Κων/νου Ι. Παπακωνσταντίνου
Ο μεγάλος παραμυθάς της φυλής μας, ο Αίσωπος, μας κληροδότησε τους θαυμάσιους μύθους του. Είναι γεμάτοι από αλήθεια, αλληγορία, διδαχή, αλλά και ευφρόσυνοι για τον αναγνώστη.
«Έριφος και λύκος» λοιπόν. «Έριφος επί τινος δώματος εστώς, επειδή λύκον παριόντα είδεν, ελλοιδόρει και έσκωπτεν αυτόν. Ο δε λύκος έφη: Ου συ με λοιδορείς, αλλά ο τόπος». Ένα κατσικάκι λέει ο Αίσωπος σκαρφαλωμένο σε απρόσιτο και ασφαλή βράχο κορόιδευε τον λύκο. Κι εκείνος είπε, πως δεν με περιγελάς εσύ, αλλά ο βράχος όπου στέκεις. Να και μια έμμετρη μετάφραση: «Γίδα σε βράχο αψηλό / στεκόταν και γελούσε / το λύκο, που από κάτω της / πεινώντας τριγυρνούσε. / Πικρά κι αυτός της απαντά / σαν έφευγε μονάχος / Δεν με περιγελάς εσύ / το ξέρεις αλλά ο βράχος.
Ο μύθος μας διδάσκει πως συχνά, ο τόπος ή ο καιρός, δίνουν σε κάποιους, φτωχούς στο πνεύμα και στην ψυχή, το θράσος και την αλαζονεία να χλευάζουν ή να εμπαίζουν ανθρώπους, που είναι ανώτεροι και αξιολογότεροι από αυτούς. Δηλ. ο τόπος ή ο χρόνος, που είναι γι αυτούς ευνοϊκός (λόγω τύχης, καιροσκοπισμού ή τυχάρπαστης εξουσίας) τους δίνει μία κάλπικη λεβεντιά να λοιδορούν ανθρώπους ανωτέρους των. Κάποια περιστασιακή θέση, ένα αξίωμα, που ούτε καν το περίμεναν, μία εύνοια δοτή ή τυχαία, τους οπλίζει με την απρέπεια να κοκορεύονται. Είναι οι καιροσκόποι που σκαρφάλωσαν σαν γυμνοσάλιαγκες δίχως αξία σε κάποιο πόστο. Και τότε γεμάτοι οίηση και προκλητικότητα ή και θρασύτητα, λοιδορούν τους καλυτέρους των. Ξεχνούν αρχές και αξίες. Αξιοπρέπεια και αυτογνωσία. Υπολειπόμενοι κατ` αξίαν προσβάλουν τους άλλους.
Η πολιτική και τα κόμματα, αποτελούν το κυριότερο πεδίο, όπου αναπτύσσονται και δραστηριοποιούνται οι άνθρωποι αυτοί. Το πολιτικό μας σύστημα είναι το θερμοκήπιο, όπου εκτρέφονται παρόμοιες παθογένειες. Άσημοι και ευτελείς άνθρωποι, ανέρχονται παρ` αξία σε θέσεις κλειδιά. Και τότε προβάλλονται και ενεργούν σαν ανόητα ερίφια, που εκμεταλλεύονται τον τόπο, που κατέχουν. Πιστεύουν, πως αξιοκρατικά αναδείχθηκαν. Ξεχνούν τι ήσαν, τι έλεγαν ή τι έκαναν και σαν δοκησίσοφοι, περιγελούν τους εκλεκτούς. Ο τρόπος και ο χρόνος τους μετατρέπει σε γίδια πάνω σε βράχο. Μόλις έλθουν στη διαδικασία της εξουσίας, αλλάζουν αντιλήψεις και συμπεριφορές. Είναι οι γνωστοί οπορτουνιστές. Δηλ. άνθρωποι, που επιδιώκουν την συμφεροντολογική εκμετάλλευση των περιστάσεων.
Επί πλέον η συμπεριφορά τους υποκρύπτει και αναίσχυντη θρασυδειλία. Δειλοί όπως το γίδι μένουν σε τόπο ευνοημένο από την τύχη. Κι από κει σαν Γκιουλέκας με θράσος προσπαθούν να μειώσουν τους δυνατούς. Δεν διστάζουν ν` απαρνηθούν αρχές, μεθόδους ή οράματα, προκειμένου να προσαρμοστούν σε νέες καταστάσεις.
Αμέτρητα παραδείγματα θα μπορούσαμε να επικαλεσθούμε για ανθρώπους που τους ταιριάζει το «ου συ με λοιδορείς, αλλά ο τόπος». Αντλούμε τέτοια παραδείγματα όχι μόνο από την πολιτική, όπου γίδια ασήμαντα και ποταπά. «Γίδια» που βρέθηκαν, δίχως καμιά αξία, σε τόπο ή χρόνο ευνοϊκό και από κει να εμπαίζουν ή να χλευάζουν τους άλλους, ωσάν να ήσαν αυτοί οι επαΐοντες.
Παραδείγματα έχουμε και από τις καθημερινές διαπροσωπικές σχέσεις μας. Ανθρωπάκια ασήμαντα και αφανή, μόλις περιβληθούν τον μαγικό μανδύα του απυρόβλητου «γιδιού», σκωπτικά, προσβλητικά, αλλά και προκλητικά τα βάζουν με εκείνους, που όταν ήταν σε τόπο ή χρόνο που δεν τους ευνοούσε, τους έτρεμαν (λύκος) μόλις τους έβλεπαν.
Αλλά τα ανθρωπάκια αυτά, γίδια επιπόλαια ξεχνούν και κάτι άλλο, που μας είπε ο Εθνικός μας παραμυθάς:
«Όσα εν ήματι βραχεία ελίσσονται, ου χρόνος μακρύς οίσει». Δηλ. αυτό που λέμε σήμερα: «Όσα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος». Όπως χωρίς αξία κατέκτησαν τον τόπο (βράχο) έτσι και εύκολα συντελούσης μάλιστα και της ανικανότητάς των, μπορεί να γκρεμιστούν και να γίνουν βορά της Θείας Δίκης.
