* Από τον Κώστα Μεζάρη
Το σημαντικότερο έργο της Βουλής είναι το νομοθετικό, δηλαδή η παραγωγή νόμων με βάση τους οποίους (πρέπει να) λειτουργεί το κράτος.
Τα νομοσχέδια συντάσσονται είτε από τη Βουλή, είτε από την Κυβέρνηση και αφού συζητηθούν στη Βουλή και υπερψηφιστούν καθίστανται νόμοι, τους οποίους εκδίδει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης για να εφαρμοστούν.
Ας δούμε λοιπόν το αποτέλεσμα της νομοθετικής εργασίας των βουλευτών, δηλαδή τους νόμους που ψηφίστηκαν στη Βουλή, μέσα στο 2013:
Στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης δημοσιεύτηκαν 122 νόμοι (από τον Ν. 4103 μέχρι και τον Ν. 4224). Πλούσια η παραγωγή, αντιστοιχεί κατά μέσο όρο ένας νόμος κάθε τρεις ημερολογιακές ημέρες, ή, κάθε δύο εργάσιμες !
Σκέφτεται κανείς, τι είναι αυτοί οι νόμοι που ψηφίζονται μέρα παρά μέρα;
Από τους τίτλους των νόμων διαπιστώνεται ότι είναι δυνατόν να ομαδοποιηθούν με κριτήριο τα θέματα και, κατ’ επέκταση, τη διαδικασία παραγωγής τους:
Μία ομάδα, η μεγαλύτερη, αποτελούμενη από 71 νόμους, αφορά σε κυρώσεις (κυρίως) διακρατικών συμφωνιών. Τα κείμενα αυτών των νόμων εκτιμάται ότι συντάσσονται από τις αρμόδιες ελληνικές κρατικές υπηρεσίες (σε συνεργασία με τις αντίστοιχες ξένες) και, αφού ενδεχόμενα περάσουν από κοινοβουλευτικές επιτροπές, ψηφίζονται στη Βουλή χωρίς ουσιαστική παρέμβαση των βουλευτών, οι οποίοι αδυνατούν να γνωρίζουν τα εξειδικευμένα θέματά τους: π.χ., τι να πει ένας βουλευτής σε νομοσχέδια με τίτλους όπως «Κύρωση της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Ινδονησίας» (Ν. 4156/2013) ή «Κύρωση του Πρωτόκολλου μεταξύ του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας και του υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας στον τομέα της Στρατιωτικής Γεωγραφίας» (Ν. 4202/2013); Προφανώς τα νομοσχέδια αυτά ούτε διαβάζονται από τους βουλευτές, ούτε συζητούνται ουσιαστικά, υπερψηφίζονται τυπικά, όπως έχουν συνταχθεί, και ως νόμοι δεν γίνονται αντιληπτοί από τους πολίτες, επειδή δεν έχουν άμεσες συνέπειες.
Μία μικρή ομάδα, από 9 νόμους, αφορά σε κυρώσεις πράξεων νομοθετικού περιεχόμενου. Οι πράξεις αυτές αποτελούν «νόμους» που εκδίδει η κυβέρνηση χωρίς προηγούμενη συζήτηση και ψηφοφορία στη Βουλή, του τύπου «αποφασίζουμε και διατάζουμε», τους οποίους εκ των υστέρων ασυζητητί υπερψηφίζουν οι κυβερνητικοί βουλευτές, προκειμένου οι πράξεις να μετονομαστούν σε νόμους.
Εάν λοιπόν αφαιρεθούν οι 80 από τους 122 νόμους, απομένουν 42 νόμοι, οι οποίοι δικαιολογούν την ουσιαστική εργασία των βουλευτών. Στους περισσότερους από αυτούς (στους 35) διαπιστώνεται ότι χαρακτηριστικό τους είναι η παραβίαση του Συντάγματος και συγκεκριμένα της διάταξης του άρ. 74 παρ. 5, σύμφωνα με την οποία: «Νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που περιέχει διατάξεις άσχετες με το κύριο αντικείμενό τους δεν εισάγεται για συζήτηση. Προσθήκη ή τροπολογία άσχετη με το κύριο αντικείμενο του νομοσχέδιου ή της πρότασης νόμου δεν εισάγεται για συζήτηση».
Με ποιον τρόπο παραβιάζεται η ανωτέρω διάταξη του Συντάγματος;
Οι προαναφερθέντες 35 νόμοι, επιπλέον 10 από τις άλλες δύο ομάδες, δίπλα στο θέμα του τίτλου τους έχουν και τις χαρακτηριστικές λέξεις «...και άλλες διατάξεις», ή κάτι παρόμοιο. Τι σημαίνουν αυτές οι τρεις λέξεις; Σημαίνουν ότι πέραν των διατάξεων του νόμου που έχουν σχέση με το κύριο θέμα του, εντάσσονται σε αυτόν άσχετες τροπολογίες (οι οποίες τροποποιούν και συμπληρώνουν προηγηθέντες νόμους, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση κάποιος να γνωρίζει κάποια στιγμή ποια μορφή του νόμου ισχύει)!
