Πρώτον, γιατί, απ’ αρχής της ιστορίας του ανθρώπου στον πλανήτη μας, αμέτρητοι ασχολήθηκαν στην αδιάκοπη προσπάθειά τους να μελετήσουν, να περιγράψουν, να εμβαθύνουν στο είναι του νοήμονος όντος της γης. Δεύτερον, γιατί το ίδιο το χαρακτηρίζει μία ατομικότητα στα βασικά χαρακτηριστικά του, όμως, το ίχνος του αποτυπώματος του μόνο στην συνολική κοινωνική κορνίζα μπορεί να στοιχειοθετηθεί και να διακριθεί. Τέλος, είναι αδύνατον να παραγνωρίσουμε τη στροφή του συχνά σε μία μεταφυσική αναζήτηση συνέχειας της νομοτελειακής ύπαρξης του. Σ’ αυτό συντείνει η αίσθηση της ισχύος του σε όλη τη βιοποικιλότητα του πλανήτη, στον οποίον και αυτός είναι ένας από τους ενοίκους του, βεβαιως, με αποτέλεσμα να κηρύσσει τον σεβασμό του ατόμου του στο σύνολο των ειδών, τον οποίο, όμως, ο φυσικός νόμος περιγελά, αφού τονίζει την εσχατολογική μοίρα του.
Μέσα, λοιπόν, από την πνευματική του διεργασία προσπαθεί να σημαδέψει με το δικό του χνάρι όχι μόνο τον δικό του κόσμο, αλλά και το χάος που τον περιβάλλει, με μία νοητική ανάταση. Στιγμές-στιγμές αναρωτιέμαι αν η ταχύτητα της επιστημονικής του σκέψης ξεπερνά αυτήν του φωτός, όταν οι υπολογισμοί του στις αποστάσεις συστημάτων, γαλαξιών, αναφέρονται σε πολλά εκατομμύρια έτη φωτός! Συγχρόνως με την κυριαρχία του προσπαθεί να μπολιάσει έναν κόσμο άπειρο εκτατικά και αδιάφορο, με μια ηθική ιδέα παρείσακτη, παράλογη για το όλον, αλλά τόσο υπέροχη για την κοινωνική λειτουργία του και το νομοτελειακό ατομικό υπαρξιακό τέλος του. Αυτό γιατί σε ένα γέρικο κορμί, όταν ο Όνειρος, πρωτοξάδελφος του Ύπνου και του θανάτου, φέρνει στον νου τους πρώτους έρωτες και τις πρωτόγνωρες ηδονές, τότε αυτό είναι απλά μία κατάφαση της ζωής και του θανάτου. Όταν, λοιπόν, στην τραγικότητά του ερωτηθεί «μέχρι πότε», η απάντηση είναι «μέχρι τέλους» και δεν έχει να δώσει λογαριασμό σε κανέναν. Εξάλλου, η ζωή παίζει ανάμεσα στο ούτε υπέροχη ούτε άθλια και σημασία έχει το ενδιαφέρον ταξίδι της. Είναι, λοιπόν, βάσιμο ότι η έννοια της ηθικής δεν αντέχει σε μία επιστημονική στοιχειοθέτηση και οι αξίες, σαν συστατικά της, φορές είναι τόσο διαφορετικές σαν να μεσολαβούν αιώνες. Συμμετέχει, όμως, επικουρικά στην νομοκανονική λειτουργία της κοινωνίας. Συμπεριληπτικά με τη νοητική του υπεροχή, την αδιαμφισβήτητη κυριαρχία του, την επιβολή της υποταγής των άλλων έμβιων όντων στο είδος του, δημιουργεί την ανθρώπινη περιπέτεια, που τη μετουσιώνει σε πεπρωμένο και με αυτόν τον τρόπο δίνει ένα νόημα στη ζωή των ομοίων του.
