* Του Κων/νου Ι. Παπακωνσταντίνου
«Προμηθεύς πλάσας ποτέ ανθρώπους, δύο
πήρας εξ αυτών επεκρέμασε. Την μέν αλ-
λοτρίων κακών, την δε ιδίων. Και την μέν
των οσθείων, έμπροσθεν έταξεν, την δε ε-
τέραν όπισθεν απήρτησεν. Εξ ου δε συνέ-
βη τους ανθρώπους, τα αλλότρια κακά,
εξ απόπτου κατοπτάζεσθαι, τα δε ίδια
μη προοράσθαι».
(Αίσωπος)
Κάθε άνθρωπος, μας λέει ο παραμυθάς Αίσωπος, φέρει στους ώμους του ένα δισάκι με κακίες. Το ένα σακούλι κρέμεται μπροστά του και το άλλο πίσω του στην πλάτη. Κι ενώ των άλλων τα στραβά, που είναι μπροστά του τα βλέπει. Δεν βλέπει όμως τα δικά του στραβά, που είναι κρεμασμένα στην πλάτη του.
Ο αλληγορικός αυτός μύθος του μεγάλου μας παραμυθά, του προγόνου μας Αισώπου, δυστυχώς έχει σήμερα πλήρη εφαρμογή στη ζωή μας. Μην μου πει κανείς, πώς ο καθένας μας, δεν μπαίνει στον πειρασμό να κρίνει και να λοιδορεί τα ξένα κακά. Να αδιαφορεί όμως ή και να εξωραΐζει τα δικά του, που είναι φορτωμένα στην πλάτη του.
Κι ας πάρουμε πρώτα τ’ αγαπημένα μας πολιτικά κόμματα. Καθένα από αυτά, όσο νέμεται την εξουσία, δεν κάνει άλλο, παρά να ωραιοποιεί και να εξωραΐζει, τα ελάχιστα από τα υπεσχημένα. Παράλληλα ρίχνει λάσπη και λοιδορίες για την ανημπόρια των άλλων. Οι άλλοι πούλησαν την Ελλάδα, δυνάστευσαν τον ελληνικό λαό, άφησαν καμένη γη.
Συντάσσουν μάλιστα και το βιογραφικό της αντίπαλης παράταξης, για να βρουν κατηγορίες για τα περασμένα.
Δεν ρίχνουν όμως, και καμιά ματιά στο πίσω σακούλι, με τα δικά τους χάλια. Αυτά βέβαια τα βλέπουν μόνο οι αντίπαλοί τους. Κι αρχίζουν κι αυτοί τα ίδια: «Για κοίτα ρε ποιος μιλάει. Σεις δεν κάνατε ετούτο; Σεις δεν κάνατε εκείνο; Σεις δεν κάνατε τις διαπλοκές, τις καταχρήσεις, τις αδικίες; Σεις δεν ταΐζατε τους κομματικούς φίλους στα «Δημόσια Πρυτανεία»;
Αυτά και πολλά λέγονται μεταξύ κυβερνητικών και αντιπολιτευτικών κομμάτων. Χρόνια συνεχίζεται το ίδιο βιολί.
Αλλά μην απορείται, το ίδιο γίνεται και με τον λαό. Με τους απλούς ανθρώπους. Επώνυμους, αλλά και ανώνυμους.
Θυμάστε τα «Λαδικά» τις κουτσομπόλες της γειτονιάς; Το ίδιο γίνεται και τώρα. Στα σαλόνια, στους πρωινούς καφέδες, στα πηγαδάκια των κοσμικών συγκεντρώσεων. Όπου βρουν ευκαιρία, οι καλά ακονισμένες γλώσσες, επιδίδονται μετά μανίας στο περιεχόμενο του μπροστινού σακουλιού. Τώρα βέβαια η λέξη «κουτσομπολιό» χτυπάει άσχημα και κακοχαρακτηρίζει τους ασκούντας την παμπάλαιη αυτή τέχνη. Γι’ αυτό το κουτσομπολιό σήμερα χαρακτηρίζεται ως «κοινωνική κριτική». Και οι ασκούντες το λειτούργημα τούτο, αποκαλούνται «κοινωνικοί κριτές». Όλοι τους φέρουν στην πλάτη τους, τα δυο σακκούλια του Αισώπου, αλλά η ενασχόλησή τους περιορίζεται μονάχα στο περιεχόμενο του μπροστινού.
«Τα παιδιά του γείτονα, είναι ξεβγαλμένα και πρεζάκηδες. Δεν βλέπουμε τα δικά μας, που είναι χαραμοφάηδες και χούλιγκανς. Μια ελαφριά ωχρότητα ή αδιαθεσία του γείτονά μας, τη διαγνώσαμε κιόλας». «Καλά δεν το βλέπεις; Κάτι σοβαρό έχει ο άνθρωπος και το κρύβουν».
«Βρε συ, πού τα βρήκε (ο τάδε) τόσα λεφτά; Ά τόσο που ξανοίγονται... μεγάλη ζωή βλέπεις. Σίγουρα κάπου τα σούφρωσε». Κάτι παροράμε τον εαυτό μας, που τα χέρια μας στάζουν από το πολύ «λάδωμα».
Βλέπουμε κι ακούμε τα συζυγικά καβγαδάκια, τα τόσο συνηθισμένα στη ζωή μας και τα ανάγουμε σε προοίμιο διαζυγίου. Παράλληλα, όμως παραβλέπουμε τα δικά μας οικογενειακά μαχαιρόματα. Η κοινωνική αυτή κριτική, έτσι επιλεκτική όπως γίνεται δηλ. μονάχα από ένα σακούλι, είναι καθαρά ελληνικό φαινόμενο. Οι ξένοι φτάνουν στο άλλο άκρο. Δεν εμπίπτουν σε παρόμοιο αμάρτημα, γιατί αδιαφορούν εντελώς για τον διπλανό τους.
Δεν τους απασχολεί η ζωή του γείτονα, οι συμπεριφορές και τα προβλήματα των άλλων. Όσο για τους τριτοκοσμικούς, εκείνοι πια δεν έχουν την πολυτέλεια να κάνουν κοινωνική κριτική. Έχουν προβλήματα επιβίωσης.
Γι’ αυτό και η αλληγορία του Αισώπειου μύθου, ενδημεί μόνο στη χώρα μας. Και μάλιστα χωρίς να θέλω να έλθω σε αντιδικία με τα γυναικεία Σωματεία και Οργανώσεις, οι Ελληνίδες πρωωτοστατούν έναντι των ανδρών στο ιδεολόγημα αυτό. Μακριά λοιπόν από την κριτική του μπροστινού σακουλιού, γιατί μας μειώνει και ηθικά. Κι ας μην ξεχνάμε τη χριστιανική ρήση: «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω».
