* Του Χάρη Ανδρεόπουλου
Η Πανελλήνια Ενωση Φιλολόγων («Π.Ε.Φ.» και λοιπών μη φιλολογικών ειδικοτήτων), ενώ πάντα αποσιωπούσε το γεγονός ότι μαθήματα και δη πανελλαδικώς εξεταζόμενα (Ιστορία, Αρχαία, Νέα, Λατινικά) διδάσκονται (και μάλιστα με Α΄ ανάθεση!) από μέλη της που τυγχάνουν απόφοιτοι μη ιστορικών και μη φιλολογικών τμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής, από καιρού εις καιρόν διεμαρτύρετο για τη διδασκαλία – και με αυτή τη Β΄ ανάθεση - του ιστορικού μαθήματος από Θεολόγους. Τώρα η Π.Ε.Φ. (κ.λπ.), όπως διαπιστώνεται σε ψήφισμα του Συνδέσμου Φιλολόγων Ν. Λάρισας («Ε», 6/7/2013, σελ. 11), ενώ εξακολουθεί να σιωπά για τη διδασκαλία της Ιστορίας και φιλολογικών μαθημάτων από αποφοίτους μη ιστορικών και μη φιλολογικών τμημάτων, ως προς τους θεολόγους και τους ξενόγλωσσους - και σε σχέση με το μάθημα της Ιστορίας - εμφανίζεται πιο απαιτητική στις διεκδικήσεις της.
Στην τωρινή αντιπαράθεση, έχουμε μια παράδοξη, επιθετική διεκδίκηση της «αποκλειστικής διδασκαλίας» του ιστορικού μαθήματος και μάλιστα όχι για τα μέλη της εκείνα που έχουν την ιστορική ειδίκευση (δηλαδή τους αποφοίτους των τμημάτων Ιστορίας – Αρχαιολογίας), όπως - στο πλαίσιο ενός τόσο απαιτητικού αιτήματος «κηδεμονεύσεως» του ιστορικού μαθήματος - ευλόγως θα ανέμενε κανείς (όσο κι αν διαφωνεί με τοιούτου είδους αποκλειστικότητες), αλλά για όλες (!) - ακόμη και τις διαφορετικές, σε σχέση με την ιστορική - τις ειδικότητες που στεγάζει στους κόλπους της. Κατά την Π.Ε.Φ. (κλπ), την «αποκλειστική διδασκαλία» της Ιστορίας δικαιούνται ισότιμα (!) με τους ιστορικούς επιστήμονες και οι διαφορετικές της ιστορικής ειδικεύσεως ειδικότητες όπως, Φιλολογίας (κλασικής και μεσαιωνικής - νεοελληνικής), Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών (Φ.Κ.Σ.), Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικών και Ψυχολογίας (Φ.Π.Ψ.), ενώ θα πρέπει να αποκλειστούν (!) από τη διδασκαλία του μαθήματος - και με αυτή τη Β΄ ανάθεση - οι Θεολόγοι και οι Ξενόγλωσσοι, καίτοι σε πολλές περιπτώσεις οι Θεολόγοι (γι΄ αυτούς ξέρω, γι΄ αυτούς θα μιλήσω – ας μπει στον κόπο να σχολιάσει ξενόγλωσσος καθηγητής για τα του «οίκου» του) έχουμε διδαχθεί στα πανεπιστημιακά τμήματα της αποφοιτήσεώς μας περισσότερη Ιστορία εν συγκρίσει με αποφοίτους των μη ιστορικών και μη φιλολογικών τμημάτων που συγκαταλέγονται μέχρι σήμερα στο κλ. ΠΕ02.
* Ως προς το θέμα της διδασκαλίας της Ιστορίας από τους Θεολόγους: Οι εκπαιδευτικοί του κλ. ΠΕ01 έχουμε διδαχθεί στα τμήματα Θεολογίας τουλάχιστον 4 υποχρεωτικά μαθήματα Ιστορίας, με ιδιαίτερη έμφαση τη Βυζαντινή – Μεσαιωνική (Β΄ Γυμνασίου – Β΄ Λυκείου), οι δε προσλαμβανόμενοι μέσω του ΑΣΕΠ εξετάζονται και στην Ιστορία (της περιόδου από την Ύστερη Αρχαιότητα, τον Μεσαίωνα έως και τη Μεταρρύθμιση, σε συνάφεια προς την ειδικότητά μας). Επίσης, έχουμε διδαχθεί υποχρεωτικά και επιλεγόμενα μαθήματα που αφορούν στην Αρχαία (Α΄ Γυμνασίου – Α΄ Λυκείου) και τη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (Γ΄ Γυμνασίου – Γ’ Λυκείου), καθώς η Ιστορία σε διαχρονικό επίπεδο εξετάζει, μεταξύ άλλων, και τα θρησκευτικά θέματα. Είναι δε η πτυχή αυτή της Ιστορίας από τις σημαντικότερες διότι η θρησκεία, ως στοιχείο πολιτισμού, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αδιαμφισβήτητα, αποτελεί για τα άτομα και τους λαούς έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες της ιστορικής τους εξελίξεως. Στηρίζεται, συνεπώς, για τους Θεολόγους η Β΄ ανάθεση της Ιστορίας (αν και ειδικά για τη Βυζαντινή / Μεσαιωνική θα έπρεπε να ισχύει η Α΄ ανάθεση) σε απολύτως επιστημονικά κριτήρια.
