Ανεργία και αδιέξοδα προγράμματα

 Στην κυβερνητική επιτροπή οι παρεμβάσεις για την καταπολέμηση της ανεργίας. Στόχος, λέει, να διασφαλιστεί η διαφάνεια στη διαχείριση των κονδυλίων για τους ανέργους και να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά τους. Καλές όλες τούτες οι εξαγγελίες. Ποια όμως είναι η πραγματικότητα; Και μέχρι ποιου σημείου μπορούν αυτές οι παρεμβάσεις να είναι αποτελεσματικές; Τα στοιχεία για τη χώρα μας δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Τουναντίον, ο κώδωνας του κινδύνου έχει προ πολλού κρουσθεί και οι αρμόδιοι το μόνο που κάνουν είναι να ψάχνουν ψύλλους στ’ άχυρα. Γιατί στην κυριολεξία πολλά ήταν τα προγράμματα για την τόνωση της απασχόλησης που θα μπορούσαν να έχουν ήδη εφαρμοστεί και σαφώς όχι αυτά που πρoβλέπουν κατ’ αποκοπή εργασία ή ημιαπασχόληση. Έρχεται λοιπόν τώρα η κυβέρνηση και αναμοχλεύοντας το παρελθόν, αποπειράται να βάλει τάξη στο χάος. Και ειδικά σε μια εποχή όπου η σπάθη των αλλεπάλληλων μνημονίων επικρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας. Η ΓΣΕΕ σημείωνε πριν από λίγο καιρό ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η έκρηξη της ανεργίας είναι εκκωφαντική, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον κοινωνικο-οικονομικό ιστό: «Τα στατιστικά στοιχεία για την ανεργία τον μήνα Μάρτιο, το ποσοστό της οποίας άγγιξε το 16,2%, δείχνουν αυτό που βιώνει πλέον η ελληνική κοινωνία. Φανερώνουν τα απτά αποτελέσματα της πολιτικής που ακολουθεί η Κυβέρνηση κατ’ εντολήν και απαίτηση των δανειστών, μια πολιτική που εντείνει την ύφεση, αυξάνει δραματικά την ανεργία και τη φτώχεια. Κυβέρνηση και Τροϊκανοί αρνούνται να δουν τη σκληρή πραγματικότητα της νεοφιλελεύθερης συνταγής τους που επιβεβαιώνει δυστυχώς τις εκτιμήσεις της ΓΣΕΕ ότι οι άνεργοι στο τέλος του 2011 θα αγγίξουν το 1.000.000, με δραματικά αποτελέσματα για τους εργαζόμενους, αλλά και για τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων». Τι μπορεί να σχολιάσει κανείς όταν ακούει για αριθμό ανέργων που αναμένεται στο τέλος του χρόνου να αγγίξουν ή και να ξεπεράσουν το ένα εκατομμύριο ανθρώπους; Και αλήθεια, όλοι αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να απορροφηθούν από προγράμματα και σχέδια για μερική απασχόληση; Και αν ναι, με ποιο μέλλον και προοπτική; Ασφαλώς και οι κινήσεις αυτές της κυβέρνησης είναι στην καλύτερη περίπτωση ημίμετρα και προχειρότητες. Η ανεργία δεν αντιμετωπίζεται ούτε με βιαστικά και επισπευσμένα προς διασκέδαση των κακών εντυπώσεων προγράμματα ούτε με πομπώδεις δηλώσεις που παραπέμπουν σε άλλες εποχές. Σε μια εποχή όπου η καταστρατήγηση των εθνικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας είναι κάτι σαν στάτους, σε μια περίοδο όπου οι εντολές για μείωση της απασχόλησης είναι κανόνας για χάρη του εκάστοτε δανεισμού, τα όποια προγράμματα τόνωσης της απασχόλησης φαντάζουν επιεικώς σταγόνα στον ωκεανό. Η ΑΔΕΔΥ επεσήμανε επίσης πριν από λίγο καιρό ότι ειδικότερα για τους Δημοσίους Υπαλλήλους η νέα περικοπή μισθών η περικοπή του εφάπαξ, το 40ωρο, η νέα επιδρομή μέσα από το νέο «μισθολόγιο», οι προετοιμαζόμενες μειώσεις των επικουρικών συντάξεων, διαμορφώνουν μια κατάσταση απελπιστική και ανυπόφορη, για εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες, που η μόνη σταθερή του οικογενειακού προϋπολογισμού είναι ο μισθός ή η σύνταξη από το Δημόσιο, με ένα ή δύο