Διανοητής, λοιπόν, και ανήσυχος ο ξεχωριστός ένοικος του πλανήτη έκπληκτος στην αρχή μεθοδικός μετά βάλθηκε να θέει (περιτρέχει) νοητικά τον μακρόκοσμο του απείρου και τον βιολογικό μικρόκοσμό του, άλλοτε δε κάνοντας στάσεις στα μεταφυσικά αγωνιώδη ερωτήματά του. Φορές πάλι οργανώνει με μαθηματικό τρόπο τις με κόπο κατακτηθείσες γνώσεις του, προκειμένου να ονομάσει τις σαν σε αλυσίδα αλληλουχίες βεβαιοτήτων του, μοναδική Α-λήθεια. Διανοητικός και αεικίνητος, προϊόντος του χρόνου, διαπιστώνει το έλλειμμα των παραδοχών του προχωρώντας σε μία διαρκή θέωση του νου του. Το διαρκές καύσιμο για αυτό το αέναο ταξίδι του είναι η ριζική φαντασία του. Αυτή είναι που φυσά τα πανιά των ερωτημάτων του, της διαρκούς απορίας του, που τον ωθεί στο πέλαγος του αγνώστου. Είναι η εντροπία (συσσώρευση) νοητικής ενέργειας, η οποία από εν δυνάμει κατάσταση μετατρέπεται σε ενεργή των πραγμάτων της ζωής και του όλου. Στην πρώτη κατάσταση αντιστοιχεί η ταξινόμηση και η το δυνατόν αρμονικότητα των προσλαμβανομένων πληροφοριών και το αμπαλαρισμά τους ως εγγενή συστήματα, ενίοτε λειτουργίας του κοινωνικού συνόλου. Στη δεύτερη περίπτωση αντιστοιχεί η διαπίστωση και διάψευση της πρόσκαιρης Α-λήθειας του. Εν τέλει, σε αντίθεση με την αρμονία και την ακρίβεια των βιολογικών του επικοινωνιών, «ο νοήμων κοινωνικός άνθρωπος δεν χρειάζεται πρότυπα, όπου οι ανταλλαγές μοιάζουν περισσότερο με διαταγές παρά με πληροφορίες» (Ζαν Αμπιρζέ).
Καταληκτικά, το θωμαστό (θαυμάσιο), ως συνέπεια του παράδοξου, είναι ο καταλύτης της φιλοσοφημένης αναζήτησης της Α-λήθειας. Ο άνθρωπος που θαυμάζει βρίσκεται στον δρόμο της Χαράς της ζωής! Η επιμονή μου στον τρόπο γραφής της λέξης Α-λήθεια με αυτόν τον τρόπο οφείλεται σε δύο λόγους: Πρώτον, να τονίσω ότι σημαίνει κάτι που δεν πέφτει στη λησμονιά και δεύτερον, να εξάρω τη διανοητική ανάταση του ανθρώπου που επιτυγχάνεται με τη διαρκή αμφισβήτησή της. Μέσα στο διαρκές γεννάσθαι και θνήσκειν της αέναης ενέργειάς του Χάους, ο άνθρωπος γεύεται το μέλι της γνώσης της ζωής και το κώνειο του θανάτου. Μέσα στην ύπαρξή του κυριαρχεί η τραγικότητά του, μιας που δεν μπορεί ο ίδιος να αποτρέψει τη νομοτέλεια του θανάτου του. Ωστόσο, στη συναναστροφή με τους ομοίους του ανά πάσα στιγμή δρα αυ’ εαυτού και τότε είναι ένας δραματικός ήρωας. Πέραν όλων των άλλων, το συνολικό είναι του, χαρακτηρίζεται από μία αυξανόμενη αντιφατικότητα. Σαν μονάδα το κοινούν της εσωτερικότητας του είναι η ριζική φαντασία του. Σπάνια έστω, όμως, ένας παγκόσμιος πρωταθλητής είναι δυνατόν σε έναν αγώνα σκάκι να νικήσει τη συσσωρευμένη γνώση ενός υπολογιστή και αυτό οφείλεται στο οξύ και διατρητικό απίστευτοτης ριζικής του φαντασίας. Από την άλλη, μόνον όταν διανοείται, βρίσκεται σε απόσταση από τις επικρατούσες αντιλήψεις και τότε αισθάνεται μία αφόρητη μοναξιά ενσυναίσθησης. Επιπλέον, τον χαρακτηρίζει η ζωτική ανάγκη δημιουργίας αξιών στην κοινωνία, σαν το προσφορότερο μέσο λειτουργικότητάς της. Γιατί για να ζει μόνος του πρέπει να είναι θεός ή θηρίο ή μήπως φιλόσοφος; Μέσα από τις πολλές ανάγνωσεις του κόσμου και των ποικίλων εργαλείων του προσπαθεί να πετύχει τη θέωσή του. Το βέβαιο και το σχετικό της αλήθειας είναι και ο μοναδικός επαρκής λόγος που παραμένει ένας μικρός θεός και στην απορία του αυτή συχνά τρέχει να κρυφτεί κάτω από μεταβατικές μεταφυσικές δογματικές καταφυγές. Αυτός, λοιπόν, ο άνθρωπος, ο κατακτητής- κυρίαρχος ο επίμονος ταξιδευτής-ερευνητής και ο εναγώνιος κάτοχος της μοναδικότητας, με μια γερή δόση γρίφου!
Παύλος Γιατσιάκης
