Του Γιάννη Μήτσιου
Γιορτάστηκε τις προάλλες, για μία ακόμη χρονιά, η επέτειος της 25ης Μαρτίου 1821. Η ημέρα που, εκτός των άλλων, τιμάται με τις παρελάσεις των μαθητών, με τις σημαίες των σχολείων, τους σημαιοφόρους και τους παραστάτες. Και είναι πολύ πιθανό να ακουστούν και πάλι οι αντιρρήσεις και διαμαρτυρίες όλων εκείνων που διαφωνούν με όλα αυτά στο όνομα της ισότητας και της δημοκρατίας. Η διαμαρτυρία αυτή θεμελιώνεται στην άποψη ότι η φιλοπατρία είναι δεδομένη σε όλα τα Ελληνόπουλα και είναι φυσικό να πληγώνονται όταν κάποιο απ' όλα κρατάει τη σημαία του σχολείου. Όπως διαφωνούν και με την ανακοίνωση των ονομάτων των επιτυχόντων κάθε χρόνο στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας από τις εφημερίδες. Πάλι με το ίδιο σκεπτικό: Για να μην πληγώνονται οι άλλοι.
Δεν νομίζω πως όλα αυτά γίνονται από φθόνο. Πως όλοι όσοι διαμαρτύρονται δεν ορκίζονται στο όνομα της αξιοκρατίας και της δημοκρατίας και δεν πιστεύουν πως δημοκρατία χωρίς αξιοκρατία είναι σκορδαλιά χωρίς σκόρδα. Δεν διαμαρτύρονται γιατί το "αίεν αριστεύειν" δεν συμπληρώνεται πάντα με το "μετ' αρετής πρωτεύειν" γιατί μπορεί κάποτε να δολιεύεται η διαδικασία της ανάδειξης. Ούτε έχουν να αντιπροτείνουν κάτι άλλο. Π.χ. να κοπεί η σημαία ενός σχολείου σε τόσα κομμάτια όσοι είναι οι μαθητές για να μην πληγώνεται το εθνικό φιλότιμο κανενός. Φοβούμαι πως οι διαμαρτυρόμενοι είναι και ανύποπτοι και ανυποψίαστοι. Ανύποπτοι για το ότι αν καταργήσεις τα ΜΜΕ λειτουργούν αμέσως άλλα υποκατάστατα όπως είναι το καφενείο, το κομμωτήριο, η γειτονιά κ.λπ. Ένα γεγονός δεν παύει να υπάρχει επειδή το αγνοεί ο κόσμος, έλεγε ο Άλντους Χάξλεϊ. Και σ' ένα στίβο ευγενικό, αθλητικό ή πνευματικό, από τους αγωνιζόμενους κάποιοι θα αναδειχτούν και κάποιοι θα υστερήσουν. Δεν θα καθυστερήσουν όμως να συγχαρούν τους πρώτους και να χαρούν μαζί τους. Γιατί είναι συναγωνιστές και φίλοι τους.
Ανυποψίαστοι επειδή ο έπαινος, το εύγε, ένα χτύπημα στην πλάτη δεν είναι τίποτα περισσότερο από ελάχιστο φόρο τιμής για την προσπάθεια που καταβλήθηκε, για τον μόχθο που αναλώθηκε και τον ιδρώτα που χύθηκε για να σημειωθεί η όποια επίδοση. Αυτή που θα θεμελιώσει την πρόοδο και την εξέλιξη. Και είναι αυτό μια στοιχειώδης άμυνα της οργανωμένης κοινωνίας απέναντι στα διαλυτικά στοιχεία που απειλούν να τη διαβρώσουν. Ένα ανεπαίσθητο είδος φυσικής επιλογής, απαραίτητης για τη διατήρηση της συνοχής και τη διαιώνιση της αντοχής κάθε κοινωνίας. Υπάρχουν χώρες, για παράδειγμα η Ουγγαρία, όπου κάθε επιτυχία στον πνευματικό στίβο προβάλλεται με ιδιαίτερο τρόπο. Μπορεί, έτσι, να δει κανένας σε κάποια βιτρίνα κεντρικού καταστήματος ή σε κάποια άλλη περίοπτη θέση, τους νέους πτυχιούχους κάποιας σχολής, τους νέους απόφοιτους κάποιου Λυκείου ή κάποιους που πρώτευσαν σε κάποιες εξετάσεις.
Όπως, βέβαια, υπάρχουν και χώρες όπου οι νέοι προπαντός βομβαρδίζονται απ' όλα τα ΜΜΕ με πορτρέτα αθλητών, ποδοσφαιριστών, πυγμάχων, παλαιστών, ανδρών και γυναικών, ανθρώπων που προβάλλονται επί ώρες στις σελίδες των εφημερίδων και τις οθόνες των τηλεοράσεων και που εννοούν να κάνουν και δηλώσεις, να εκφράζουν απόψεις, να διατυπώνουν γνώμες, να επηρεάζουν γούστα και να διαμορφώνουν προτιμήσεις. Αλήθεια, εδώ δεν πληγώνονται οι άλλοι, οι αφανείς, οι ανώνυμοι, οι δευτεροκλασάτοι; Εδώ, ασφαλώς, μπορεί κάποιος να παρατηρήσει πως αυτά τα πράγματα είναι και λίγο θέμα γεύσης, θέμα γούστου, θέμα εκτιμήσεων και επιλογών. Έτσι, άλλοι είναι οπαδοί του Σάββα Ξηρού, που έγινε με την ακατάσχετη προβολή, θρύλος, λαϊκός ήρωας, είδωλο και ίνδαλμα της νεολαίας. Και άλλοι οπαδοί της εγκεφαλοκρατίας, των άσημων, κακοπληρωμένων και άνεργων επιστημόνων. Δεν είναι άλλωστε και τόσο δύσκολο σε μια εποχή τόσης θολούρας να μπερδέψουμε το λαϊκό με το λαϊκίστικο και τα υποδείγματα προς μίμηση με τα παραδείγματα προς αποφυγή.
Όμως παραφράζοντας κανένας τον Όττο Δέφνερ, θα μπορούσε να αναρωτηθεί: Επειδή τα γηρατειά πεθαίνουν στα καφενεία, είναι απαραίτητο τα νιάτα να πεθαίνουν στις καφετέριες; Χωρίς όνειρα, χωρίς ευγενικές φιλοδοξίες, σαπίζοντας και βουλιάζοντας στο τέλμα της ανίας, της αγωνίας και των ναρκωτικών; Οι τελευταίες πληροφορίες μας ενημερώνουν ότι ο αριθμός των ηρωινομανών στη χώρα μας ξεπέρασε τις 100.000 από τους οποίους οι μισοί βρίσκονται στην περιφέρεια Αττικής και οι άλλοι στην υπόλοιπη Ελλάδα. Άραγε από πού εκπηγάζει και σε τι αποβλέπει αυτός ο γλοιώδης θαυμασμός προς τη μυική δύναμη και η παράλληλη μνησικακία απέναντι στην πνευματική ρώμη;
Επιτέλους, κάποτε θα πρέπει να γίνει κατανοητό, κάτι πολύ απλό και εύκολο: Μπορεί να "φτιάχνονται" αλλά δεν γίνονται ποτέ και πουθενά ήρωες με ηρωίνες...
