3 Σεπτεμβρίου 1974: Η ίδρυση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. από τον Ανδρέα Παπανδρέου

Δημοσίευση: 01 Σεπ 2024 10:00

Από τον Στέφανο Παπαγεωργίου

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν αποφυλακίστηκε από το καθεστώς της χούντας των Συνταγματαρχών στις 15-1-1968, πήγε στη Στοκχόλμη της Σουηδία και διορίστηκε καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης.

Εκεί με την παρουσία πολλών Ελλήνων μεταναστών ίδρυσε στις 26-2-1968 το Π.Α.Κ. (Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα), που απέβλεπε στην εθνική ανεξαρτησία, στη λαϊκή κυριαρχία και την κοινωνική απελευθέρωση. Όλα αυτά αποτέλεσαν συνθήματα του Π.Α.Κ. και συνδυάστηκαν με το σύνθημα «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» και όχι στους ξενόφερτους βασιλείς, που η παρουσία τους εξυπηρετούσε ξένα συμφέροντα.
Στο μεταξύ η βασιλεία στην Ελλάδα καταργήθηκε από τη Χούντα του Γεώργιου Παπαδόπουλου την 1η Ιουνίου 1973 μετά από την αποστασία του αντιτορπιλικού «Βέλος». Σε ειδική δε συνεδρίαση του Π.Α.Κ. στις 4 Ιουνίου 1973 για το θέμα της κατάργησης της βασιλείας στην Ελλάδα ο Ανδρέας Παπανδρέου θα αναφέρει ότι: «η μοναρχία στην Ελλάδα πέθανε. Δεν πέθανε γιατί η Χούντα εξέδωσε διάταγμα. Πέθανε, γιατί ποτέ δε σεβάστηκε τη θέληση του ελληνικού λαού. Γιατί πάντα υπηρέτησε ξένους οικονομικούς παράγοντες. Η μοναρχία πέθανε, όταν αντισυνταγματικά ανέτρεψε τον εκλεκτό πρωθυπουργό του λαού Γεώργιο Παπανδρέου το 1965. Θάφτηκε το 1967, όταν αναγνώρισε και νομιμοποίησε το παράνομο καθεστώς των συνταγματαρχών. Το θέμα της μοναρχίας έχει τελειώσει για πάντα...» ( Βιβλ.1, σελ. 37). Το τέλος τελικά της βασιλευόμενης Δημοκρατίας στην Ελλάδα έγινε μετά από δημοψήφισμα υπό πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή στις 10 Δεκεμβρίου 1974, όπου υπέρ της Δημοκρατίας ψήφισε το 69,2% του ελληνικού λαού, ενώ υπέρ της βασιλείας το 30,8%.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν επέστρεψε στην Ελλάδα από το εξωτερικό στις 16 Αυγούστου 1974, κάλεσε στο σπίτι του στο Καστρί φίλους και συνεργάτες, όπως τον Κώστα Σημίτη, τη Βάσω Παπανδρέου, τον Κώστα Λαλιώτη, καθώς και πρώην βουλευτές της «Ενώσεως Κέντρου», όπως τον Γεώργιο Μαύρο, τον Ζίγδη και άλλους. Έγινε σύσκεψη και συζήτησαν για τη δημιουργία ενός νέου κόμματος ανεξαρτήτου της «Ενώσεως Κέντρου». Ο Κώστας Σημίτης στο βιβλίο του «Δρόμοι ζωής» αναφέρει ότι: «Για το όνομα του νέου πολιτικού σχήματος ακούστηκαν διάφορες προτάσεις. Συμφωνήσαμε γρήγορα, χωρίς πολλές συζητήσεις, να τροποποιηθεί η ονομασία του Πανελληνίου Απελευθερωτικού Κινήματος (Π.Α.Κ.) σε Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑ.ΣΟ.Κ.)» (Βιβλ. 2 σελ.144). Εκεί συζητήθηκε το έμβλημα του κόμματος να είναι ο πράσινος ανατέλλων ήλιος με εννέα ακτίνες, όσες και οι περιφέρειες της Ελλάδας.
«Η συνέντευξη για την παρουσίαση της διακήρυξης πραγματοποιήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1974 στο ξενοδοχείο «Κing’s Palace», στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Κριεζώτου. Ο χώρος ήταν μικρός και όσοι συμμετείχαν κάθονταν στριμωγμένοι. Στην ατμόσφαιρα υπήρχε ένταση και επικρατούσε αταξία, γιατί ο κόσμος ήταν περισσότερος από όσα περιμέναμε. Ο Αντρέας ήταν καλά προετοιμασμένος. Ήταν μια μεγάλη στιγμή για εκείνον. Με τη δυνατή παρουσία του δημιούργησε την πειστική εντύπωση ότι ξεκινάει κάτι σημαντικό για το μέλλον του τόπου.» ( Βιβλ.2,σελ 148)
