Γράφει - επιλέγει ο Γιώργος Δάρτζαλης
Η ποίηση στον τόπο μας είναι πολύ παρεξηγημένη... Όπως και η σοβαρή μουσική... Από παιδί θυμάμαι το κρατικό ραδιόφωνο - τότε δεν υπήρχε T.V. - να μεταδίδει κλασική μουσική μόνο όταν... πέθαινε κάποιος σπουδαίος παράγοντας της πολιτείας: Βασιλιάς, πρωθυπουργός ...
Σοβαρή, λοιπόν, μουσική; Ίσον πένθιμη!.. Αλλά και η γνώση μας για την ποίηση στον πολύ κόσμο έχει σταματήσει στα «ποιήματα» που μαθαίνουν κι απαγγέλουν στις παιδικές, εθνικές, θρησκευτικές «γιορτές και επετείους» τα μικρά παιδιά του δημοτικού κυρίως, όπως τους τα μαθαίνουν οι δάσκαλοι...
Θυμάμαι λ.χ. στη «Γιορτή της Σημαίας» τον μικρό, ντυμένο τσολιαδάκι, να λέει: ‘Η σημαία! με τον τόνο στο Η! Πάντα κι όταν σ’ αντικρίζω με λαχτάρα σταματώ... κ.λπ. Ποίηση, λοιπόν, για τους περισσότερους θα πει: 4 - 5 στιχάκια με κάποια ομοιοκαταληξία και ύφος στην απαγγελία... Δυστυχώς τα ίδια στοιχεία υπηρετούν και οι περισσότεροι που αυτοχαρακτηρίζονται «ποιητές» και γράφουν, τάχα ποίηση!..
Είναι ασφαλώς πολύ εύκολο να πεις τι είναι ποίηση και μάλιστα ποια είναι καλή ποίηση. Ένας ορισμός: ΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΟΣ! μου φαίνεται πως ταιριάζει. Μου διαφεύγει που το είδα.
Θα επιχειρήσω σήμερα να επιλέξω απ’ το καταπληκτικό ταμείο της Ανθολογημένης Ποίησης των Ρένου - Ηρακλή - Στάντη Αποστολίληδων, μιας οικογένειας επιφανών πνευματικών ανθρώπων του τόπου μας, μερικά ψήγματα που κατά τη γνώμη μου ΕΙΝΑΙ ποίηση:
Μια γυναίκα
Όλη μέρα φορούσε τη ρόμπα της
κ’ έκανε διάφορες δουλειές του σπιτιού.
Όμως, σαν ήρθε ο καιρός να πεθάνει
προσευχήθηκε με θέρμη στο Θεό:
Να φορέσει ακόμη λίγο τη ρόμπα της
να κάνει ακόμη λίγες δουλειές του σπιτιού.
Δε νομίζω...
Δε νομίζω να ‘χει επισκεφθεί αυτούς
τους καθεδρικούς ο Χριστός.
Τον ξέρω καλά εγώ.
Αυτή τη στιγμή θα ‘ναι ξυπόλυτος
στο ξωκκλησάκι της Μολυβοσκέπαστης.
Να δείτε που όταν επιστρέψω και του διηγούμαι
θα ακούει με γουρλωμένα μάτια
σα μικρό παιδί
Κάστρα
Κάποιοι κόκκοι άμμου
σα να ‘ναι, λες, μαζοχιστές!
Ενώ γνωρίζουμε απ’ το ίδιο τους το βάρος
πως το πολύ - πολύ θα πατηθούν -
ή έστω θα γίνουν τσιμεντόλιθοι
ή και λάσπη -
τι θέλουν και τους βγάζει η θάλασσα
περ’ απ’ την αταραξία των βυθών;
Σα να ‘ναι λες, ελπίδα
- ή παρηγοριά; -
να πέσουν σε παιδιά που κάνουν κάστρα.
Αύριο
Τι ωραία η φράση:
«Αύριο που θα έχουμε καιρό...»
«Αύριο που θα έχουμε καιρό..»
να τον ξοδέψουμε σ’ έργα χαρμόσυνα.
Ελαφρά φρικίαση φέρνει
ηδονικής προσδοκίας στο σώμα
Και πόσο πιο ωραία η φράση
αν αναλογιστείς πόσο λίγο
πόσο - εν γένει - φοβερά λίγο
καιρό έχουμε...
Τότε ο Αλέξης
Κάθησε στα σκαλιά του ξένου σπιτιού και είπε:
- Αγαπώ όλη την παρέα έτσι που μου ‘ρχεται να κλάψω!
Και σκούπισε με την παλάμη του τα παπούτσια του
(κι εμείς θέλαμε να φιλήσουμε τα σκονισμένα χέρια του)
Τον Αλέξη τον σκότωσαν... Σαν περνάμε το δρόμο τ’ απόβραδα
βλέπουμε να κάθεται σε κείνα τα σκαλιά η πατρίδα
με σκουπισμένα τα παπούτσια της...
Ειρήνη
Ειρήνη είναι η μυρωδιά του φαγητού το βράδυ
τότε που το σταμάτημα του αυτοκινήτου στο δρόμο
δεν είναι φόβος,
τότε που το άνοιγμα στην πόρτα σημαίνει φίλος
και το άνοιγμα του παραθύρου, κάθε ώρα σημαίνει ουρανός!..
