Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Στη δημοσιότητα έδωσε πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκθεση σχετικά με την ανάπτυξη στην Ελλάδα. Σκοπός της ανακοίνωσης ήταν να καταδείξει τον θετικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει η πλήρης και αποτελεσματική εφαρμογή του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής με τη δημιουργία των θεμελίων για ανάπτυξη, επενδύσεις και κοινωνική αναγέννηση. Η εμπεριστατωμένη ανακοίνωση - έκθεση απευθύνθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο Υπουργών, την Ε.Κ.Τ., την Ευρωπαϊκή και Οικονομική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Η ανακοίνωση της Επιτροπής περιγράφει τον αντίκτυπο της κρίσης για την Ελλάδα, παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τη χρηματοδοτική στήριξη από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και σχετικά με την παρεχόμενη τεχνική συνδρομή, εξηγώντας παράλληλα τον τρόπο με τον οποίο ορισμένες βασικές πολιτικές της Ε.Ε. συμβάλλουν στη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης στην Ελλάδα.
Η Επιτροπή αποφάσισε να εκδώσει την παρούσα ανακοίνωση τώρα, επειδή, μετά από πολλούς μήνες αβεβαιότητας, έχει πλέον θεσπισθεί το βασικό πλαίσιο για την ανάκαμψη στην Ελλάδα. Η Ελλάδα, αναφέρεται στην ανακοίνωση, έχει πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα με σκοπό να μειωθεί το έλλειμμα του δημόσιου τομέα της και έχει θεσπίσει νέες δημοσιονομικές και οικονομικές πολιτικές. Η συμφωνία επί του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής και η επιτυχία της πρόσφατης διαδικασίας μείωσης του χρέους έναντι του ιδιωτικού τομέα παρέχουν, σύμφωνα με την Επιτροπή, μια ευκαιρία για την ανάπτυξη νέας δυναμικής, με στόχο τις απολύτως αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Μανουέλ Μπαρόζο
«Οι Έλληνες δεν είναι μόνοι!»
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μανουέλ Μπαρόζο, δήλωσε σχετικά ότι «ο λαός της Ελλάδας δεν είναι μόνος στις προσπάθειες που καταβάλλει για την επαναφορά της χώρας σε τροχιά ανάπτυξης και απασχόλησης. Η Ε.Ε. και η ευρύτερη διεθνής κοινότητα έχουν επιδείξει πρωτοφανούς μεγέθους αλληλεγγύη προς τον ελληνικό λαό. Ως βοήθεια προς την Ελλάδα, έχει ενεργοποιηθεί μια δέσμη επιχορηγήσεων, δανείων και μεγάλης μείωσης του δημοσίου χρέους, η οποία ανέρχεται σε 380 δισ. ευρώ.
Οι θυσίες στις οποίες υποβάλλεται σήμερα ο ελληνικός λαός θα αποφέρουν οφέλη στο εγγύς μέλλον, όταν η Ελλάδα υλοποιήσει τις δράσεις προτεραιότητας για το 2012 τις οποίες προσδιορίζει σήμερα η Επιτροπή». Στην ανακοίνωση αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι η συνολική δέσμη συνδρομής προς την Ελλάδα, περιλαμβανομένων των δανείων από μέρους της Ε.Ε. και χρηματοπιστωτικών οργανισμών, της διαγραφής διακρατούμενων από τον ιδιωτικό τομέα χρεογράφων και επιχορηγήσεων από τα διαρθρωτικά και λοιπά ταμεία της Ε.Ε., ανέρχεται αθροιστικά σε περίπου 380 δισεκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με το 177% του ελληνικού ΑΕΠ. Ένα τέτοιο μέγεθος συνδρομής δεν έχει προηγούμενο (το Σχέδιο Marshall των ΗΠΑ για τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση περιελάμβανε μεταβιβάσεις που ισοδυναμούσαν με το 2,1% περίπου του ΑΕΠ των δικαιούχων χωρών).
Ο ΣΤΟΧΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ
Η Ελλάδα, αποσαφηνίζεται στην ανακοίνωση, έχει ήδη πραγματοποιήσει σημαντική πρόοδο για τη σε μεγάλο βαθμό μείωση του ελληνικού δημόσιου ελλείμματος, με τη θέσπιση μέτρων στους τομείς των δαπανών και της φορολογίας. Το δημόσιο έλλειμμα έχει μειωθεί από σχεδόν 16% του ΑΕΠ το 2009 σε 9,25% του ΑΕΠ πέρυσι. Το κοινοβούλιο της χώρας έχει θεσπίσει τεράστιο όγκο νέας νομοθεσίας, και έχουν ολοκληρωθεί όλες οι πρότερες ενέργειες που ήταν αναγκαίες για τη θέση σε ισχύ του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.
