Του Γιώργου Δελαστίκ
Τεράστιες είναι οι ανακατατάξεις που φέρνει η κρίση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, σε όλα τα επίπεδα. Το εντυπωσιακό πρώτα - πρώτα είναι ότι παρά την κρίση, ο πλούτος των ιδιωτών στην Ευρώπη αυξήθηκε το 2013! Εφτασε τα 56 τρισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία όμως είναι εντελώς άνισα κατανεμημένα αφενός μεταξύ των διαφόρων χωρών και αφετέρου μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων.
Σύμφωνα με έκθεση μιας ελβετικής τράπεζας για πλούσιους πελάτες, της Γιούλιους Μπερ, άγνωστης στο ευρύ κοινό, από το 2007 ως το 2013 έχουν σημειωθεί εντυπωσιακές ανατροπές. Εξετάζοντας την κατάσταση σε 15 χώρες της Ευρωζώνης συν την Ελβετία (δεν συμπεριλαμβάνει από τα 18 κράτη της Ευρωζώνης την Ιρλανδία, την Εσθονία και την Λετονία) καταλήγει σε ομολογουμένως απροσδόκητα συμπεράσματα, που αποτυπώνουν ανάγλυφα ότι οι πλούσιες χώρες έγιναν πλουσιότερες μέσα στην κρίση και οι φτωχές έγιναν φτωχότερες.
Η καθαρή περιουσία π.χ. των νοικοκυριών στην Ελβετία κατά την εξαετία 2007 - 2013 αυξήθηκε κατά 68%! Το ίδιο χρονικό διάστημα, η περιουσία των νοικοκυριών (καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές συν ακίνητα) αυξήθηκε και στην Γερμανία κατά 18%.
ΧΑΣΑΜΕ 169 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ!
Αντιθέτως, την εξαετία αυτή ο ιδιωτικός πλούτος των Ελλήνων μειώθηκε δραματικά σε ποσοστό 29%! Μεταφραζόμενο σε χρήμα, αυτό σημαίνει ότι οι Ελληνες έχασαν τα χρόνια της κρίσης συνολικά ιδιωτική περιουσία ύψους ... 169 δισεκατομμυρίων ευρώ! Δεν είναι καθόλου λίγα.
Μονο οι Ισπανοί υπέστησαν μεγαλύτερη ζημιά από εμάς. Αυτοί έχασαν το 28% του ιδιωτικού τους πλούτου ή 1,4 τρισεκατομμύρια ευρώ!
Μετά τις τραγικές αυτές απώλειες, οι Ελληνες ξεναγίναμε οι θλιβεροί "μπατίρηδες" της Ευρωζώνης. Από τις 15 προαναφερθείσες χώρες της Ευρωζώνης συν την Ελβετία, οι Ελληνες έχουν μεγαλύτερη ιδιωτική περιουσία μόνο από τους Σλοβάκους!
Οι Λουξεμβρουγιανοί είναι οι πλουσιότεροι της Ευρώπης, με ιδιωτική καθαρή περιουσία 432.000 ευρώ ανά ενήλικο πολίτη (432.221 για τους μαθηματικά ακριβείς). Οι Λουξεμβρουγιανοί, δηλαδή, είναι πλουσιότεροι από τους Ελβετούς, οι οποίοι περιορίζονται στα 394.900 ευρώ. Στην Τρίτη θέση βρίσκονται οι Βέλγοι, με πολύ μικρότερη πάντως ιδιωτική περιουσία κατά 150.000 (!) ευρώ, αφού αυτοί έχουν "μόνο" 241.000 ευρώ.
Βάλαμε τη λέξη μόνο σε εισαγωγικά όχι σε σύγκριση με τους Ελβετούς, αλλά με τους Ελληνες. Όταν εμείς έχουμε μέσο ιδιωτικό πλούτο... 58.900 ευρώ όλα κι όλα, οι 241.00 ευρώ των Βέλγων δεν είναι φυσικά "μόνο", όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε. Πάντως, από τους δυστυχείς Σλοβάκους και τους άλλους Ανατολικοευρωπαίους και της Ε.Ε. που ψωμολυσσάνε δεν απειλούμαστε για την ώρα, αφού οι Σλοβάκοι έχουν μέσο ιδιωτικό πλούτο κατά κεφαλήν 33.295 ευρώ, σχεδόν τον μισό δηλαδή από τους Ελληνες.
ΠΙΟ "ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ" ΦΤΩΧΕΙΑ!
"Δυστυχής παρηγορία" που λέει και ο εθνικός μας ύμνος συνιστά το γεγονός ότι οι πλούσιοι στην Ελλάδα είναι συγκριτικά λιγότερο πλούσιοι από τους ομοίους τους στην υπόλοιποι ευρωζώνη.