Είναι, όμως, απορίας άξιον το γεγονός ότι την Π.Ε.Φ. ενώ εδώ και χρόνια την έχει επανειλημμένως απασχολήσει το θέμα της διδασκαλίας της Ιστορίας από τους Θεολόγους (που διδάσκονται επαρκέστατα το μάθημα στο Πανεπιστήμιο, ώστε να το έχουν στο σχολείο τουλάχιστον ως Β’ ανάθεση), εν τούτοις δεν την έχει απασχολήσει (ούτε, άραγε προβληματίσει;) το θέμα της διδασκαλίας και δη με Α’ ανάθεση (!) του ιστορικού όσο και καθαρά φιλολογικών μαθημάτων (και δη εξεταζομένων, όπως η Ιστορία, στις πανελλαδικές εξετάσεις, π.χ. Αρχαία Ελληνικά, Έκθεση, Λατινικά, κ.λπ.) από αποφοίτους μη ιστορικών και μη φιλολογικών τμημάτων της Φιλοσοφικής (ή, μήπως, κάνουμε λάθος; Κατά την άποψη της Π.Ε.Φ. ποιό είναι το ορθότερον επιστημονικά και παιδαγωγικά, πχ. για τα Αρχαία κατεύθυνσης, ή τα Λατινικά: να διδάσκονται από απόφοιτο Φιλολογίας ή από απόφοιτο τμήματος Φιλοσοφίας / Παιδαγωγικής / Ψυχολογίας / Κοινωνικών Σπουδών, κλπ.; ΄Η δεν παίζει ρόλο;...).
- Σε σχετικό άρθρο μας, στην «Ελευθερία», προ πενταετίας («Περί των αναθέσεων στο μάθημα της Ιστορίας και άλλων τινών», «Ε», 20/09/2008, σελ. 8), είχαμε αναφερθεί στην (ευθέως παραπέμπουσα στον ετερόκλητης συνθέσεως κλάδο ΠΕ02, ισχύουσα, αλλά κατά πάντα παραβλεπομένη ως προς την εφαρμογή της) «Οδηγία» του Υπ. Παιδείας (Α.Π. 119052/Γ2/17.09.2008 Εγκύκλιος, παρ. 9, περί αναθέσεως μαθημάτων), βάσει της οποίας «οι εκπαιδευτικοί απόφοιτοι διαφορετικών πανεπιστημιακών τμημάτων που εντάσσονται στον ίδιο κλάδο ή ειδικότητα, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής πράξης και η ποιότητα του διδακτικού τους έργου, προτείνεται, εφόσον υπάρχει η σύμφωνη γνώμη τους, να αναλαμβάνουν μαθήματα σχετικά με τη ιδιαίτερη εξειδίκευση που απέκτησαν ως πτυχιούχοι διαφορετικών τμημάτων». Που σημαίνει ότι θα πρέπει οι αναθέσεις να γίνονται, όχι γενικώς και αορίστως βάσει του κλάδου, αλλά – σύμφωνα με την προειρημένη εγκύκλιο του υπ. Παιδείας –– βάσει και της ιδιαιτέρας εξειδικεύσεως του κάθε εκπαιδευτικού. Εκτιμήσαμε τότε ότι η εν λόγω διάταξη, λόγω του εθελοντικού (!) χαρακτήρος της, αποτελούσε ημίμετρο και ότι θα απέβαινε στην πράξη αλυσιτελής, όπως και συνέβη. Άρα, για να «μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής πράξης και η ποιότητα του διδακτικού έργου», κάτι θα πρέπει να αλλάξει, ειδάλλως η - πολύ ορθή αυτή, εξ επόψεως παιδαγωγικής - Οδηγία θα συνεχίζει να παραμένει «κενό γράμμα».
* Θεωρούμε, συνεπώς - και επειδή το θέμα των αναθέσεων έχει εκτραπεί από θέμα Παιδείας σε ζήτημα συντεχνίας - ότι η καθαρή λύση (και) για τον κλ. ΠΕ02 ήταν και παραμένει μία: θεσμοθετημένη διάκριση διδακτικών ρόλων βάσει της ειδικότητας. Ενδεικτικά, θα μπορούσε ο κλάδος ΠΕ02 (με ακολουθητέο το παράδειγμα του τέως ενιαίου κλ. ΠΕ04) να ομαδοποιηθεί και ν΄ απαρτίζεται εφεξής από τις ειδικότητες: ΠΕ02.01 Κλασσικής Φιλολογίας (με Α’ ανάθεση Αρχαία Ελληνικά, Λατινικά και λοιπά φιλολογικά), ΠΕ02.02 Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας (με Α΄ ανάθεση σε Έκθεση / Έκφραση, Λογοτεχνία και λοιπά φιλολογικά), ΠΕ 02.03 Ιστορίας / Αρχαιολογίας (με Α΄ ανάθεση την Ιστορία για τους αποφοίτους του Ιστορικού και Αρχαία και Λατινικά για τους αποφοίτους του Αρχαιολογικού τμήματος), ΠΕ 02.04 Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας – Κοινωνικών και Φιλοσοφικών Σπουδών (ΦΠΨ – Κ.Φ.Σ.) [με Α΄ ανάθεση στη Φιλοσοφία, τη Ψυχολογία και αποκλειστικότητα στη διδασκαλία του Σ.Ε.Π.], έτσι ώστε το αυτονόητο, το να διδάσκει, δηλαδή, ο καθένας τα Α΄ (και τα Β΄, βάσει της συναφείας ως προς το κύριο αντικείμενο) αναθέσεως μαθήματα, τα οποία (βάσει του τίτλου της ειδικότητας των σπουδών του) του αντιστοιχούν, να γίνει, επιτέλους, πράξη! Τι εξάλλου και άραγε το (επί τη βάσει επιστημονικών κριτηρίων και παιδαγωγικών προϋποθέσεων) ορθολογικότερον;...
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι Ιστορικός Θεολόγος (Μ.Sc.), καθηγητής (ΠΕ01) Β/θμιας εκπαίδευσης (http://religiousnet.blogspot.com ).