Ειρήνη είναι ένα ποτήρι ζεστό γάλα κι ένα βιβλίο μπροστά στο παιδί
που ξυπνάει.
Δώστε τα χέρια, αδέρφια μου - αυτό ‘ναι Ειρήνη!..
Να μην ακούγεται!
...Στη δίκη/ τον ρώτησαν, τον ξαναρώτησαν...
Εκείνος ούτε λέξη...
Τότε ο πρόεδρος/ χτύπησε το κουδούνι δυνατά,
φώναξε, οργίστηκε:
να γίνει ησυχία,
να μην ακούγεται η σιωπή του κατηγορουμένου!..
Η μπάλλα
Μια κόκκινη μπάλλα κυλάει στο χώμα της Ελλάδος... Απόγευμα/ο ήλιος λάμπει/
Σ’ ένα σύννεφο πυρκαγιές παίζουν ποδόσφαιρο... Κανένας δεν διακρίνει στην υγρή μπάλλα/ που κολλάει στην άμμο και στριφογυρίζει στο χορτάρι/ ένα κομμένο κεφάλι/ που κυλάει στο χώμα της Ελλάδος/ οι φίλαθλοι γαβγίζουν στις εξέδρες/ το γκολ μπαίνει/ θρίαμβος στα δίχτυα/ ιαχές στους δρόμους/ κι ο πόλεμος με το κουτσό του ποδάρι/ έτοιμος να κλωτσήσει τη γη/ με το γήπεδο και τους φιλάθλους/ στου διαβόλου τα δίχτυα!
Λίγο ακόμα...
Λίγο ακόμα/ θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν/ τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο/ τη θάλασσα να κυματίζει/ λίγο ακόμα/ να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα.
Δεν θέλω τίποτε άλλο...
...παρά να μιλήσω απλά
να μου δοθεί ετούτη η χάρη.
Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές
που σιγά - σιγά βουλιάζει
και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ
που φαγώθηκε απ’ τα μαλάματα το πρόσωπό της
κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια
γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά...
Άκρα του τάφου σιωπή
Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί - κι η μάνα το ζηλεύει,
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε - στα μάτια η μάνα μνέει...
Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει:
- Ερμο ντουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω ‘γω στο χέρι;
όπου συ μου ‘γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει...
Γι’ αυτό το κράτος...
Γι’ αυτό το κράτος, που τιμά τα ξέστρωτα γαϊδούρια,
σικτίρ στα χρόνια τα παλιά, σικτίρ και στα καινούργια!
Απόμεινες μονάχος...
Απόμεινες μονάχος γράφοντας συνθήματα οργής/
πίσω από πόρτες δημόσιων καμπινέδων/
παράξενος απελευθερωτής καναρινιών το καταχείμωνο/
που θα τα φάνει οι γάτες!..
Παρανομία
Ένας αστυνόμος/ από τ’ αντικρινό παράθυρο/ μ’ επιμονή παρατηρεί τον ύπνο μου./ Θέλει να διαπιστώσει/ αν γέρνω αριστερά ή δεξιά!..(14)
Κάθε που θέλω...
...να τιμωρήσω τον εαυτό μου, λιγοστεύω τις φορές
που σε κοιτάω... (15)
Απ’ ότι κάλλη έχει άνθρωπος, τα λόγια έχουν τη χάρη!
Να κάνουν κάθε καρδιά παρηγοριά να πάρει.
Κι ό που κατέχει να μιλεί με γνώση και με τρόπο
κάνει και κλαίειν και γελούν τα μάτια των ανθρώπω!
- Κύριε, κύριε! Σας έπεσε η καρδιά σας!
Λέξεις αμεταχείριστες ψάχνω να βρω
για σένα!..
Υ.Γ.: Το σημείωμα τούτο αφιερώνεται στον φίλο ΓΙΑΝΝΗΔΙΑΜΑΝΤΗ τον διαπρεπή ποινικολόγο της Λάρισας, που πρόσφατα, επαξίως βράβευσε ο Δικηγορικός Σύλλογος και τίμησαν όλοι οι συνάδελφοί του, επειδή διάλεξε ως θέμα της ομιλίας του και ανέπτυξε τα ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ που οφείλει να έχει και να καλλιεργεί και να διευρύνει συνεχώς όποιος ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ θέλει να είναι πράγματι επιστήμονας κι ολοκληρωμένος άνθρωπος κι όχι απλώς ένας επιτυχημένος επαγγελματίας, κορυφαίος δικηγόρος φερ’ ειπείν...
Οι Άγγλοι νομίζω, λένε - όχι χωρίς χιούμορ -πως ένας καλός νομικός (δικηγόρος, δικαστής) οφείλει να γνωρίζει ιστορία, φιλοσοφία, γλώσσα, ψυχολογία, κοινωνιολογία κ.ά. και αν ξέρει και... ολίγα... νομικά δεν... βλάπτει!...
Ο Γ. ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ έχει στη βιβλιοθήκη του εδώ και 50 χρόνια τους 3 τόμους - 1746 σελίδες της Ανθολογίας ΠΟΙΗΣΗΣ και τους 5 τόμους - 2079 σελ. της ΑΝΘΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ των Αποστολίδηδων, τις πιο έγκυρες σειρές στο χώρο της Λογοτεχνίας μας. Και ξέρω ότι έχει εγκύψει τη μελέτη τους κι όχι μόνον σ’ αυτά, βέβαια...
