Του Τάσου Τσιαπλέ, μέλους της Κ.Ε. του ΚΚΕ
Σε συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής κρίσης του καπιταλισμού οξύνονται οι αντιθέσεις του συστήματος και δημιουργούνται προϋποθέσεις ρήξεων και ανατροπών. Οι ανάγκες για περισσότερο καπιταλιστικό κέρδος οδηγούν χιλιάδες ανθρώπους, ιδιαίτερα νέους, στην ανεργία, στην ανατροπή εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, στην ιδιωτικοποίηση της Παιδείας και της Υγείας, και κάνουν τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους.
Το αστικό κράτος, αντιμέτωπο με την κρίση του, ενισχύει την πολιτική του εξουσία με αντιλαϊκούς νόμους και κατασταλτικούς μηχανισμούς και παράλληλα προσπαθεί να καλλιεργήσει την αντίληψη ότι η δράση ενάντια στα συμφέροντά της αστικής τάξης είναι παραβατική συμπεριφορά. Αυτή η προσπάθεια δεν είναι τυχαία. Ο βασικός στόχος είναι η αντιμετώπιση του οργανωμένου εργατικού-λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος με τρόπους που θα διασφαλίζουν ταυτόχρονα τη χειραγώγηση των μαζών.
Ο εργαζόμενος, ιδιαίτερα ο νέος άνθρωπος, εθίζεται, διά μέσου κυρίως των ΜΜΕ, σε έννοιες όπως «παραβατικές συμπεριφορές», «επικίνδυνες συμπεριφορές». Όσοι συμμετέχουν στο οργανωμένο μαζικό λαϊκό και νεολαιίστικο κίνημα, εύκολα μπορεί να κατηγορηθούν ότι έχουν αντικοινωνικές συμπεριφορές. Αυτές οι έννοιες για να είναι περισσότερο αποδεκτές συνδέονται με ευάλωτες ομάδες ανθρώπων, όπως οι οικονομικοί μετανάστες, οι τοξικομανείς, κ.ά., και περιγράφουν κυρίως το αποτέλεσμα των κοινωνικών καταστάσεων και όχι τα αίτιά τους.
Αποκρύπτουν το γεγονός ότι ο νέος άνθρωπος από τα λαϊκά στρώματα έρχεται αντιμέτωπος με την ανεργία, την οικονομική και πολιτιστική φτώχεια, την αποξένωση, τις κοινωνικές διακρίσεις, την κοινωνία, σε τελευταία ανάλυση, που καραδοκεί να τον συνθλίψει, επειδή επιλέγει, κάποιες φορές, με προσωπικό αλλά ανελεύθερο τρόπο τη βία, τα ναρκωτικά σαν μέσο φυγής και έκφρασης των υπαρξιακών αδιεξόδων του. Ωθείται στην ένταξη σε μία ομάδα ανθρώπων με κοινά χαρακτηριστικά, με ενιαίο κώδικα επικοινωνίας, γιατί εκεί νομίζει ότι διασφαλίζει τις προϋποθέσεις για την ανάδειξη της κοινωνικής του ταυτότητας. Αρχικά, ο νέος διαισθάνεται, και να συνειδητοποιεί, πως η καπιταλιστική κοινωνία, η οποία το μόνο που του διασφαλίζει είναι ο αποκλεισμός και η περιθωριοποίηση, άκαμπτη μπρος στο δράμα του, του αφήνει μόνο μία οδό διαφυγής. Τη νομιμοποίηση της περιθωριοποίησής του.