Όπως καταδεικνύει το πρόσφατο παρελθόν, όταν το σύστημα διακυβέρνησης στο σύνολό του επικεντρώνεται στην επίτευξη σαφών στόχων, είναι ικανό να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Η διαδρομή προς την οικονομική αναγέννηση έχει χαραχθεί με σαφήνεια στο δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Το πρόγραμμα αυτό θα οδηγήσει σε έναν ιστορικής σημασίας μετασχηματισμό, εξοπλίζοντας την Ελλάδα με μια σύγχρονη οικονομία και με δομές διακυβέρνησης που θα τη βοηθήσουν να αντικρίσει το μέλλον με αυτοπεποίθηση.
Η Ελλάδα, επισημαίνεται, μπορεί να στηριχθεί στα πολλά ισχυρά σημεία που διαθέτει, όπως είναι η ναυτιλία της, οι τουριστικές της δυνατότητες, τα πανεπιστήμιά της και το σε γενικές γραμμές καλά εκπαιδευμένο εργατικό της δυναμικό, καθώς και η γεωγραφική της θέση.
ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ
Στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνεται ότι η διεθνής πείρα καταδεικνύει ότι οι απόπειρες δημιουργίας ανάπτυξης και απασχόλησης δεν τελεσφορούν παρά μόνον εφόσον το δημόσιο χρέος επανέλθει σε βιώσιμη τροχιά και υπάρξει αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας. Για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα, θα χρειασθούν επιπλέον προσπάθειες κατά τα έτη 2013 και 2014, προκειμένου να μπορέσει η Ελλάδα να μειώσει τον δείκτη χρέους της σε περίπου 117% του ΑΕΠ μέχρι το 2020.
Με την απόδοση έμφασης σε στοχοθετημένες περικοπές δαπανών, θα μετριασθούν οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις για την πραγματική οικονομία. Εξάλλου, η μείωση του ελλείμματος θα βελτιώσει τη ρευστότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, δεδομένου ότι ο κρατικός τομέας θα απορροφά λιγότερες εγχώριες και ξένες αποταμιεύσεις. Συγχρόνως, θα επαυξήσει την αξιοπιστία της Ελλάδας στις αγορές και θα της επιτρέψει να εξασφαλίζει χρηματοδότηση έναντι ανεκτού γι’ αυτήν κόστους στο τέλος της περιόδου επίσημης χρηματοδότησης, γεγονός που θα χαλαρώσει τους όρους χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις. Η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος και της φορολογικής διοίκησης, έχει επίσης καθοριστική σημασία για τη θέση των δημόσιων οικονομικών υπό έλεγχο.
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΜΕ: ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΠΟΡΩΝ
Σημαντικά είναι τα στοιχεία που παραθέτει η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την κατάσταση των ελληνικών ΜΜΕ αλλά και την προσπάθεια αναζωογόνησής τους. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι οι ελληνικές ΜΜΕ αντιμετωπίζουν επί τους παρόντος λίαν δυσχερείς συνθήκες λειτουργίας, καθώς οι 6 στις 10 επιχειρήσεις κατέγραψαν μείωση κερδών το 2011 σε σύγκριση με το 2010, και χάθηκαν 150.000 θέσεις εργασίας. Τα απογοητευτικά αυτά στοιχεία καταδεικνύουν την ανάγκη για γρήγορη και στοχοθετημένη δράση με σκοπό τη στήριξη των ΜΜΕ. Για να αποσοβηθεί η απειλή αυτή, καθοριστική σημασία θα έχει η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων, π.χ. εκείνων που μπορούν να προέλθουν από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε., έτσι ώστε να διοχετευθεί ρευστότητα σε νέες δραστηριότητες με στόχο την ενίσχυση της απασχόλησης και της βιώσιμης ανάπτυξης. Ποσό άνω των 4 δισεκατ. ευρώ είναι ήδη διαθέσιμο ως συνδρομή ρευστότητας για ΜΜΕ από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε., υπό τη μορφή μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής και μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων. Επιπλέον, έχει συσταθεί Ταμείο Εγγυήσεων για τις ΜΜΕ με χρηματοδότηση 500 εκατ. ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε., ποσό που θα μπορούσε να πολλαπλασιασθεί με σκοπό την αποδέσμευση ενός επιπλέον δισ. ευρώ υπό μορφή δανείων από την ΕΤΕπ προς ελληνικές τράπεζες, για την επακόλουθη χορήγηση δανείων σε ελληνικές ΜΜΕ.
Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται επίσης στην αποκατάσταση ανταγωνιστικότητας κόστους, στη διευκόλυνση των εξαγωγών, στην ενθάρρυνση νέων επενδύσεων, στον εκσυγχρονισμό του συστήματος δημοσίων συμβάσεων, στην απελευθέρωση του ανταγωνισμού και των τιμών, στον ενεργειακό τομέα, στις υπηρεσίες μεταφορών, στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, στην αγορά, την εκπαίδευση και τη δημόσια διοίκηση. Τέλος, αναφέρει επισταμένως τα σημεία όπου μπορεί να βοηθήσει η Ε.Ε., περιγράφοντας παράλληλα τις επιπτώσεις της ελληνικής κρίσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
