«Ο Βελεστίνος» ή « το Βελεστίνο»

Από τον Δημήτριο Καραμπερόπουλο*

Συχνά μας τίθεται το ερώτημα για το ποιο είναι το σωστό όνομα της γενέτειρας του Ρήγα, το ουσιαστικό «ο Βελεστίνος» ή το ουδέτερο «το Βελεστίνο».

Διερευνώντας τα κείμενα πρώτα του Ρήγα παρατηρούμε ότι ο Ρήγας χρησιμοποιεί το ουσιαστικό «Βελεστίνος», όπως στη Χάρτα του, στο τέταρτο φύλλο, όπου σχεδιάζει το τοπογραφικό διάγραμμα της γενέτειράς του «Επιπεδογραφία της Φεράς λεγομένης νυν Βελεστίνος». Επίσης, «Βελεστίνος» αναφέρει και στα έργα του, τα Ολύμπια και τον Νέον Ανάχαρσι.
Ομοίως, το ουσιαστικό «Βελεστίνος» αναγράφουν και άλλοι συγγραφείς, όπως ο Αργύρης Φιλιππίδης στη Γεωγραφία μερική του 1815, ο Ιωάννης Οικονόμος Λογιώτατος στην Ιστορική τοπογραφία της τωρινής Θετταλίας του 1817, ο Ιωάννης Λεονάρδος στο έργο του Νεωτάτη της Θεσσαλίας χωρογραφία έκδοση του 1836.
Ακολούθως, μνημονεύουν το ουσιαστικό «Βελεστίνος» ο Αντ. Μηλιαράκης στο άρθρο του «Περί της πόλεως Βελεστίνου (αρχαίων Φερών)», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Εστία το 1877, ο Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης στο περιοδικό του Βόλου Προμηθεύς, Φεβρουάριος 1891, ο Ανδρέας Καρκαβίτσας στο άρθρο του «Θεσσαλικές εικόνες. Η πατρίς του Ρήγα» στο περιοδικό Εστία του 1892 και ο Σπυρίδων Π. Λάμπρος στο άρθρο του «H πατρίς του Ρήγα», Νέος Ελληνομνήμων του 1921, και «Βελεστίνος» αναγράφεται το 1938 στον Σιδηροδρομικό Σταθμό.
Ωστόσο, από τα μέσα του περασμένου αιώνα χρησιμοποιείται ως ουδέτερο «το Βελεστίνο», που έχει πλέον καθιερωθεί και σήμερα αυτό μνημονεύεται. Θεωρούμε ότι η μετάπτωση από το ουσιαστικό «ο Βελεστίνος» στο ουδέτερο «το Βελεστίνο» θα έγινε λόγω του ότι στον προφορικό λόγο ακούγεται καλύτερα χωρίς το «ν», «πάω στο Βελεστίνο» αντί «πάω στον Βελεστίνο», όπως «πάω στο Βόλο», και κατ’ αυτόν τον τρόπο συνηθίστηκε από τους κατοίκους το ουδέτερο «το Βελεστίνο». Βέβαια, για το ουσιαστικό «Βόλος» δεν είναι εύηχο ως ουδέτερο «το Βόλο», όπως το ουδέτερο «το Βελεστίνο», γι’ αυτό και έχει παραμείνει ουσιαστικό «ο Βόλος».
Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι είναι σωστές και οι δύο αναγραφές, «ο Βελεστίνος» και «το Βελεστίνο», που θεωρείται εξέλιξη του προηγούμενου.*Ο δρ. Δημήτριος Καραμπερόπουλος είναι πρόεδρος Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεσtίνου-Ρήγα