ή περισσότερα μέλη άνεργα. Γιατί, μήπως δεν ισχύει πλέον αυτό; Μήπως στα νοικοκυριά δεν είναι κατά μέσο όρο τουλάχιστον ένα άτομο άνεργο; Υπερβολές θεωρούνται όλα αυτά; Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα απ’ ό,τι φαντάζεστε. Η ανεργία, με σαφώς ανοδικές τάσεις έχει αγγίξει ήδη το 16% και οδεύει σταθερά προς το 20%. Σε εκείνη την περίπτωση που φτάσουμε σε αυτό το ποσοστό, κανένα πρόγραμμα δεν θα είναι όχι αποτελεσματικό αλλά χωρίς ουσία. Ας προνοούσαν λοιπόν εδώ και χρόνια προκειμένου να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Το σημείο κυριολεκτικά χωρίς επιστροφή. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το Α’ Τρίμηνο του 2011 ο αριθμός των απασχολούμενων ανήλθε σε 4.194.429 άτομα και των ανέργων σε 792.601. Το ποσοστό ανεργίας ήταν 15,9%, έναντι 14,2% του προηγούμενου τριμήνου και 11,7% του αντίστοιχου τριμήνου 2010. Η απασχόληση μειώθηκε κατά 2,4% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 5,2% σε σχέση με το Α’ Τρίμηνο του 2010. Ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 11,3% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 35,1% σε σχέση με το Α’ Τρίμηνο του 2010. Το ποσοστό ανεργίας των γυναικών (19,5%) είναι σημαντικά υψηλότερο από των ανδρών (13,3%). Σημαντικά επίσης είναι και τα ακόλουθα στοιχεία που αφορούν στους νέους ανέργους αλλά και τους μακροχρόνια άνεργους: Το ποσοστό των «νέων ανέργων», ανέρχεται στο 22,8% του συνόλου των ανέργων ενώ οι μακροχρόνια άνεργοι αποτελούν αντίστοιχα το 46,6%. Τι βλέπουμε μετά τα στοιχεία αυτά; Ότι η ανεργία είναι όχι απλά πρόβλημα αλλά καρκίνωμα που κανείς δεν γνωρίζει πώς θα θεραπευθεί. Τα μέτρα για την τόνωση της απασχόλησης που λαμβάνει η κυβέρνηση (χωρίς να εξαιρούνται οι ευθύνες της προηγούμενης) είναι από λειψά μέχρι αναποτελεσματικά. Τι και αν ο πρωθυπουργός την ανήγαγε σε πρώτο θέμα συζήτησης στην κυβερνητική επιτροπή; Το πρόβλημα δεν αλλάζει. Ούτε οι τρόποι αντιμετώπισής του είναι οι κατάλληλοι. Αυτό που μάλλον θα συμβεί είναι να υπάρξουν εκ νέου υποσχέσεις και χάραξη στρατηγικών για την αντιμετώπιση μιας ανεργίας που καλπάζει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Όμως με ένα 20% ανέργους το 2012, κανένα πρόγραμμα απασχόλησης δεν θα καταλαγιάσει την οργή των νέων και μακροχρόνιων ανέργων. Ποια είναι η λύση; Μόνο η άρση των νέου εργασιακού Μεσαίωνα, αυτού που παράγει νέους ανέργους και προσθέτει ένα ακόμη λιθαράκι στην πλήρη εξάλειψη της απασχόλησης. Μη σας φαίνεται περίεργο. Θα μιλάμε για απασχόληση το 2012 και θα μεταφράζουμε ευθέως ανεργία. Τα δε προγράμματα για την τόνωσή της θα θεωρούνται απλά πειράματα χωρίς υποψηφίους, γιατί πολύ απλά δεν θα υπάρχει κανένας που να τα εμπιστευθεί. Και με δεδομένο μάλιστα ότι στα πειράματα ουδείς γνωρίζει το τέλος. Ας το σκεφθούν λοιπόν καλύτερα πριν ξεστομίσουν για μια ακόμη φορά μεγαλόστομα λόγια. Γιατί έφτασαν πια οι εποχές όπου οι παρεμβάσεις για την ανεργία δεν μπορούν πλέον να επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Γιατί η στυγνή πραγματικότητα είναι προ των πυλών. Νέοι άνεργοι και μακροχρόνια υποφέροντες αυξάνονται αλματωδώς. Μέχρι να φτάσει ο κόμπος στο χτένι και καμιά κυβερνητική επιτροπή να μην μπορεί να δώσει λύση. Μέχρι να έρθει η ώρα όπου το επιχείρημα για τόνωση της απασχόλησης να φαντάζει απλά κακόγουστο αστείο μπροστά στο χάος της ανεργίας. Μια ώρα που έχει ήδη ζυγώσει.