* Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Το πρόβλημα με τη μετανάστευση και τους αιτούντες άσυλο συνεχίζεται ακατάπαυστα. Χιλιάδες άνθρωποι εκτοπίζονται από τις εστίες τους λόγω πολεμικών συρράξεων, πολιτικών διώξεων, αλλά και των ραγδαίων κλιματικών αλλαγών. Οι άνθρωποι αυτοί καταβάλλουν πολύ μεγάλα χρηματικά ποσά για να μεταφερθούν στην Ευρώπη αλλά και άλλες ασφαλείς χώρες, εκεί όπου μπορούν να δουλέψουν και να συνεχίσουν τη ζωή τους μακριά από κινδύνους, διώξεις και εκτοπισμούς. Βέβαια δεν συναντούν πάντα τον παράδεισο, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες παρουσίασε πριν δύο ημέρες τη νέα έκθεσή της για τις αιτήσεις ασύλου το πρώτο εξάμηνο του 2011. Σύμφωνα με τα πορίσματα της έκθεσης, οι αιτήσεις ασύλου στα ανεπτυγμένα κράτη το πρώτο εξάμηνο του 2011 αυξήθηκαν κατά 17%. Η πλειονότητα των αιτούντων άσυλο προέρχεται από κράτη όπου μαζικοί εκτοπισμοί συνεχίζονται επί πολλά έτη.
Το πρώτο εξάμηνο του 2011 (από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Ιουνίου 2011) υποβλήθηκαν 198.300 αιτήσεις. Την αντίστοιχη περίοδο πέρσι είχαν υποβληθεί 169.300 αιτήσεις. Αρκετές χιλιάδες ανθρώπων, λοιπόν, αναζήτησαν καταφύγιο στις «πολιτισμένες» χώρες, προκειμένου να συνεχίσουν με ασφάλεια τη ζωή τους.
ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 420.000 ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΩΣ ΤΑ ΤΕΛΗ 2011!
Καθώς το ποσοστό των αιτήσεων παραδοσιακά αυξάνεται το δεύτερο εξάμηνο κάθε έτους, η Ύπατη Αρμοστεία εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του 2011 θα έχουν υποβληθεί 420.000 αιτήσεις -ο υψηλότερος αριθμός των τελευταίων οκτώ χρόνων.
Το 2011 χαρακτηρίζεται από μείζονες κρίσεις εκτοπισμών στη Δυτική, Βόρεια και Ανατολική Αφρική. Στην έκθεση διαπιστώνεται αύξηση αιτημάτων ασύλου από πολίτες της Τυνησίας, της Ακτής του Ελεφαντοστού, της Λιβύης (4.600, 3.300 και 2.000 αιτήματα αντιστοίχως), όμως ο αντίκτυπος των κρίσεων αυτών στα ποσοστά αιτήσεων που υποβλήθηκαν στα ανεπτυγμένα κράτη είναι περιορισμένος.
Κύριες χώρες προέλευσης των αιτούντων άσυλο, στα 44 κράτη που εξετάζονται στην έκθεση, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό οι ίδιες με τα προηγούμενα χρόνια: Αφγανιστάν (15.300 αιτήματα), Κίνα (11.700 αιτήματα), Σερβία [και Κόσοβο σύμφωνα με την απόφαση 1244 του Σ.Α. του ΟΗΕ] (10.300 αιτήματα), Ιράκ (10.100 αιτήματα), Ιράν (7.600 αιτήματα).
2011: Η ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΚΤΟΠΙΣΜΩΝ
«Το 2011 υπήρξε μια χρονιά κρίσεων εκτοπισμών που όμοιά της δεν έχω ξαναδεί ως Ύπατος Αρμοστής» δήλωσε ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας Αντόνιο Γκουτέρες. «Οι επιπτώσεις αυτών των κρίσεων στις αιτήσεις ασύλου σε ανεπτυγμένα κράτη είναι μέχρι στιγμής μικρότερες απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς, αφού οι περισσότεροι από τους εκτοπισμένους βρήκαν καταφύγιο σε γειτονικά κράτη. Παρόλα αυτά είμαστε ευγνώμονες στα ανεπτυγμένα κράτη που συνέχισαν να σέβονται το δικαίωμα των ανθρώπων να ακούγεται το αίτημά τους για άσυλο».
ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ
Σε επίπεδο ηπείρων, η Ευρώπη δέχτηκε το μεγαλύτερο ποσοστό αιτήσεων (73%). Σημαντική μείωση αιτήσεων σημειώνεται στα κράτη της Ωκεανίας: 5.100 αιτήσεις το πρώτο εξάμηνο φέτος έναντι 6.300 αιτήσεων την ίδια περίοδο πέρσι.
Σε επίπεδο κρατών, οι περισσότερες αιτήσεις (36.400) έχουν υποβληθεί στις ΗΠΑ και ακολουθούν η Γαλλία (26.100), η Γερμανία (20.100), η Σουηδία (12.600) και το Ηνωμένο Βασίλειο (12.200). Η Σκανδιναβία ήταν η μόνο περιοχή της Ευρώπης όπου φέτος μειώθηκαν οι αιτήσεις ασύλου. Υπερδιπλασιάσθηκαν οι αιτήσεις στη Βορειο-ανατολική Ασία με 1.300 αιτήσεις στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα έναντι 600 πέρσι. Στην έκθεση, πάντως, δεν εξετάζεται πόσες αιτήσεις οδηγούν σε χορήγηση ασύλου ούτε τα ευρήματα σχετίζονται με ποσοστά μετανάστευσης. Η έκθεση «Επίπεδα και Τάσεις Ασύλου στα Ανεπτυγμένα Κράτη το 1ο εξάμηνο του 2011» («Asylum Levels and Trends in Industrialized Countries, First Half 2011») συμπληρώνει την ετήσια Έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας για τις Παγκόσμιες Τάσεις («Global Trends Report») που δημοσιεύεται κάθε χρόνο τον Ιούνιο. Στη φετινή έκθεση διαπιστώθηκε ότι το 80% των προσφύγων φιλοξενούνται σε αναπτυσσόμενα κράτη.
