Οι πολιτικοί της αρχηγοί, «μανούλες» όλοι τους στο να μετράνε τα πράγματα και να οσμίζονται ευκαιρίες, ανηφορίζουν όλο και πιο πολύ στη Μακεδονία όπου το προεκλογικό τοπίο είναι ευμετάβλητο. Με δύο λόγια «έχει ψητό» η υπόθεση.
Κάθε χώρα έχει την «ευαίσθητη» περιοχή της. Οι Άγγλοι τρέχουν κάθε τρεις και λίγο να αποτρέψουν τους Σκωτσέζους από το να φύγουν από το «Ηνωμένο Βασίλειο». Στην Ισπανία τραβολογιούνται Καστελλάνοι, Βάσκοι και Καταλονοί, στο Βέλγιο οι Φλαμανδοί ίσα που ανέχονται τους Βαλόνους και γενικώς μεγάλη η γκάμα των εθνικισμών που κληροδότησαν στην Ευρώπη οι περασμένοι αιώνες. Εθνικισμοί που θεριεύουν όταν οι άνθρωποι δυστυχούν και υποφέρουν μέσα στη φτώχεια και τη μιζέρια (όρα πρώην Γιουγκοσλαβία), εθνικισμοί που όμως αμβλύνονται και σβήνουν όταν ένας τόπος ευημερεί, όπως μας έχει δείξει το παράδειγμα της πολυεθνικής επίσης Ελβετίας. Η Ελλάδα έχει τη Μακεδονία…
Η ελληνική Μακεδονία, από τότε που ενώθηκε με την υπόλοιπη Ελλάδα ακόμη με τους βαλκανικούς πολέμους του 1912-13, ήταν, μαζί με τη Θράκη, από τις πιο κρίσιμες εθνικά περιοχές. Κατ’ αρχάς, συνορεύει με τα …Βαλκάνια. Χρειάζεται να πούμε περισσότερα; Μιλάμε για τα Βαλκάνια των διαρκών ανταγωνισμών, της απομόνωσης από τον δυτικό κόσμο, τα Βαλκάνια των φτωχών, αγράμματων αλλά και φανατικών λαϊκών μαζών, που κυβερνιόντουσαν από σκληρά δικτατορικά καθεστώτα.
Η ελληνική Μακεδονία ένιωθε να είναι πάντοτε ένας απειλούμενος χώρος και αυτό διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την ιδεολογία και τις νοοτροπίες των κατοίκων της. Το 1912 που η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε από τον διάδοχο Κωνσταντίνο, το μεγάλο πρόβλημα του ελληνικού Κράτους ήταν πως ο ελληνικός πληθυσμός αποτελούσε εκεί μια ισχνή μειοψηφία. Η πλειονότητα αποτελούταν από Εβραίους σεφαραδίτες (40%), από Οθωμανούς μουσουλμάνους, Αρμένηδες, Βούλγαρους κ.α., το όλον 160.000 ψυχές. Το 1922, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, η Θεσσαλονίκη και όλη η Βόρεια Ελλάδα γέμισαν από προσφυγικό στοιχείο, δηλαδή, από έναν πληθυσμό διωγμένο, σφαγμένο, κατατρομοκρατημένο από το καθεστώς του Ατατούρκ. Αυτός ο πληθυσμός, όσα χρόνια κι αν πέρασαν, ποτέ κατά βάθος δεν μπόρεσε να απαλλαγεί από την ανασφάλειά του και το σύνδρομο της χαμένης πατρίδας. Τα εθνικά του αντανακλαστικά αναπτύχθηκαν στο έπακρο και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, μέσα από την οικογενειακή παράδοση. Πόσο μάλλον που βίωσαν σ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα ένα σωρό απειλές, πραγματικές ή φανταστικές. Απειλήθηκαν κατά καιρούς από τους Βούλγαρους, απειλήθηκαν από τους Σέρβους και τον γιουγκοσλαβικό μεγαλοϊδεατισμό, απειλήθηκαν ακόμη κι από τον Χίτλερ που τους προόριζε να τους κάνει …επαρχία της συμμάχου του Βουλγαρίας. Πώς λοιπόν να μην βγάλουν νύχια και να μην εξάπτονται ακόμη και σήμερα που οι «πουθενάδες» των Σκοπίων τόλμησαν να «διεκδικήσουν» όλη τη Μακεδονία; Αν όλη η υπόλοιπη Ελλάδα έβλεπε υπερβολικές αυτές τις αντιδράσεις θεωρώντας τη ρητορική των Σκοπιανών περίπου …γραφική, στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα, είχαν πάρει πολύ σοβαρά την υπόθεση.
