Από τον Κων/νο Οικονόμου
Το Κιριμπάτι είναι μια νησιωτική χώρα που συμπεριλαμβάνει 33 νησιά και ανήκει στην Ωκεανία. Πρωτεύουσα είναι το Μπαϊρίκι στην ατόλη Ταράουα. Το όνομα Kiribati είναι η τοπική προφορά του «Gilberts», ή νησιά Γκίλμπερτ, που ήταν και το αποικιακό όνομα της ευρύτερης περιοχής. Οι κάτοικοι ανήκουν στην εθνοτική ομάδα των Μικρονήσιων, που κατοικούσαν αμιγώς τα νησιά από την 3η π.Χ. χιλιετία έως το 1300 μ.Χ. Από την περίοδο εκείνη άρχισαν επιδρομές από τα Φίτζι και την Τόγκα φέρνοντας στα νησιά μελανησιακά και πολυνησιακά πολιτιστικά χαρακτηριστικά. Τα νησιά «ανακαλύφθηκαν», ή καλύτερα έγιναν γνωστά, στη Δύση το 1765, ενώ από το 1892 έγιναν βρετανική αποικία, «πολύτιμο πετράδι του βικτωριανού στέμματος»! Στον β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κατελήφθησαν από τους Ιάπωνες και απελευθερώθηκαν το 1943, μετά τη μάχη της Ταράουας. Η χώρα διακήρυξε την ανεξαρτησία της στις 12/7/1979. Το Κιριμπάτι είναι η πιο ανατολική χώρα στον κόσμο και ήταν το πρώτο κράτος που υποδέχθηκε τη νέα χιλιετία. Ο πρώτος δυτικός που έφτασε στα νησιά ήταν ο πλοίαρχος Τζον Μπάιρον (1765). Μερικά από τα νησιά της χώρας είχαν τη «χαρά» να δεχθούν στα εδάφη τους (δεκαετία '60) την πραγματοποίηση πυρηνικών δοκιμών της Βρετανίας αλλά και των ΗΠΑ. Το 1971 τα νησιά Γκίλμπερτ και Έλλις απέκτησαν μια μορφή αυτονομίας υπό την «επίβλεψη» της Γηραιάς Αλβιόνος. Το 1975 τα νησιά Έλλις αποσκίρτησαν και το 1978 έγιναν ανεξάρτητη χώρα με την ονομασία Τουβαλού. Το επόμενο έτος δημιουργήθηκε το ανεξάρτητο κράτος του Κιριμπάτι αποτελούμενο από τα νησιά Γκίλμπερτ και μετά από συμφωνία με τις ΗΠΑ (1983) αναγνωρίστηκαν εδάφη της νέας χώρας και τα αρχιπελάγη των νησιών του Φοίνικα και της Γραμμής Ισημερινού. Από το 1998 η χώρα είναι μέλος του ΟΗΕ.
Το Κιριμπάτι έχει έκταση 811 τετ. χλμ. (150 φορές μικρότερο από την Ελλάδα). Το Κιριτιμάτι (388 τετ. χλμ.), όπου και η πρωτεύουσα Ταράουα, είναι το μεγαλύτερο νησί του κράτους, καθώς και η μεγαλύτερη ατόλη του Ειρηνικού. Το κλίμα της χώρας είναι υποτροπικό ωκεάνειο με μέση ετήσια θερμοκρασία 26 βαθμούς Κελσίου. Οι βροχοπτώσεις κυμαίνονται από 1000-3.000 χιλιοστά. Σχεδόν όλα τα νησιά της χώρας είναι κοραλλιογενείς νησίδες (ατόλες) και βρίσκονται στη ζώνη του Ισημερινού. Περικλείουν μία λιμνοθάλασσα, που προέρχεται από κρατήρα ηφαιστείου, ενώ το ύψος τους κατά μέσο όρο είναι μέχρι 4 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Για το λόγο αυτό η χώρα διατρέχει μεγάλο κίνδυνο από τις κλιματικές αλλαγές και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σε έκθεση του ΟΗΕ (1989) το κράτος αναφέρθηκε, μαζί με τα γειτονικά Τουβαλού, μεταξύ αυτών που απειλούνται με άμεση εξαφάνιση, εξαιτίας του φαινομένου της ανόδου της στάθμης των υδάτων, λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας και της τήξης των πάγων των Πόλων. Μάλιστα από το 1999 δύο ακατοίκητα νησιά του Κιριμπάτι (Τεμπούα, Αμπανουέα) έχουν ήδη εξαφανισθεί. Η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές προβλέπει ότι η στάθμη της θάλασσας θα ανυψωθεί κατά περίπου μισό μέτρο ως το έτος 2100 εξαιτίας της αύξησης θερμοκρασίας. Οι περισσότερες ατόλες των Κιριμπάτι είναι απομονωμένες και οι μετακινήσεις στα νησιά γίνονται με παραδοσιακά μικρονησιακά πλοία. Κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα της χώρας είναι τα φώσφατα και τα προϊόντα των φυτειών κοκκοφοίνικα (καρύδα) που καλλιεργούνται στα περισσότερα των