Στον τόπο μας είμαστε συνηθισμένοι στους καύσωνες του καλοκαιριού. Για αυτό εύκολα μπορούμε να πούμε: «θα περάσει». Εξαιτίας όμως της κλιματικής κρίσης, οι καύσωνες έχουν γίνει παγκοσμίως πιο συχνοί και έντονοι, ενώ διαρκούν περισσότερο από ποτέ με επικίνδυνες συνέπειες για τον άνθρωπο αλλά και το περιβάλλον.
Ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός που έχουμε μάς επιτρέπει να αντέχουμε μεγάλες διακυμάνσεις της εξωτερικής θερμοκρασίας, διατηρώντας τη θερμοκρασία του σώματός μας σταθερή. Όταν το περιβάλλον είναι θερμό το σώμα αποβάλλει θερμότητα για να μην ανεβεί η θερμοκρασία του, περιορίζοντας τις καύσεις, διευρύνοντας τα μικρά αγγεία, αυξάνοντας την εφίδρωση και επιταχύνοντας την αναπνοή.
Ο μηχανισμός αποβολής θερμότητας και ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός στον εγκέφαλο παύουν να λειτουργούν μετά από παρατεταμένη έκθεση ή σωματική δραστηριότητα σε υψηλές θερμοκρασίες που συνδυάζονται με υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία και άπνοια.
Με αφορμή τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος που προβλέπονται αυτές τις ημέρες είναι απαραίτητη η προστασία από την υπερβολική έκθεση στη ζέστη προκειμένου να αποφευχθεί:
Η αφυδάτωση (οι σοβαρές περιπτώσεις χρειάζονται επείγουσα φροντίδα, συμπεριλαμβανομένων ενδοφλέβιων υγρών). Η θερμοπληξία (αν αφεθεί χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις, κώμα και μπορεί να είναι απειλητική κατάσταση για τη ζωή).Το ηλιακό έγκαυμα (μακροπρόθεσμα, το ηλιακό έγκαυμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος).
Ο κίνδυνος θερμικής εξάντλησης ή θερμοπληξίας αυξάνεται από το αλκοόλ και ορισμένα φάρμακα όπως τα διουρητικά, τα αντισταμινικά, οι βήτα αποκλειστές και τα αντιψυχωσικά.
Συμπτώματα που πρέπει να μας προβληματίσουν και καλό είναι να απευθυνθούμε στον οικογενειακό γιατρό είναι η αδυναμία, η ζαλάδα, η ναυτία, η ταχυκαρδία, ο πονοκέφαλος, αλλά και ο πυρετός.
Όταν υποψιάζεστε θερμοπληξία μεταφέρετε τον πάσχοντα άμεσα σε δροσερό μέρος, αφαιρείτε τα βαριά ρούχα. Ραντίζετε το πρόσωπο, τον λαιμό και το στήθος με δροσερό νερό. Συνεχίζετε, εάν δεν έχει συνέλθει, με κρύες κομπρέσες ή παγοκύστεις σε λαιμό, βουβωνικές χώρες και μασχάλες. Διακομίζετε τον πάσχοντα στον πλησιέστερο υγειονομικό φορέα.
«Οι συνεχείς υψηλές θερμοκρασίες στη διάρκεια της νύχτας είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία επειδή ο οργανισμός αδυνατεί να ανακάμψει από τη συνεχή ζέστη. Αυτό οδηγεί σε αύξηση των περιστατικών εμφράγματος και θανάτου».
Χρειάζεται να ενημερωθούμε, να προστατευτούμε και να προσαρμοστούμε σε κάτι που δυστυχώς θα γίνει μία νέα φυσιολογική πραγματικότητα! Οι χρυσοί κανόνες:
ΠαραμΕνουμε ΔροσεροΙ
Φοράμε ελαφριά, ανοιχτόχρωμα, φαρδιά ρούχα. Παραμένουμε σε κλιματιζόμενα μέρη όσο το δυνατόν περισσότερο. Εάν το σπίτι δεν έχει κλιματισμό, πηγαίνουμε σε έναν δημόσιο χώρο που διαθέτει κλιματισμό, όπως τα κτίρια της Περιφέρειας, καθώς ακόμη και λίγες ώρες παραμονής σε δροσερό περιβάλλον μπορούν να βοηθήσουν το σώμα σας να παραμείνει πιο δροσερό όταν επιστρέφετε στη ζέστη.
Οι ηλεκτρικοί ανεμιστήρες όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή δεν είναι ικανοί να αποτρέψουν τις αρνητικές επιπτώσεις της υπέρμετρης ζέστης στην υγεία.
Προγραμματίζουμε τις εξωτερικές δραστηριότητες σε ώρες με χαμηλότερη θερμοκρασία, όπως νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Μειώνουμε την άσκηση κατά τη διάρκεια της ζέστης.
Αποφεύγουμε τα ζεστά και βαριά γεύματα, καθώς προσθέτουν θερμότητα στο σώμα σας.
ΠαραμΕνουμε ΕνυδατωμΕνοι
Πίνουμε άφθονα υγρά, αποφεύγουμε πολύ ζαχαρούχα ή αλκοολούχα ποτά, καθώς αυτά προκαλούν απώλεια σωματικών υγρών.
Εάν ο γιατρός σας σάς έχει περιορίσει την ποσότητα των υγρών που πίνετε συμβουλευτείτε τον.
Αναπληρώνουμε το αλάτι και τα μέταλλα, εάν ακολουθείτε δίαιτα χαμηλή σε αλάτι, έχετε διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση ή άλλες χρόνιες παθήσεις, μιλήστε με το γιατρό σας.
Παραμενουμε Ενημερωμενοι
Μαθαίνουμε τα συμπτώματα της θερμικής εξάντλησης και της θερμοπληξίας καθώς και πώς αντιμετωπίζονται.
Παρόλο που οποιοσδήποτε κινδυνεύει από τις επιπτώσεις της ζέστης στην υγεία του, μερικοί άνθρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλους βρέφη και μικρά παιδιά, άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, άτομα που είναι υπέρβαρα. Ασθενείς με καρδιακές παθήσεις ή υψηλή αρτηριακή πίεση, ή άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα, όπως αυτά για την κατάθλιψη, την αϋπνία ή την κακή κυκλοφορία.
Πρόληψη, ψυχραιμία και όλα καλά θα πάνε!
* Η Αγλαΐα (Λία) Ρογγανάκη είναι αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας, διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ
