Τα πρότυπα στη ζωή μας

Από τον Δημήτριο Νταφούλη, επίτ. σχολ. σύμβουλο και θεολόγο
Είπε ο Κύριος στους μαθητές του. «Εγώ ειμί το φως του κόσμου.. Ο ακουλουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία, αλλ’ έξει το φως της ζωής!».

Και πάλιν είπε: «Εγώ ειμί η θύρα των προβάτων, ο Καλός Ποιμήν, ο Καλός Σπορέας... Χρησιμοποιώντας, όπως και στις παραβολές, εικόνες ζωής για να κατανοήσει ο λαός Του τις πνευματικές του αλήθειες και τις ιδιότητές Του.
Όποιος -λέει- τον ακολουθήσει, δε θα πλανιέται στο σκοτάδι, αλλά θα έχει το φως που οδηγεί στη ζωή!».
Φως και σκοτάδι. Μεγάλη αντίθεση. Το σκοτάδι φοβίζει, το φως ηρεμεί.
Ο Κύριος αυτοπαρουσιάζεται ως πρότυπο ζωής, δρόμος σωτηρίας, φως ζωής. Φως ιλαρό, αΐδιο, ανέσπερο, άκτιστο και πνευματικό που φωτίζει σκέψεις και ψυχή, που οδηγεί στη συνάντηση μαζί Του.
Είναι αληθές πως κανένας άνθρωπος δεν έρχεται στη ζωή κακότροπος. Το περιβάλλον του είναι αυτό που δημιουργεί τον έχοντα καλούς τρόπους ή κακούς.
Το ίδιο αληθές είναι πως ο άνθρωπος επιδιώκει το «τέλειον» και επιθυμεί να καρποφορήσουν οι προσπάθειές του, όπως γίνεται και στα φυτά. Τα πρότυπα παίζουν τον ρόλο της φύσης. Τα πρότυπα διακρίνονται σε θετικά και ωφέλιμα, σε αρνητικά και επιβλαβή, σε πρότυπα θεσμών, αρχών και αξιών, πατριωτικά, θρησκευτικά, κοινωνικά, εργασίας, δικαιοσύνης, πολιτικά, ιδεολογικά, ιδανικών... ανθρωπιάς! Πρότυπα ευεργετών...
Τα πρότυπα οφείλουν να είναι σύμμορφα με τους νόμους της χώρας και λύχνος σώματος με το έργο τους και τον τρόπο ζωής. Εκφράζουν πολιτισμό και ελληνορθόδοξη αγωγή σύμφωνα με τον σκοπό αγωγής της χώρας. Συνάμα, ως «πρότυπα» ελεγχόμενα από την κοινωνία, γνωρίζουν πως παιδαγωγούν. Οδηγούν σε «ευδαιμονία ψυχής που βλέπει προς το «αγαθόν» του Πλάτωνα, ώστε να γίνει ο άνθρωπος «κόσμιος τε και θείος...». Λόγος και πράξη βρίσκονται σε πλήρη αρμονία. Ζουν τις αλήθειες που εκφράζουν. Είναι οδοδείκτες ζωής.
Κάποιοι άνθρωποι βρέθηκαν για όλους μας που λειτούργησαν ως πρότυπα ζωής, γονιός, αδελφός, μάνα, δάσκαλος... Και τους οφείλουμε ευγνωμοσύνη.
Σχολείο «προτύπων» για τα παιδιά είναι πρωτίστως η οικογένεια. Γονείς-παππούδες-αδέλφια. Αργότερα οι εκπαιδευτικοί, αθλητές, επιστήμονες, ιερωμένοι, πολιτικοί, επιχειρηματίες...
Πρότυπο φροντίδας για τον πολίτη οφείλει να είναι το κράτος για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του λαού που διαφεντεύει. Πρότυπο οι εκφραστές όλων των θεσμών. Ο λαός τους κρίνει και τους αξιολογεί αυστηρά. Σε καιρούς χαλεπούς, κρίσεων και παρακμής, τους γκρεμίζει και αναζητά άλλους. Οφείλουν να διάγουν βίο ηθικής ολοκλήρωσης και άμεμπτο. Όταν τα πρότυπα λειτουργούν θετικά, μηδενίζεται σχεδόν η παραβατικότητα στις ανθρώπινες κοινωνίες. Σε αντίθετη περίπτωση, έχουμε κρίση αξιών και παρακμή, αύξηση εγκληματικότητας και παρακμή. Τα θετικά πρότυπα λειτουργούν ως δίχτυ προστασίας. Εμπνέουν και καθοδηγούν τη νεολαία στην πρόοδο, στον πνευματικό πλούτο. Τα θέλουμε όμως; Οι αρνητές τους θεωρούν πως αυτά προκαλούν άγχος και ψυχολογικά προβλήματα. Τα παιδιά ζουν με διαρκή σύγκρουση του «είναι» και του «φαίνεσθαι», του «πρέπει».
Το πρόβλημα είναι να βρούμε σήμερα τα θετικά πρότυπα. Δυστυχώς η εμπιστοσύνη των νέων δοκιμάζεται όταν γονείς, παππούδες, εκπαιδευτικοί, ιερωμένοι, υπάλληλοι, επιχειρηματίες, επιστήμονες, λειτουργοί της υγείας, της δικαιοσύνης, της ασφάλειας και της προστασίας της χώρας, κυβερνήτες και πολιτικοί, διάγουν βίο σκανδαλώδη, ευτελίζονται και προκαλούν.
Στην ικανοποίηση γήινων και υλικών απολαύσεων θυσιάζονται αρχές και πανανθρώπινες αξίες.
Η Εκκλησία, όμως, μάς προβάλλει πάντα τα πρότυπά της. Μας θυμίζει τον λόγο του Χριστού. «Εγώ ειμί το φως του κόσμου...». Αυτή είναι και η αποστολή της Εκκλησίας μας. Να είναι φως, όπως και όλοι οι χριστιανοί με τα έργα τους και τον τρόπο ζωής. Να είναι «το άλας της γης», όπως είπε ο Χριστός. Αυτό συντηρεί και «νοστιμίζει τον κόσμο». Αρκεί να πορευόμαστε με τον Χριστό και για τον Χριστό. Τα δώρα του Πνεύματος που μας χάρισε, ας τα ζήσουμε με πράξεις για να γίνουν τα παιδιά μας και όλου του κόσμου καλύτερα από εμάς.
Ο Θεός μάς προίκισε με νου και ελεύθερη σκέψη. Η επιλογή και η ευθύνη είναι του κάθε πιστού.