα και τις φιλοδοξίες τους στον θεσμό αυτό, δηλαδή στα επώνυμα brands. Ταυτόχρονα, νέα και ενδιαφέροντα concepts εμφανίζονται καθώς οι επιχειρηματίες αντιλαμβάνονται τα προνόμια του franchising ως franchisors, όπως μειωμένο ρίσκο και λιγότερο απαιτούμενο κεφάλαιο, δίνοντας στους franchisees περισσότερες και πιο ενδιαφέρουσες επιλογές επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Σήμερα, περίπου 80 αλυσίδες αντιπροσωπεύουν το 70% των καταστημάτων. Τα περισσότερα υφιστάμενα δίκτυα δικαιόχρησης είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους, με πωλήσεις μέχρι και 15 εκατ. ευρώ. Κατά τη διάρκεια του 2010 εκτιμάται ότι άνοιξαν πάνω από 500 νέα καταστήματα, κυρίως στην εκπαίδευση (18%) και στον κλάδο της εστίασης (38%), ενώ προστέθηκαν περίπου 15 νέα concepts στην αγορά.
Η σημερινή κατάσταση θεωρείται, σύμφωνα με πρόσφατες αναλύσεις του Παρατηρητηρίου Franchise, ότι θα αυξήσει το franchising σε διψήφιο νούμερο από το 7,5% που διαπιστώθηκε το 2010, αποδεικνύοντας ότι τα προνόμια του franchising θωρακίζουν τους franchisees έναντι στις κακουχίες της κρίσης με τις μητρικές εταιρίες να έχουν το μέγεθος και την ευελιξία που χρειάζονται για να εξασφαλίσουν τις προϋποθέσεις επιβίωσης μιας επιχείρησης franchise.
* Ο Βασίλης Παπαϊωάννου είναι γενικός διευθυντής, FBS – Franchise Business Services, Λάρισα