Το πλουσιότερο 1% των Ελλήνων κατέχει το 13% του συνολικού, ιδιωτικού πλούτου, ενώ ο μέσος όρος στην Ελλάδα είναι ότι το πλουσιότερο 1% κατέχει το 27% του πλούτου, ποσοστό διπλάσιο.
Η διαφορά αυτή μειώνεται όταν αναφερθούμε στο πλουσιότερο 10% των Ελλήνων, οι οποίοι κατέχουν το 39% του πλούτου έναντι του 52% που είναι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος. Το υψηλότερο ποσοστό της συγκέντρωσης πλούτου σε αυτή την κατηγορία συναντάνται για τα ευρωπαϊκά δεδομένα στην αθόρυβη Αυστρία, όπου το 10% των πλουσιότερων Αυστριακών κατέχει το 62% του ιδιωτικού πλούτου.
Σύμφωνα με την έκθεση της ελβετικής τράπεζας στη χώρα μας υπάρχουν και 34.723 νοικοκυριά, το 0,8% του συνόλου, που έχουν καθαρό, ιδιωτικό πλούτο πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ.
Φυσικά, αυτά τα ... ούτε 53.000 ελληνικά νοικοκυριά εκατομμυριούχων είναι αδύνατον να συγκριθούν με τους... 796.000 Βρετανούς εκατομμυριούχους, τους 818.000 Ιταλούς ομολόγους τους, πόσο μάλλον με το 1,4 εκατομμύριο Γερμανούς ή το 1,3 εκατομμύριο Γάλλους εκατομμυριούχους.
Οταν όμως το 10% των πλουσιότερων Ευρωπαίων κατέχει το 52% του ιδιωτικού πλούτου και το υπόλοιπο 90% κατέχει μόνο το 48%, αντιλαμβανόμαστε ότι η κοινωνική ανισότητα προσλαμβάνει πρωτοφανείς διαστάσεις. Αυτό σημαίνει από θεωρητική σκοπιά ότι προετοιμάζονται οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες για πολιτικές εκρήξεις στο μέλλον, οι οποίοι βέβαια είναι άγνωστο αν και πότε θα συμβούν.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Η καταβαράθρωση του ιδιωτικού πλούτου των Ελλήνων έχει φυσικά σοβαρές κοινωνικές συνέπειες, αφού αλλάζει η ζωή μας.
Εχουν μειωθεί πλέον δραστικά τα χρήματα που ξοδεύει ο Ελληνας για εξόδους και διασκέδαση σε ταβέρνες και καφετέριες, αλλά ακόμη και για την διατροφή της οικογένειάς του. Βάσει έρευνας της ΕΛΣΤΑΤ στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, τα ελληνικά νοικοκυριά π.χ. ξόδευαν για είδη διατροφής κάθε μήνα το 2009 το ποσό των 365,60 ευρώ, ενώ το 2013 το ποσό για τα είδη διατροφής είχε συρρικνωθεί στα 307,33. Είχε δηλαδή μειωθεί κατά 58 ευρώ, ποσοστό 16%. Δεν πρόκειται περί δραματικής μείωσης, αλλά ούτε και ασήμαντη μπορεί να την θεωρήσει κανείς.
Το 2009 ξοδεύαμε κατά μέσο όρο για ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφετέριες 228,18 ευρώ κάθε μήνα, αλλά πέρυσι είχαμε περιορίσει το ποσό αυτό στα 148.55 ευρώ - δηλαδή 83 ευρώ λιγότερα ή ποσοστό 36%. Πτώση όμως των εξόδων στον τομέα αυτόν κατά το ένα τρίτο και πλέον συνιστά βίαιη προσαρμογή σε μια νέα πραγματικότητα.
Από την κατανομή της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών στην Ευρώπη συνάγεται ότι αυτό που σώζει τους Ελληνες είναι το συγκριτικά μικρό ποσοστό του εισοδήματός μας που ξοδεύουμε για τη στέγαση. Εμείς δηλαδή ξοδεύουμε ως νοκοκυριά το 13,7% του εισοδήματός μας για στέγαση, ενώ οι Γερμανοί ξοδεύουν το 33,3% και οι Ισπανοί το 33,1%.
Μας σώζει δηλαδή η σε πολύ υψηλό βαθμό συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες ιδιοκατοίκηση του ελληνικού πληθυσμού! Αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τώρα τι θα είχε γίνει, αν είχαν αφεθεί ελεύθερες οι κατασχέσεις της πρώτης κατοικίας και δεν υπήρχε ο σωτήριος, μέσα σε μνημονιακή δυστυχία των Ελλήνων, νόμος που έφτιαξε η Λούκα Κατσέλη, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου οδήγησε την πατρίδα μας στο καθεστώς υποδούλωσης του μνημονίου.
