Μήπως ήρθε η ώρα για αλλαγές στον χάρτη της τοπικής αυτοδιοίκησης;

Από τον Κώστα Γιαννούλα

Mε το σημερινό μου πόνημα και καθώς οδεύουμε προς τις εκλογές του Οκτωβρίου, δεν σκοπεύω να ασχοληθώ με το σύνολο των αλλαγών στον γεωγραφικό χάρτη της τοπικής αυτοδιοίκησης παρά μόνο μ’ αυτές, που μπορούν να γίνουν στον Δήμο Τεμπών, ο οποίος, κατά την άποψή μου, πρέπει να διασπασθεί σε Κάτω Ολύμπου και Γόννων και, επί πλέον, να μετακινηθούν κάποια χωριά ή ολόκληρος ο πρώην Δήμος Ευρυμενών απ’ τον Δήμο Αγιάς σ’ αυτόν του Κάτω Ολύμπου. Εξηγούμαι, γιατί και πώς.
Υπενθυμίζω, προηγουμένως, ότι πριν το 1998 υπήρχαν στη χώρα μας 441 Δήμοι και 5982 κοινότητες, γεγονός που προκαλούσε πολυδιάσπαση και δεν ευνοούσε την εύρυθμη λειτουργία και τον έλεγχο των παραγόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με το πρόγραμμα «Καποδίστριας», που εφαρμόστηκε απ’ το 1998 ως το 2010, ομαδοποιήθηκαν οι πολλές κοινότητες και λειτούργησαν 910 Δήμοι, οι οποίοι στην πράξη θεωρήθηκαν πολλοί και, γι’ αυτό, με το πρόγραμμα «Καλλικράτης», που ισχύει απ’ το 2010 και εντεύθεν, λειτουργούν στη χώρα μας 332 Δήμοι. Η ζωή, όμως, απέδειξε, ότι και αυτό το πρόγραμμα επιδέχεται βελτιώσεων και, ενδεχομένως, μικρής αύξησης του αριθμού των Δήμων, προκειμένου να γίνει πιο λειτουργικό και αποτελεσματικό.
Ο Δήμος Τεμπών, λοιπόν, προέκυψε απ’ τη συνένωση δύο Καποδιστριακών Δήμων, του Δήμου Κάτω Ολύμπου, που περιλάμβανε τα χωριά Πυργετό, Ραψάνη, Κρανιά, Αιγάνη με έδρα τον Πυργετό και του Δήμου Γόννων με όλα τα πέριξ χωριά με έδρα τους Γόννους. Εφάπτονταν με το Δήμο Κάτω Ολύμπου και ο Δήμος Ευρυμενών με έδρα το Ομόλιο, που περιλάμβανε και τα χωριά Παλαιόπυργο, Στόμιο, Καρίτσα και Κόκκινο Νερό. Με το πρόγραμμα «Καλλικράτης», το οποίο, σημειωτέον, εφαρμόστηκε βιαστικά και χωρίς σχολαστική μελέτη δεδομένων, η βασική επιλογή ήταν να συγχωνευθούν Δήμοι με άλλους, προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός τους, αλλά δημιουργήθηκαν νέες αδυναμίες, που, ακόμα, παραμένουν.
Μία απ’ αυτές έχει να κάνει με τον Παλαιόπυργο, ο οποίος θα έπρεπε, κανονικά και εξ αρχής να ανήκει στο Δήμο Κάτω Ολύμπου και όχι των Ευρυμενών, μια που αυτό υπαγόρευε ο Πηνειός, που αποτελούσε το φυσικό όριο ανάμεσα στους δύο Καποδιστριακούς Δήμους, αλλά και γιατί η σχέση του με τον Πυργετό σε θέματα ύδρευσης, φοίτησης παιδιών σε σχολεία και άλλων εξυπηρετήσεων ήταν μεγάλη. Πέραν τούτου, μετά την προσάρτηση του Δήμου Ευρυμενών σ’ αυτόν της Αγιάς και η απόστασή του απ’ την έδρα του Δήμου είναι σημαντική. Γι’ αυτό, επειδή ο Δήμος Αγιάς είναι αρκετά μεγάλος, θα μπορούσε να ανασυσταθεί ο Δήμος Κάτω Ολύμπου με έδρα τον Πυργετό και να προστεθούν σ’ αυτόν ή όλα τα χωριά του τέως Δήμου Ευρυμενών ή μόνο ο Παλαιόπυργος και το Ομόλιο, αφού τα χωριά του πρώην Δήμου Κάτω Ολύμπου μαζί με αυτά του πρώην Ευρυμενών, αποτελούν μια ενιαία φυσική και όχι μόνο ενότητα.
Η πρότασή μου αυτή, εκτός των άλλων, έχει ως σύμμαχο και το γεγονός, ότι στον Πυργετό υπάρχουν οι κτιριακές υποδομές και όχι μόνο, που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία ενός Δήμου, αφού αυτές, είτε προϋπήρχαν, είτε δημιουργήθηκαν επί ημερών εφαρμογής του προγράμματος «Καποδίστριας» και ο Πυργετός ήταν η έδρα του Δήμου Κάτω Ολύμπου, οπότε το κόστος για την ανασύστασή του είναι, σχετικά, μικρό, αλλά το κέρδος πολλαπλάσιο. Αντιλαμβάνεται, βέβαια, εύκολα, κανείς την πρόθεση του νομοθέτη, προκειμένου να δημιουργήσει ένα μεγάλο Δήμο επικαλούμενος τα Τέμπη ως μια ενότητα, που συμβάλλει στη συνοχή των κατοίκων της περιοχής. Στην πράξη, όμως, η συνοχή αυτή δεν έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό, για διάφορους λόγους.
Πρώτα­ πρώτα, γιατί τα στενά των Τεμπών πιο πολύ χωρίζουν παρά ενώνουν, ενώ οι κάτοικοι των δύο περιοχών, πέραν του κέντρου Υγείας Γόννων, που τους φέρνει, κατά κάποιον τρόπο, πιο κοντά, δεν έχουν πολλά πάρε ­ δώσε μεταξύ τους, αφού και ο πολιτιστικός τρόπος ζωής και οι ασχολίες τους παρουσιάζουν αρκετές διαφορές. Το γεγονός, μάλιστα, ότι ο πρώην Δήμος Κάτω Ολύμπου μαζί μ’ αυτόν του πρώην Ευρυμενών διαθέτουν παράλια, δέλτα Πηνειού, ασχολίες κατοίκων παραπλήσιες, δοσοληψίες μεταξύ τους λόγω και της φοίτησης μαθητών της περιοχής στο Γυμνάσιο και Λύκειο Πυργετού και αποστάσεις πιο κοντινές μεταξύ τους, ο συνεκτικός κρίκος των κατοίκων της περιοχής είναι ιδιαίτερα ισχυρός.
Ως εκ τούτου, ήλθε, πιστεύω, το πλήρωμα του χρόνου, ει δυνατόν και πριν τις εκλογές, προκειμένου οι αρμόδιοι να ασχοληθούν με τις αλλαγές στον χάρτη της τοπικής αυτοδιοίκησης, για να καταστούν ορισμένοι Δήμοι πιο λειτουργικοί και πιο αποτελεσματικοί.