Ο Σταυρός είναι η κορυφή της ταπείνωσης και το απρόσμετρο βάθος της αγάπης. Είναι το πλέον τρανό δείγμα του θείου ελέους. Ο Σταυρός διαδραμάτισε το ρόλο του θυσιαστηρίου πάνω στο οποίο συντελέστηκε η καθαρή και άμωμη Θυσία του μόνου καθαρού και Αμώμου. Ποτίστηκε με το Πανάγιο Αίμα του Δεσπότου και πήρε χάρη από τη Χάρη Του, δύναμη από τη Δύναμή Του, σωτηριώδη ενέργεια από τις Άκτιστες Ενέργειές Του.
Το μυστήριο του Σταυρού αποκαλύπτεται μυστικά και βιώνεται εν κρυπτώ στα βάθη της καθαρής από πάθη και φωτισμένης χριστιανικής καρδιάς και ψυχής. Με τον Σταυρό ο Χριστός έπληξε τους δαίμονες κατέλυσε το κράτος τους και λύτρωσε το ανθρώπινο γένος από τη δαιμονική κυριαρχία. Συνέτριψε τα έθνη ως σκεύη κεραμέως και ανέπλασε αυτά σε νέα σκεύη, την Εκκλησία.
Ο Σταυρός είναι το όπλο εναντίον του πονηρού, του μισανθρώπου και μισόκαλου του μόνου εχθρού και αντίπαλου, εκείνου που διακωμωδεί την ανθρώπινη ελευθερία και περιπαίζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, που παραποιεί το νόημα της ζωής και παραμορφώνει την ομορφιά του κόσμου. Με το Σταυρό ο Χριστός ποιμαίνει, βασιλεύει, παιδαγωγεί, ενισχύει στηρίζει και παρηγορεί. Προστατεύει, οδηγεί σε κάθε προκοπή και χαρίζει τη σωτηρία στους πιστούς.
Με την προσκύνηση του «Ζωοποιού Ξύλου» οι πιστοί αναλογίζονται τα σωτήρια Πάθη, που ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός υπέστη πάνω στον Σταυρό. Τους φρικτούς πόνους, τους ονειδισμούς, τη δίψα, τον καύσωνα, τις ύβρεις, τις βλασφημίες, το πότισμα με ξύδι και χολή και τέλος τον θάνατο που θεληματικά υπέμεινε για χάρη μας. Έτσι παρηγορούνται και μαθαίνουν οι πιστοί πως για να δικαιούνται να πάρουν μέρος στη χαρά της Ζωής πρέπει απαραιτήτως να πάρουν μέρος και στη θλίψη του Σταυρού με θεληματική κακοπάθεια και υπομονή.
Ο Τίμιος Σταυρός είναι της «Εκκλησίας ο ωραίος Παράδεισος», το «ξύλον της αφθαρσίας, το εξανθήσαν ημίν αιωνίου δόξης την απόλαυσιν». Το θεωρούμε σύμβολο αναστάσεως και αφθαρσίας. Αναρίθμητοι είναι οι καρποί του Σταυρού. Η αγάπη ως καινή εντολή είναι καρπός του Σταυρού, της θυσίας του Θεανθρώπου. Η συμφιλίωση ουρανού και γης και η ένωση όλου του κόσμου είναι εκβλάστημα του Σταυρού. Όλα τα «ευθαλέστατα και κατάκαρπα δέντρα της πίστεως, τον αθάνατον καρπόν ανθήσαντα» τα «αμάραντα» και «μυρίπνοα» άνθη του παραδείσου του Χριστού, οι άγιοι και οι μάρτυρες, βλαστοί του Σταυρού και της Αναστάσεως είναι, όπως αναφέρει η υμνολογία της Εκκλησίας. Ο Σταυρός του Χριστού είναι το «ανίκητο τρόπαιο των χριστιανών, η θύρα του Παραδείσου, το στήριγμα των πιστών, το κάστρο που περιφρουρεί την Εκκλησία».
Ο εξωτερικός κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε, ο κόσμος πλάνης και αμαρτίας, άλλοτε με τα φόβητρά του και άλλοτε με τα θέλγητρά του, μας κάνει να παρασυρόμαστε προς το κακό. Αδύνατοι και ασθενείς, όπως λέει ο ι. Αυγουστίνος. «Πλέουμε μέσα σ’ ένα φοβερό ωκεανό, όπου είναι αλλεπάλληλα τα κύματα και καθημερινά τα ναυάγια. Αλλά όπως ο ναυαγός αρπάζει τη σχεδία σαν σανίδα σωτηρίας, και μ’ αυτή κατορθώνει να πλέει πάνω από την άβυσσο και τελικά να σώζεται, έτσι και μεις, σαν άλλοι ναυαγοί σ’ αυτόν τον κόσμο, ας αρπάζουμε τη σανίδα της σωτηρίας, τον τίμιο Σταυρό, και προσκολλημένοι σ’ αυτόν, ας είμαστε βέβαιοι ότι θα φτάσουμε με τη χάρη και το έλεος του Θεού στο λιμάνι της αιώνιας ζωής και μακαριότητας. Διά του Σταυρού η δύναμη. Διά του Σταυρού η σωτηρία.
Βλαχάκης Ευάγγελος