ΕΘΝΟΣ ΠΟΥ ΠΕΘΑΙΝΕΙ
Τώρα όμως από τη ραγδαία υποβάθμιση της ζωής μας, η κρίση έχει προκαλέσει μια απείρως πιο δραματική ζημιά: Εχει μεταβάλλει τους Ελληνες σε έθνος που πεθαίνουν! Ανατριχιαστικά είναι τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΛΣΤΑΤ για τις γεννήσεις και τους θανάτους στην Ελλάδα: το 2013 είχαμε στη χώρα μας 94.134 γεννήσεις και... 111.794 θανάτους! Οι θάνατοι δηλαδή ήταν κατά 16% περισσότεροι από τις γεννήσεις!
Αν περιορίσουμε την εστίαση της προσοχής μας αποκλειστικά στους Ελληνες (εξαιρώντας δηλαδή τους αλλοδαπούς), η κατάσταση προσλαμβάνει τραγικές διαστάσεις. Το 14% του συνόλου των γεννήσεων στην Ελλάδα έγιναν το 2013 από αλλοδαπές μητέρες - δηλαδή οι 13.198 γεννήσεις από τις 94.134, οπότε μένουν μόνο 80.936 Ελληνόπουλα. Για τους θανάτους δεν έχουμε στοιχεία, αλλά λόγω του νεαρού της ηλικίας της συντριπτικής πλειονότητας των μεταναστών αφού συνήθως κάνουν χειρωνακτικές εργασίες σωματικής καταπόνησης, εκτιμούμε ότι οι θάνατοι μεταναστών είναι ελάχιστοι αριθμητικά σε σύγκριση με τις γεννήσεις.
Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι θάνατοι Ελλήνων υπερβαίνουν τις γεννήσεις κοντά περίπου 25%! Εννοείται ότι τα παιδιά Ελλήνων και Ελληνίδων με αλλοδαπούς συζύγους συγκαταλέγονται αυτοδικαίως στα Ελληνόπουλα.
ΑΛΛΕΣ ΕΠΟΧΕΣ
Δεν προκάλεσε η κρίση το πρόβλημα της υπογεννητικότητας των Ελλήνων, το όξυνε όμως. Το μακρινό 1960, παρά τη μετανάστευση των Ελλήνων προς ξένες χώρες, οι γεννήσεις παιδιών ήταν πάνω από δυόμισι φορές περισσότερες σε σύγκριση με τους θανάτους - 157.239 γεννήσεις έναντι 60.563 θανάτων. Το 1970 οι γεννήσεις ήταν σχεδόν διπλάσιες - 144.928 έναντι 74.009. Το 1980 η κατάσταση παρέμενε ικανοποιητική με 149.134 γεννήσεις και 87.282 θανάτους.
Το 1990 η κατάσταση ήταν πλέον ανησυχητική. Ναι μεν οι γεννήσεις εξακολουθούσαν να είναι περισσότερες από τους θανάτους, αλλά η διαφορά ήταν πλέον πολύ μικρή - 102.229 γεννήσεις έναντι 94.152 θανάτων.
Το έτος 2000 οι θάνατοι έσπασαν το φράγμα των 100.000 και άρχισαν να είναι ίσοι με τις γεννήσεις. Το 2010 ήταν η τελευταία φορά που οι γεννήσεις είχαν το πάνω χέρι - 114.766 γεννήσεις και 109.084 θάνατοι, αλλά με την επισήμανση ότι οι γεννήσεις έδιναν αυτό το τυπικό προβάδισμα στις γεννήσεις.
Επειτα, άρχισε η κατάρρευση. Οι θάνατοι ήταν 4.671 περισσότεροι το 2011 (106.428 γεννήσεις και 111.099 θάνατοι), αλλά υπερέβησαν τις γεννήσεις κατά 16.297 το 2012 (100.371 γεννήσεις και 116.668 θάνατοι).
Το 2013 οι γεννήσεις έσπασαν προς τα κάτω το φράγμα των 100.000 και η υστέρησή τους σε σχέση με τους θανάτους ανέβηκε ελαφρά στις 17.660 - μία κατάσταση που γίνεται ακόμη πιο αισθητή, αν αναλογιστεί κανείς ότι στην Ελλάδα είχαμε 200.000 γεννήσεις πριν από.. ογδόντα χρόνια, το 1931, όταν η χώρα μας είχα τον μισό πληθυσμό από όσο έχει σήμερα!
Άλλες εποχές, άλλος κόσμος, παρά την πολύ μεγαλύτερη φτώχεια που υπήρχε τότε...