Ακραίο παράδειγμα ο ν. 4205 /2013 (ΦΕΚ 242 Α) «Ηλεκτρονική επιτήρηση υπόδικων, κατάδικων και κρατούμενων σε άδεια και άλλες διατάξεις», ο οποίος εκτείνεται σε 84 σελίδες, από τις οποίες μόνον 6 αφορούν το κύριο θέμα του τίτλου. Οι υπόλοιπες 78 έχουν θέματα την τροποποίηση της ελληνικής νομοθεσίας λόγω προσχώρησης της δημοκρατίας της Κροατίας (άρ. 5), τους δικηγόρους και τους πίνακες αμοιβών τους (άρ. 7), δικαστικούς, υποθηκοφύλακες και όρους δόμησης νέων φυλακών (άρ. 8), τροποποιήσεις νόμων του υπουργείου Ανάπτυξης (άρ. 9).
Χαρακτηριστικός είναι ο όρος «νομοσχέδια-σκούπες», στα οποία περιλαμβάνονται ετερόκλητες διατάξεις, χωρίς κύριο θέμα.
Κατά συνέπεια, κατά την εισαγωγή, τη συζήτηση και την ψήφιση των νόμων αυτών ακολουθείται, από τα αρμόδια όργανα της Βουλής και τους βουλευτές που τους υπερψηφίζουν, μία διαδικασία καταφανώς αντισυνταγματική. Διαπιστώνεται ότι οι βουλευτές, οι οποίοι έχουν ορκιστεί να υπακούουν στο Σύνταγμα (άρ. 59), παραβιάζουν τη συγκεκριμένη διάταξη του άρ. 74 παρ. 5 συνειδητά και κατ’ εξακολούθηση. Επιπλέον, απαξιώνουν τη διάταξη του άρ. 120 παρ. 2 του Συντάγματος «Ο σεβασμός στο Σύνταγμα και τους νόμους που συμφωνούν με αυτό... αποτελούν θεμελιώδη υποχρέωση των Ελλήνων».
Τη συστηματική αυτή παραβίαση ανέχεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος εκδίδει και δημοσιεύει τους νόμους στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης χωρίς να επιμένει στην τήρηση του Συντάγματος από τη Βουλή και χωρίς να εξαντλεί τα δικαιώματά του (Σύνταγμα άρ. 42). Αντιφατική θεωρείται ως προς την ιδιότητα του καθηγητή Συνταγματικού Δίκαιου, η κοινοβουλευτική συμπεριφορά του σημερινού αντιπρόεδρου της Κυβέρνησης.
Η περιγραφείσα νομοθετική κατάσταση του 2013 θεωρείται ότι είναι αντιπροσωπευτική της κατάστασης των προηγούμενων χρόνων και αποδεικνύει ότι διαχρονικά η μία από τις τρεις λειτουργίες της Πολιτείας (Σύνταγμα άρ. 26), η νομοθετική (Βουλή και Πρόεδρος της Δημοκρατίας), δεν τηρεί διατάξεις του Συντάγματος που η ίδια ψήφισε. Παράλληλα, είναι γνωστό ότι συστηματικά παραβιάζεται η διάκριση των λειτουργιών της Πολιτείας που προβλέπεται στο Σύνταγμα, όταν η νομοθετική λειτουργία συμπλέκεται με την εκτελεστική (Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Κυβέρνηση), αφού βουλευτές ορίζονται υπουργοί, και όταν σε πολλά ζητήματα η τρίτη λειτουργία, η δικαστική, υποκαθιστά τις δύο άλλες. Όλες αυτές οι παραβιάσεις δημιουργούν «εκ των άνω» τις προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση ενός συγκεχυμένου και ατελούς κράτους. Οι οποίες βρίσκουν ανταπόκριση στην αδιαφορία «εκ των κάτω» : πόσοι από τους λεγόμενους «πολίτες», τους ψηφοφόρους που είναι εργοδότες-εντολείς των βουλευτών και των άλλων οργάνων της Πολιτείας, διαθέτουν το κείμενο του Συντάγματος, πόσοι το έχουν διαβάσει, ώστε να γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και πόσοι διεκδικούν την εφαρμογή του; Ελάχιστοι ή απειροελάχιστοι;
* O Κώστας Μεζάρης είναι πολιτικός μηχανικός