Αυτή είναι η πατρίδα μου η Κύπρος. Επιζήσαμε από πολλούς κατακτητές αλλά η Ελληνικότητά μας έμεινε ανέπαφη! «Είμαι Έλληνας και με λένε Μιχάλη Κακογιάννη». Έτσι αυτοπαρουσιαζόταν στο κοινό του που υπηρέτησε με μια απίστευτη συνέπεια και αποτελεσματικότητα. Ιδού και μερικές από τις απόψεις του για τη ζωή και την τέχνη που υπηρέτησε: «Και αν το να είσαι καλός σημαίνει ότι είσαι δίκαιος και λειτουργείς σωστά, ναι, νομίζω πως είμαι καλός άνθρωπος... Στην τέχνη δεν υπήρξε ούτε πρόκειται να υπάρξει συνταγή επιτυχίας...Το ευρωπαϊκό σινεμά είναι μια πολυφωνία, ένα μωσαϊκό από εκφράσεις.... Ένα γραπτό κείμενο γεννιέται όχι για να επιβιώσει στη γραπτή του μορφή, αλλά στη σκηνική του εκτέλεση...».
Η ζωή τον ευλόγησε γι’ αυτό και επέστρεψε λίγη από την ευλογία του στο κοινωφελές Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» που συνέστησε. Οραματίστηκε έναν ξεχωριστό πολιτιστικό φορέα που σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Ιδρύματος Κακογιάννη «διαθέτει εαυτόν στη μελέτη, την υποστήριξη και τη διάδοση των παραστατικών τεχνών, ειδικότερα του θεάτρου και του κινηματογράφου», των τεχνών, τις οποίες αγάπησε και υπηρέτησε στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για περισσότερο από 50 χρόνια.
Στα σχέδια του Ιδρύματος είναι να προσφέρει υποτροφίες σε νέους με ταλέντο, διευρύνοντας έτσι τους καλλιτεχνικούς τους ορίζοντες και παράλληλα ενισχύοντας το καλλιτεχνικό δυναμικό της χώρας. Ο Μιχάλης Κακογιάννης πίστευε πολύ στους νέους, στο ταλέντο τους, τις προοπτικές τους και τη δύναμή τους, και το Ίδρυμα ήταν η έμπρακτη απόδειξη αυτής της αγάπης. Έργο του Μιχάλη Κακογιάννη είναι και ο νυχτερινός φωτισμός των μνημείων της Ακροπόλεως, τον οποίο εκείνος πρώτος οραματίστηκε και για την επίτευξη του οποίου ίδρυσε το σύλλογο «Οι Φίλοι της Αθήνας», αναλαμβάνοντας τη χρηματοδότηση όλων των απαραίτητων μελετών.
Αρνήθηκε το Χόλιγουντ για τον κινηματογράφο και το θέατρο της ποιότητας. Για την προσφορά και το έργο του, ο Μιχάλης Κακογιάννης έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις στην Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό. Έχει βραβευτεί ακόμα από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά του στο Έθνος, από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για το συνολικό έργο του, για έργο ζωής στα Ιεροσόλυμα, για έργο ζωής από το American Hellenic Institute στην Ουάσιγκτον και στο Κάιρο. Έχει ανακηρυχθεί Επίτιμος Δημότης από τη γενέτειρά του τη Λεμεσό, στο Montpellier (Γαλλία) και στο Ντάλας (Τέξας, Η.Π.Α.) και έχει αναγορευθεί Διδάκτωρ Τεχνών στο Columbia College (Σικάγο, Η.Π.Α.), Επίτιμος Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου καθώς και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Σε μια μεγάλη εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε προς τιμήν του, επέλεξε και τραγούδησε ένα Μοιρολόι και το αφιέρωσε στον Καραολή, τον Δημητρίου, τον Αυξεντίου, τον Μάτση, τον Παλληκαρίδη... και στα 6.000 θύματα από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο τα οποία στερέωσαν τη Δημοκρατία στην Ελλάδα... Αυτά τα τελευταία φαίνεται να σημάδεψαν ανεξίτηλα τον μεγάλο Έλληνα δημιουργό γι’ αυτό και τα μετέφερε με τον πιο δραματικό τρόπο στην ταινία του «Αττίλας 1974», κορυφαία στιγμή της σταδιοδρομίας του», όπως ο ίδιος έλεγε. Ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ το οποίο σκηνοθέτησε αμέσως μετά τον «Οιδίποδα Τύραννο» για το Εθνικό Θέατρο της Ιρλανδίας.
Ο «Αττίλας 1974» δεν είναι μία ταινία που σκηνοθέτησα εγώ. Τη σκηνοθέτησε η Ιστορία κι εγώ απλώς κατέγραψα τα γεγονότα. Όσο καλύτερα μπορούσα και λειτουργώντας ως καθρέφτης τους. Μόλις έμαθα για την εισβολή, ότι οι Τούρκοι μάς είχαν μαχαιρώσει στην πλάτη, σκέφτηκα πως κανονικά θα έπρεπε να πάω και να καταταγώ στην Κυπριακή Εθνοφρουρά. Δεν ήμουν, όμως, ικανός να χρησιμοποιήσω άλλο όπλο εκτός της κινηματογραφικής μηχανής. Και μ’ αυτή πολέμησα...
Μιχάλης Κακογιάννης: Ένας μεγάλος Έλληνας με ήθος και μια μοναδική αίσθηση της Ελληνικότητας.... Γι’ αυτό και κατάφερε να βγάλει την Ελλάδα έξω από τα σύνορά της. Και το έκανε μεταφέροντας στον κινηματογράφο την «Ήλέκτρα» του Ευριπίδη και τον «Ζορμπά» του Καζαντζάκη, κάνοντάς τους αγαθό του διεθνούς κοινού, προβάλλοντας με τον καλύτερο τρόπο την Ιδέα του Ελληνισμού...
Ντίνος Αυγουστή
a.avgoustis@hotmail.com