Η διακήρυξη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. απευθυνόταν σε όλο το φάσμα των Ελλήνων ψηφοφόρων, στους εργάτες, στους γεωργούς, στους μισθωτούς υπαλλήλους, στην υπερήφανη νεολαία και υποστήριζε την οικονομική και κοινωνική ενότητα των δύο φύλων. Συνεχίζοντας ο Ανδρέας την εισήγησή του ανέφερε ότι: «Η σημερινή διακήρυξή μας είναι μια διακήρυξη που είμαστε βέβαιοι ότι αντικατοπτρίζει το «πιστεύω», τους πόθους, τις απαιτήσεις, το όραμα του ελληνικού λαού. Έχει σκοπό να παρακινήσει συζήτηση και προβληματισμό σε εθνικό επίπεδο. Η σημερινή μας διακήρυξη αποτελεί την πυξίδα που θα καθοδηγεί την πορεία μας προς μία Ελλάδα που να ανήκει στους Έλληνες. Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα είναι πολιτικό κίνημα που αγωνίζεται για τους ακόλουθους στόχους:
• Εθνική ανεξαρτησία
• Λαϊκή κυριαρχία
• Κοινωνική απελευθέρωση
• Δημοκρατική Διαδικασία
Ο αγώνας του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος για την εθνική μας αναγέννηση, για μια σοσιαλιστική και δημοκρατική Ελλάδα στηρίζεται στην αρχή πως η εθνική μας ανεξαρτησία αποτελεί προϋπόθεση για την πραγμάτωση της κοινωνικής απελευθέρωσης της πολιτικής δημοκρατίας.» (Βιβλ.1,σελ 81)
Για την επίτευξη, όμως, όλων αυτών των στόχων η διακήρυξη έθετε 12 όρους. Οι όροι αυτοί, ωστόσο, στην πορεία για την άνοδο στην εξουσία δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της διαφωνίας με τα άλλα κόμματα του κέντρου και κυρίως με το κόμμα της «Ενώσεως Κέντρου». Ο στόχος 8 της διακήρυξης ανέφερε τον διαχωρισμό Εκκλησίας και Κράτους και στην πορεία αποσύρθηκε. Το ίδιο έγινε και με το άρθρο 9 της διακήρυξης, που ανέφερε ότι η Ελλάδα αποσυνδέεται από στρατιωτικούς και πολιτικούς-οικονομικούς συνασπισμούς, όπως και με το σύνθημα της αφίσας «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», που εγκαταλείφθηκε στην πορεία.
Ο 12ος όρος της διακήρυξης αναφέρει ότι: « Επιδιώκεται η κοινωνική απελευθέρωση του εργαζόμενου ελληνικού λαού, που μακροπρόθεσμα ταυτίζεται με τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας «(Βιβλ. 1, σελ. 83) Αυτή η πορεία βασίζεται σε προϋποθέσεις για το σήμερα ορατό μέλλον: α) την κοινωνικοποίηση του χρηματοδοτικού συστήματος στο σύνολό του... οι οργανισμοί αυτοί θα καταργήσουν τον μεσάζοντα που εκμεταλλεύεται το προϊόν του ιδρώτα και της γης του αγρότη... β) την αυτοδιαχείριση από τους αρμόδιους κοινωνικούς φορείς που είναι το Κράτος, η Περιφέρεια, ο Δήμος ή η Κοινότητα... στ) μια καινούρια παιδεία, για να καταργηθούν οι φραγμοί που εμποδίζουν το πλάτεμα της γνώσης και για να δημιουργηθούν ελεύθερα σκεπτόμενοι και κοινωνικά υπεύθυνοι πολίτες. Η παιδεία είναι ευθύνη του κοινωνικού συνόλου. Η ιδιωτική εκπαίδευση καταργείται. Η δωρεάν και υποχρεωτική παιδεία εξασφαλίζεται ανεξαίρετα για όλους τους Έλληνες... ζ) την κοινωνικοποίηση της υγείας που συνεπάγεται τη δωρεάν ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη... Και η διακήρυξη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. καταλήγει:
«Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα καλεί τον ελληνικό λαό να οργανωθεί στις τάξεις του σε οργανώσεις βάσης, να συμμετάσχει άμεσα στην παραπέρα διαμόρφωση του προγράμματός του, στη λήψη όλων των αποφάσεων και στην ανάδειξη των στελεχών σε όλα τα επίπεδα. Έτσι θα συνεχίσουμε με νέα ένταση και αποφασιστικότητα τον αγώνα για μια νέα ανεξάρτητη σοσιαλιστική και δημοκρατική Ελλάδα.
3 Σεπτεμβρίου 1974 « (Βιβλ.1,σελ 84)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. « Από το ΠΑΚ στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.- Λόγοι, άρθρα, συνεντεύξεις, δηλώσεις Ανδρέα Παπανδρέου» εκδ. Λαδιά
2. « Δρόμοι ζωής «, Κώστας Σημίτης, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2015

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
Μείνε μαζί μας
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΣΠΑ

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass