Αδύνατη η ανασύσταση του ναού στο Μπεζεστένι

*Γράφει η Σταυρούλα Σδρόλια
Σε απάντηση του άρθρου με τίτλο «Τα μεγάλα εγκλήματα γίνονται πάντα μπροστά στα μάτια μας» του Κωνσταντίνου Παπαδημητρίου, που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 26ης-1-2024, παρακαλούμε να δημοσιεύσετε το παρόν, για την πληρέστερη ενημέρωση των αναγνωστών της εφημερίδας.

Κατ’ αρχάς πρόκειται για τελείως παραπλανητικό τίτλο, γιατί κρίνει ένα δημόσιο έργο, για το οποίο ποτέ δεν ζήτησε ενημέρωση. Πρόκειται για το έργο που εκτελείται στο Μπεζεστένι, σημαντικό μνημείο της Λάρισας, έργο το οποίο αποφασίστηκε 15 χρόνια πριν, το 2009. Τότε ήταν που ο Δήμος Λαρισαίων, ως ο ιδιοκτήτης του εξέχοντος αυτού κτιρίου, προσκόμισε στην Υπηρεσία μας τη μελέτη αποκατάστασης και επανάχρησής του, η οποία εγκρίθηκε τη χρονιά εκείνη από το Υπουργείο Πολιτισμού. Τα κύρια σημεία της μελέτης έχουν παρουσιασθεί πολλές φορές από την εφημερίδα σας, ώστε να είναι τουλάχιστον άτοπο να σχολιάζεται σήμερα ο τρόπος εκτέλεσης του έργου, που βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
Αρκούμαστε μόνο να αναφέρουμε ότι ο λόγος για τον οποίο δεν γίνεται αναστήλωση, αλλά αποκατάσταση με νέα υλικά είναι διότι τα στοιχεία που δίνει το ίδιο το μνημείο, μετά την καταστροφική πυρκαγιά που το έπληξε τον 18ο αιώνα, δεν είναι αρκετά για την αποκατάσταση της ανωδομής του. Οπότε επιλέχθηκε η λύση της στερέωσης του παλαιού κτιρίου, στη στάθμη που σώζεται σήμερα, εργασία η οποία έχει περατωθεί και η αποκατάσταση του αρχικού ύψους και της θολοδομίας του με νέα υλικά, στοιχεία που θα επέτρεπαν τη μερική απόδοση της αρχικής του χρήσης.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών, τις οποίες επέβλεψε η υπηρεσία μας, είχαμε την τύχη να συναντήσουμε κάτω από το Μπεζεστένι πολλά αποσπασματικά λείψανα κτιρίων από όλες τις ιστορικές περιόδους, το σημαντικότερο από τα οποία είναι το δυτικό τμήμα της θεμελίωσης αρχαίου ναού, το οποίο ταυτίστηκε με τον αναφερόμενο στις πηγές ναό της Αθηνάς Πολιάδας. Με τον ίδιο ναό σχετίστηκε και το ακέφαλο άγαλμα της θεάς, το οποίο βρέθηκε εντοιχισμένο στον δυτικό πεσσό του Μπεζεστενίου. Η ύπαρξη του τμήματος αυτού της θεμελίωσης και ορισμένων τμημάτων κιόνων εντοιχισμένων στο κτίριο σε καμία περίπτωση δεν συνιστούν δυνατότητα ανασύστασης του ναού αυτού, καθώς τα βυζαντινά κτίρια που κτίστηκαν επάνω του και το ίδιο το Μπεζεστένι που τα κατέστρεψε, κατέστησαν κάθε τέτοια πιθανότητα αδύνατη.
Παρ’ όλα αυτά, με τη συνεργασία του Δήμου Λαρισαίων και της Υπηρεσίας μας καταβλήθηκε κάθε προσπάθεια για να παραμείνουν ορατά όσο το δυνατόν περισσότερα από τα αρχαία λείψανα και οπωσδήποτε το τμήμα θεμελίωσης του αρχαίου ναού, που θα είναι προσβάσιμο σε κάθε πολίτη και αυτός ήταν ο μοναδικός λόγος που έγινε η τροποποίηση της μελέτης, για την οποία αναφέρεται ότι πέρασε στα τέλη του χρόνου από το Δημοτικό Συμβούλιο. Στοιχεία για τις αρχαιότητες που βρέθηκαν έχουν παρουσιαστεί σε επιστημονικά συνέδρια και με πρώτη ευκαιρία θα παρουσιαστούν και στη Λάρισα, ενώ βρίσκονται στη διάθεση των ενδιαφερόμενων φορέων.
Συμπερασματικά, το δίλημμα αναστήλωση του αρχαίου ναού ή επανάχρηση του Μπεζεστενίου είναι πλαστό και θα πρέπει να τεθεί το ζήτημα σε στέρεες βάσεις και με πλήρη ενημέρωση, στην οποία τόσο η Υπηρεσία μας όσο και η αρμόδια Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Λαρισαίων προβαίνουν, κάθε φορά που θα τους ζητηθεί.
* Η Σταυρούλα Σδρόλια είναι προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας