Του Φίλιππου Ζάχαρη
Πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ευρώπη, την πληρώνουν ιδιαίτερα τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα που δεν την προκάλεσαν. Οι φτωχοί γίνονται -όσο περνά ο καιρός- φτωχότεροι εξ αιτίας των περιοριστικών πολιτικών που ακολουθούνται εν ονόματι της αντιμετώπισης της κρίσης. Αυτό αναδεικνύει η δεύτερη ετήσια έκθεση της Caritas - Europa μετά από εις βάθος παρακολούθηση των συνεπειών της λιτότητας στην Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ιταλία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία και την Ισπανία. Την έκθεση παρουσίασαν εκπρόσωποι της φιλανθρωπικής οργάνωσης της Καθολικής Εκκλησίας στην Αθήνα. Αναφέρθηκαν όλοι τους διεξοδικά στην ελλειπή χρηματοδότηση των κοινωνικών υπηρεσιών από τα κράτη και για την αναποτελεσματική αντιμετώπιση του κοινωνικού κόστους από τη λιτότητα. Οι ομιλητές ανέδειξαν το έλλειμμα πολιτικής για την ανάπτυξη και την απασχόληση και αμφισβήτησαν ότι παρήλθαν οι χειρότερες συνέπειες της κρίσης. Στην έρευνα της Κάριτας, οι περιοριστικές πολιτικές αποδεικνύονται ανεπαρκείς για να ανασχέσουν την κρίση παρά το ανθρώπινο κόστος που έχουν. Ο κοινωνικός αποκλεισμός εμφανίζεται να απειλεί όλο και πιο μεγάλες ομάδες του πληθυσμού. Κατά την έκθεση, ειδικά στις χώρες που βιώνουν τη στέρηση, η κοινωνική συνοχή πλήττεται καθοριστικά και η εμπιστοσύνη των ευρωπαίων στους εθνικούς και στους κοινοτικούς θεσμούς κλονίζεται, θέτοντας μακροπρόθεσμα σε κίνδυνο το ευρωπαϊκό πολιτικό οικοδόμημα. Η έκθεση επιβεβαιώνει ότι «η κρίση και η λιτότητα δημιουργούν χαμένες γενιές στην Ευρώπη» και ότι «οι στρατηγικοί στόχοι για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή μέχρι το 2020 απομακρύνονται». Ο αριθμός των νέων που ούτε σπουδάζουν ούτε εργάζονται αυξάνεται διαρκώς. Τουλάχιστον εξήμισυ εκατομμύρια νέοι στην ΕΕ δεν έχουν δουλειά και σχεδόν δώδεκα εκατομμύρια πολίτες είναι μακροχρόνια άνεργοι. Οι δυνατότητες των πολιτών να έχουν εισόδημα συρρικνώνονται, η παιδική φτώχεια αυξάνεται κλιμακωτά και περίπου εκατόν εικοσιπέντε εκατομμύρια ευρωπαίων ζουν στο κατώφλι της φτώχειας. Μερικώς απασχολείται «ένας στους δυόμισι» εργαζόμενους στα κράτη -μέλη και η επίσημη πρόβλεψη του ΟΟΣΑ αναφέρεται σε συνεχή μείωση του Ακαθάριστου Προϊόντος στην Ευρωζώνη μέχρι το 2016. Σύμφωνα με την έκθεση, προβληματική δείχνει επίσης και η πολιτική για τη διόρθωση της σχέσης χρέους και Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος αλλά και για τη μείωση του κρατικού δανεισμού. Η προσέγγιση αυτή -με οικονομικούς όρους- δεν λειτουργεί, κατά τους συντάκτες της έκθεσης. Η Κάριτας βρίσκει άδικο να μετατρέπεται το χρέος μιας χώρας σε τραπεζικό χρέος του Δημοσίου και θεωρεί ότι η υπόθεση της ανακεφαλαίωσης των τραπεζών αναδεικνύει ως μη βιώσιμη επιλογή την επιβάρυνση των πολιτών για τη στήριξη των τραπεζών. Η παρακολούθηση της κρίσης επιβεβαιώνει επίσης το γεγονός ότι η παροχή υπηρεσιών υγείας-πρόνοιας υποβαθμίζεται σημαντικά στις χώρες που δοκιμάζονται. Η μέχρι τώρα αυτονόητη πρόσβαση στους κοινωνικούς οργανισμούς χάνεται για πολλούς αλλά τα ελλείμματα ταμείων-νοσοκομείων δεν συγκρατούνται. Οι εκπρόσωποι της Κάριτας συνιστούν στους σχεδιαστές κοινοτικής, περιφερειακής και εθνικής πολιτικής στην ΕΕ να υιοθετούν εναλλακτικές προσεγγίσεις, να λαμβάνουν υπ' όψη τους το στοιχείο της δικαιοσύνης και τον κοινωνικό αντίκτυπο των πολιτικών που μελετούν. Η οργάνωση υποστηρίζει πως οι αρχές που διαχειρίζονται θεσμικά την κρίση μπορούν να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις και για την πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης και για τους στόχους των διαρθρωτικών μέτρων που επιβάλλουν. Η οργάνωση ΚΑΡΙΤΑΣ (Caritas Europe - Κάριτας Ελλάς) είναι Φιλανθρωπικό Σωματείο της Καθολικής Εκκλησίας, αναγνωρισμένη Μη Κυβερνητική Οργάνωση. Δρα στην Ελλάδα από το 1981 και παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες συμπαράστασης και υλική υποστήριξη σε άτομα ή ομάδες ανεξάρτητα από το χρώμα, τη φυλή, την ηλικία, την εθνικότητα, τις ιδέες και τη θρησκεία ή το δόγμα τους. Η οργάνωση προσπαθεί να παρεμβαίνει άμεσα και πρακτικά κυρίως εκεί που υπάρχουν κενά πρόνοιας από το κράτος. Γι' αυτό, πίσω από τα προβλήματα, όπως ισχυρίζεται η οργάνωση, βλέπει ανθρώπους εκεί όπου οι αρχές βλέπουν αριθμούς. Η Κάριτας συνεργάζεται με τις υπηρεσίες του κράτους και με μη κυβερνητικές οργανώσεις για την απόκρουση του υποσιτισμού, της παιδικής φτώχειας και των προβλημάτων των μεταναστών.