Διαμορφώνεται σιγά-σιγά μια κατάσταση όπου η σχέση του νέου με τον εαυτό του και με τους άλλους είναι βιώσιμη μόνο στον βαθμό που διαμεσολαβείται από πράξεις βίας, από παραβάσεις, από τα ναρκωτικά. Η περιθωριοποιημένη ομάδα ενισχύει τους ρόλους που οδηγούν στη διαμόρφωση της ταυτότητάς τους και καθορίζονται έτσι οι όροι του λεγόμενου κοινωνικού αποκλεισμού. Αυτός ο αποκλεισμός, στην ουσία, έχει ταξικά χαρακτηριστικά. Μέσα από μια διαρκή πλύση εγκεφάλου επιχειρείται να πειστεί ο εργαζόμενος, ότι ολόκληρες ομάδες ανθρώπων, που υφίστανται την κοινωνική και οικονομική κρίση του συστήματος, «παρεκκλίνουν» και παρεκκλίνοντας από την κυρίαρχη κοινωνική νόρμα γίνονται επικίνδυνες για την κοινωνία. Έτσι, επιχειρείται να εξουδετερωθούν μεγάλες μάζες νέων ανθρώπων, που δυνάμει είναι απειλή για την κυρίαρχη τάξη.
Ο στιγματισμός είναι από μόνος του μια πράξη βίας. Η αποδοχή γενικά των χαρακτηριστικών μιας ομάδας που ανήκει κάποιος νέος (π.χ. τοξικομανών) είναι ουσιαστικά αποδοχή του στίγματος και της κοινωνικής βίας που αυτό περιέχει. Ο στιγματισμός των νέων ως γενιών των 400-500 ευρώ, χαμένων γενιών, γενιών του καναπέ, οδηγεί σε συναισθήματα ανασφάλειας, απαισιοδοξίας, ντροπής, ενοχής, ανημπόριας, φόβου. Μέσα σε αυτή την κατάσταση ένας νέος άνθρωπος, έχοντας ελλιπή κοινωνική εμπειρία, μπορεί και να οδηγηθεί να ταυτίζεται με τη βία που υφίσταται και γίνεται ο ίδιος βίαιος, καταστροφικός, αυτοκαταστροφικός.
Ένας νέος άνθρωπος, ο οποίος αισθάνεται ανεπιθύμητος, επικίνδυνος, βάρος, χαμένος, ωθείται να εγκλωβιστεί στα ατομικά του συναισθήματα και στη μοναξιά του. Κάποιες φορές μπορεί να εκφράσει αυτά τα συναισθήματα ως μόδα και ως ένα δήθεν τρόπο ζωής των «emo», των «trendy», κ.ά. Άλλες φορές θα του επιτραπεί να εκφράσει αυτά τα συναισθήματα ως οργή, θυμό, καταστροφή και αυτοκαταστροφή, χαμένος μέσα σε μία κουκούλα που προσδιορίζει τα στενά όρια του ατόμου που χάνεται στην ανωνυμία του. Σε κάθε όμως περίπτωση θα εμποδίζονται οι νέοι να γίνουν ενεργά πολιτικά υποκείμενα, να ενώσουν το εγώ τους στη μεγάλη συλλογική υπόθεση, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς φτώχεια, ανεργία και κοινωνικά αδιέξοδα.
Και μ’ αυτόν τον τρόπο επιχειρείται να διασφαλιστούν οι ανάγκες, οι αξίες και οι αρχές ενός συστήματος που βασίζεται στη λογική του κέρδους και στην εμπορευματοποίηση των πάντων, αποφεύγοντας την αμφισβήτηση και το αντιπάλεμα της πολιτικής και της εξουσίας του κεφαλαίου και απενοχοποιώντας την καπιταλιστική κοινωνία. Όμως, οι καλύτερες συνθήκες ζωής δεν χαρίζονται, κατακτιούνται μέσα από οργανωμένους συλλογικούς αγώνες. Σε αυτούς τους αγώνες, αυτοί που αγωνίζονται κοιτάνε κατάματα το μέλλον, στηρίζονται στον σύντροφο που βρίσκεται δίπλα τους και τον ξέρουν καλά, κρατάνε γερά το πόστο τους και δεν κρύβονται πίσω από κουκούλες και προβοκάτσιες.
Ουσιαστική αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων που και οι νέοι αντιμετωπίζουν είναι η υιοθέτηση ενός άλλου τρόπου ζωής, η ρήξη με το εκμεταλλευτικό καπιταλιστικό σύστημα, η οργανωμένη πάλη για μια κοινωνία σοσιαλιστική. Αυτό τον δρόμο προτείνουν στους νέους και στις νέες το ΚΚΕ και η ΚΝΕ.