Ο ελληνικός βορράς έγινε επί πλέον και ένα προπύργιο της Δεξιάς. Καθώς στον εμφύλιο οι κομμουνιστές του ΔΣΕ επεδίωκαν να τον αποσπάσουν από τον εθνικό κορμό μετατρέποντάς τον σε «Λαϊκή Δημοκρατία» κομμουνιστικού τύπου, προκάλεσαν την αντίδραση του πληθυσμού. Μια επιδέξια προπαγάνδα από τους πολιτικούς της Αθήνας, έπεισε τους Μακεδόνες πως αν πάνε με την Αριστερά θα καταλήξουν ένα Κράτος ανελεύθερο και άθρησκο σαν τη Βουλγαρία. Το πόσο έπιασε αυτή η προπαγάνδα, το …ακούγαμε χρόνια στα ελληνικά γήπεδα, όπου η ιαχή «Βούλγαροι» προς τις ομάδες της Θεσσαλονίκης προκαλούσε την οργή των Μακεδόνων οπαδών. Κι από κοντά η Εκκλησία της Θεσσαλονίκης κι όχι μόνο. Η Εκκλησία με τις Οργανώσεις της έλεγξε απόλυτα την κατάσταση και επέβαλε στη Βόρεια Ελλάδα μια βαθιά συντηρητική νοοτροπία, έως θρησκοληψία. Θυμηθείτε απλά τον Καντιώτη... Δεν ήταν ο μόνος.
Ζώντας για χρόνια στη σκιά της Αθήνας, μέσα σε κλίμα αντιπαλότητας, ο ελληνικός Βορράς και η Θεσσαλονίκη ξεγελιόταν με τον δήθεν τιμητικό τίτλο της «συμπρωτεύουσας». Αριστοτεχνικός τρόπος αλήθεια από τους «μάγκες» των Αθηνών για να αποκρύπτεται το γεγονός ότι τα πολλά φράγκα έπεφταν στο κέντρο και πως η Θεσσαλονίκη όλο και υποχωρούσε, πως ο ελληνικός Βορράς όλο και έχανε έδαφος έναντι του Νότου. Ευτυχώς, παρά τις ακρότητες, ποτέ δεν αναπτύχθηκαν αποσχιστικές τάσεις. Η ενότητα της χώρας ουδέποτε αμφισβητήθηκε.
Σήμερα όλες οι πολιτικές ηγεσίες βλέπουν ότι τη Βόρεια Ελλάδα κινδυνεύουν να την χάσουν …πολιτικά. Λίγο η πανευρωπαϊκή τάση για ακροδεξιά, λίγο το μεταναστευτικό και ο ζήλος για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ έχουν φέρει τους βόρειους να λοξοκοιτάζουν και πάλι προς τα πολύ δεξιά. Στον βορρά κάθε ψεκασμένος, κάθε ακραίος ή κάθε θρησκόληπτος που κατεβαίνει στην πολιτική σκηνή …κινδυνεύει να κάνει …καριέρα. Σχεδόν 20% του πληθυσμού υπολογίζουν οι εκλογομάγειρες πως μαζεύεται γύρω από αυτόν τον ιδιόμορφο συντηρητισμό.
Λογικό. Αλλά αντί να επιδίδονται σε ευκαιριακές περιοδείες και σε ψηφοσυλλεκτικά γιουρούσια, καλύτερα όλες αυτές οι συστημικές ηγεσίες, να αναρωτηθούν πού πάει σήμερα η κατάσταση στον Βορρά. Αν ο Νότος και τα νησιά έχουν ανέβει εισοδηματικά χάρη στην άνθιση του τουρισμού, η καμπύλη του Βορρά έχει λάβει την κατιούσα. Ο Βορράς δεν έχει τίποτε να αναμένει. Τι να πεις ας πούμε στον Φλωρινιώτη, στον δυτικομακεδόνα γενικότερα που τού πήρες τον λιγνίτη και τον έριξες στην ανεργία; Τι να πεις στον γερασμένο Θρακιώτη που απέμεινε στα έρημα χωριά με μόνη παρηγοριά τη βιντεοκλήση στο viber με το παιδί που δουλεύει στο εξωτερικό; Με μικρή ίσως εξαίρεση τη Θεσσαλονίκη και τμήμα της Χαλκιδικής, ο Βορράς είναι σήμερα μια απελπισία. Και δεν έχουν πάρει καν χαμπάρι ότι απέλιπε και η παλιά στωικότητα, η υπομονετικότητα που κρατούσε τον κόσμο στα χωριά του. Σαν κάθε νέο παντού, έτσι και στον Βορρά τα θέλουν όλα και τα θέλουν τώρα. Ο ΠΑΟΚ για παράδειγμα, διεκδικούσε χτες το δεύτερο πρωτάθλημα-το οποίο και πήρε, κερδίζοντας τον συμπολίτη Αρη 2-1- μέσα σε πέντε χρόνια, κι όχι ένα κάθε σαράντα…
Τρέχουν οι εξελίξεις… Οι ευρωεκλογές αναδεικνύουν προβλήματα που δεν φανταζόμαστε… Γενικά το πού πηγαίνει η χώρα δεν φανταζόμαστε… Ξοδεύοντας πολύτιμο χρόνο πότε λικνιζόμενοι στους ρυθμούς της «Γιουροβίζιον», πότε για να βρούμε …γήπεδο ικανό να διεξαχθεί ο τελικός Κυπέλλου Ελλάδας, ζήτημα για το οποίο έκανε δήλωση ακόμη και ο πρωθυπουργός!
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