νησιών του αρχιπελάγους. Μερικά από τα νησιά της περιοχής ανήκουν ακόμη στις ΗΠΑ (Κίγκμαν, Παλμύρα και Τζάρβις). Αξίζει να σημειώσουμε ότι στη νήσο Αμπεμάμα έζησε ο λογοτέχνης Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, το λογοτεχνικό έργο του οποίου επηρεάστηκε από το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ: Η χώρα έχει πληθυσμό 100.743 κατοίκων. Η πρωτεύουσα κατοικείται από 36.717 Μικρονήσιους, ως επί το πλείστον, στην καταγωγή κατοίκους. Οι κάτοικοι ομιλούν τη διάλεκτο Κιριμπάτι. Τα Αγγλικά είναι επίσημη γλώσσα, ωστόσο δεν χρησιμοποιούνται σε περιοχές εκτός της Ταράουας. Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Χριστιανοί, κυρίως Καθολικοί. Η θρησκεία εισήχθη στη χώρα από ιεραποστόλους το 19ο αιώνα. Ο πληθυσμός ζει κυρίως σε απομακρυσμένα νησιά, (50 ως 3.000 κάτοικοι ανά νησί). Τα περισσότερα σπίτια κατασκευάζονται από υλικά που προέρχονται από κοκκοφοίνικες και άλλα τροπικά δέντρα. Μέρος του πληθυσμού ασχολείται με την αλιεία και τη ναυτιλία. Η μικρή δημοκρατία του Κιριμπάτι έχει σήμερα Πρόεδρο τον Ανότε Τογκ.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Η κυβέρνηση του Κιριμπάτι εξετάζει το ενδεχόμενο να αγοράσει έκταση γης στα νησιά Φίτζι ενόψει πιθανής μετεγκατάστασης χιλιάδων κατοίκων της χώρας, καθώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει επικίνδυνα. Η κυβέρνηση της χώρας επιβεβαίωσε ότι ο Ανότε Τονγκ επισκέφθηκε πρόσφατα τα Φίτζι και η σχετική απόφαση αναμένεται να ληφθεί εντός των ημερών, μετά από υπουργικό συμβούλιο. Η κρατική τηλεόραση των Φίτζι μετέδωσε ότι μεσίτες του υπέδειξαν έκταση 20.000 στρεμμάτων στο Βάνουα Λέβου, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος. Κατά καιρούς έχουν προταθεί διάφορες λύσεις στο πρόβλημα του Κιριμπάτι: από τη μετακίνηση κατοίκων του σε άλλες νήσους μέχρι την κατασκευή κατοικήσιμων πλωτών εξεδρών. Η μετεγκατάσταση ωστόσο φαίνεται πως είναι πλέον μονόδρομος. «Ο λαός μας θα πρέπει να μετακινηθεί καθώς τα κύματα έχουν φτάσει στα σπίτια και τα χωριά μας», δήλωσε ο Τονγκ μετά από τις συνομιλίες του με τη στρατιωτική κυβέρνηση των Φίτζι. Το μεγαλύτερο τμήμα του Κιριμπάτι βρίσκεται λιγότερο από 2 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, κάτι που σημαίνει ότι η θάλασσα τα επόμενα χρόνια θα «καταπιεί» τεράστιες εκτάσεις. Ήδη αρκετοί άνθρωποι έχουν ξεριζωθεί καθώς τα σπίτια τους χάθηκαν κάτω από το νερό. Τη χώρα επισκέφθηκε προσφάτως ο Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Γκι - Μουν, ο οποίος δεσμεύτηκε να αναβαθμίσει το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής στην ατζέντα του ΟΗΕ(;). Μιλώντας από το Κιριμπάτι, ο Νοτιοκορεάτης διπλωμάτης δήλωσε ότι τα όσα είδε κατά την επίσκεψή του, ενίσχυσαν την άποψή του πως «κάτι δεν πάει καθόλου καλά με το ισχύον μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης». Έτσι, μετά την εξάντληση των αποθεμάτων της χώρας από τους αποικιοκράτες και τις πυρηνικές δοκιμές των υπερδυνάμεων, ήρθε η ώρα η χώρα να «σβήσει» από το χάρτη εξαιτίας και πάλι των υπερδυνάμεων που με τους ρύπους τους ανεβάζουν τη θερμοκρασία του πλανήτη, ολοκληρώνοντας το καταστροφικό τους έργο. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η περιοχή έχει χαρακτηρισθεί μεγαλόστομα... θαλάσσιο καταφύγιο του Νοτίου Ειρηνικού! Συμπέρασμα: τα νησιά κατοικούνται πέντε χιλιάδες χρόνια, αλλά έφτασαν μόνο 250 χρόνια από την «ανακάλυψή» τους από τους «πολιτισμένους» για να εξαφανιστούν!
