Από τον Κων/νο Ι. Παπακωνσταντίνου
Η Παιδεία, με την όποια μορφή της, είναι ένας ζωτικός χώρος της κοινωνικής μας δομής. Ιδιαίτερα μάλιστα σήμερα αποτελεί το μοναδικό όχημα της σωτηρίας μας. Δυστυχώς η παιδεία των παιδιών μας, κυρίως στις δύο ανώτερες βαθμίδες, Β’/βάθμια και τριτοβάθμια είναι αποκαρδιωτική. Εδώ επικρατεί ό,τι παράλογο, ασυνάρτητο και καταστροφικό. Ιδιαίτερα τα λεγόμενα Α.Ε.Ι. αποτελούν όνειδος για το κράτος μας. Κάποτε, κάποτε υποτίθεται, πως γίνονται κάποιες προσπάθειες μεταρρυθμιστικές, που φιλοδοξούν να αντιμετωπίσουν χρόνια αγκυλώματα και δυσλειτουργίες. Δυστυχώς όμως η προχειρότητα, ο πειραματισμός και ο παραλογισμός, συνοδευμένα όλα τούτα με τοπικά συμφέροντα και πολιτικάντικα παζάρια βγαίνουν πάντοτε νικητές και διαιωνίζουν χαοτικές καταστάσεις. Η κατάσταση στα Α.Ε.Ι. δεν είναι απλώς αποκαρδιωτική. Είναι τραγική. Ένας κόπρος του Αυγεία, που μόνο ένα επαναστατικό ξεθεμέλιωμα ή ένα θαύμα θα έφερνε την κάθαρση. Προβλήματα λειτουργικά, διοικητικά, κοινωνικά ως προς τη φοίτηση των παιδιών, η διαλυτική παρουσία κομματικών επιρροών, που φθάνουν ως τις πρυτανείες η υποχρηματοδότησή τους κ.ά. βαρύνουν τα Α.Ε.Ι.
Το μόνο βέβαιο πια και ορατό σ` όλους μας είναι, πως η τριτοβάθμια εκπαίδευση έγινε η μηχανή του διαβόλου, όπου σε μια μικρή και φτωχή χώρα, δίνει κάθε χρόνο στην αγορά αυτό που δεν μας χρειάζεται. Ασύμφορη, αμελέτητη και καταλυτική πληθώρα πτυχιούχων. Δημιουργεί μια στρατιά πτυχιούχων, που προσπαθούν να γαντζωθούν από το Δημόσιο.
Έτσι αναξιοκρατικά γιγαντώθηκε το Δημόσιο, έγινε υπερτροφικό και τώρα παλεύουμε με απολύσεις να το μειώσουμε, με πολλά δάκρυα για τους σφαγιαζόμενους. Κι ακόμα να παρατηρείται και ένας υπερπληθυσμός σε επαγγελματίες και επιστήμονες, που ξεπερνούν τις ανάγκες της αγοράς και δημιουργούν ασφυκτικά αδιέξοδα. Όταν κάποτε βρέθηκα, επί Σταλινισμού, στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας, το «Λομονόσωφ», ρώτησα πόσοι εισάγονται ετησίως στην Ιατρική Σχολή. Μου είπαν πως κάθε χρόνο ειδική υπηρεσία βεβαιώνει τις ανάγκες και δέχεται ισάριθμους φοιτητές. Εισάγονται τόσοι όσοι χρειάζονται. Οι πτυχιούχοι, μεταβαίνουν υποχρεωτικά, όπου τους ορίσει το κράτος. Εμείς έχουμε πληθώρα Ιατρών στα αστικά κέντρα, έστω κι αν φυτοζωούν, ενώ υπάρχουν χωριά όπου οι άνθρωποι πεθαίνουν δίχως ιατρική φροντίδα. Όλα τα ΑΕΙ και ΤΕΙ έχουν φρακάρει από υπεράριθμους φοιτητές, οι οποίοι και δεν εκπαιδεύονται σωστά και το σύστημα επιβαρύνουν, αλλά και σκιαμαχούν σαν πτυχιούχοι να βρουν κάποια θέση. Καθηγητές εργάζονται σε σουβλατζίδικα, δικηγόροι σε ντελίβερι, μηχανικοί σε part time υποαμειβόμενοι, υποαπασχολούμενοι, μαχόμενοι να επιζήσουν. Παράλληλα δεν υπάρχουν Σχολές, για αγροτική απασχόληση και ανάπτυξη. Η ασχολία με τη γεωργία είναι απωθητική. Κάθε αγρότης ονειρεύεται το παιδί του, γιατρό ή καθηγητή. Βλέπει το παιδί του πτυχιούχο άνεργο στις καφετέριες κι ως τόσο δεν θέλει να τον βλέπει στη «λάσπη» και το λιοπύρι. Έχουμε υπερεπάρκεια σε επιστήμονες, αλλά ανεπάρκεια σε τσαγκάρηδες, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, τεχνίτες.
Από φίλο της Δ/νσης Β’/βάθμιας Εκπαίδευσης έμαθα τα εξής εξωφρενικά: Κάθε χρόνο εισάγονται 380 στο Τμήμα Κινηματογραφίας, στο Α.Π.Θ. Μα εδώ δεν έχουμε Χόλυγουντ, Παραμάουντ ή Σέντσιουρι Φοξ. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών εισάγει κάθε χρόνο 400 Θεολόγους κι άλλους 200 το ΑΠΘ. Άλλους 200 της Κοινωνικής Θεολογίας. Τι να τους κάνουμε 800 θεολόγους; Θα γεμίσουν Γυμνάσια, Λύκεια, Εκκλησίες και θα έχουμε και για εξαγωγή. Στις Μαθηματικές Σχολές 1530. Στις Φιλοσοφικές 4.800. Στο Τμήμα Φυσικής 1.000. Αμ ετούτο; Στο Τμήμα Κοινωνικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής άλλους 100. Ρώτησα να μάθω τι αποφοίτους βγάζει αυτή η Σχολή, αλλά δεν έμαθα. Ένα είναι σίγουρο. Πως όλοι αυτοί οι εισαγόμενοι, θα διογκώνουν τις στρατιές ανέργων, αναμένοντες τον διορισμό τους. Και όταν οψέποτε διοριστούν, ε, τότε θα είναι ανεπαρκείς για την απόδοσή τους, αφού η λήθη θα πάρει το μερίδιό της, από ό,τι έμαθαν.
Η υπέρ-παραγωγή λοιπόν πτυχιούχων, δίχως κανέναν προγραμματισμό και προοπτική, έχει πολλαπλές δυσάρεστες επιπτώσεις, για τα όνειρα των παιδιών, για τη δομή της κοινωνίας μας, για το μέλλον του τόπου μας. Κατ’ αρχήν δημιουργεί την ανεργία. Επιπλέον δημιουργεί στην κοινωνία αγκυλώσεις, αδικίες, πονηρές παρεμβάσεις και τραγικές προοπτικές. Τέλος προτρέπει τα παιδιά μας, να πάρουν το δρόμο της ξενιτειάς. Αντί να εξάγουμε προϊόντα, εξάγουμε παραγωγούς. Πνευματικό δυναμικό. Συμπέρασμα. Οι γονείς που επιθυμούν ντε και καλά να δουν το παιδί τους πτυχιούχο, θα το δουν τελικά έρμαιο των κοινωνικών δυσλειτουργιών. Δηλ. δυστυχισμένο.
