Από την υπερφορολόγηση στον ρεαλισμό

Από τον Αργύρη Αργυριάδη, δικηγόρο, www.argiriadis.gr

Στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα η παροχολογία ενδημεί. Όχι μόνη της. Πάντοτε υπάρχουν οι μαγικές λύσεις στο ερώτημα πού θα βρείτε τα χρήματα. Από το «θα φορολογήσουμε τους ισχυρούς και τα υπερκέρδη των επιχειρήσεων» μέχρι τη «σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το εισόδημα για να μην πληρώνει ο ανειδίκευτος εργάτης περισσότερα από τον ελεύθερο επαγγελματία» (θέση που οδήγησε στο πολιτικό τέλος του συμπαθέστατου κ. Κατρούγκαλου και έδωσε τη χαριστική βολή στον παραπαίοντα ΣΥΡΙΖΑ).
Εάν ήταν τόσο απλή αυτή η λύση γιατί λίγες φορές εφαρμόστηκε και ακόμη λιγότερα οφέλη προσέδωσε στην κοινωνία; Γιατί εμμένουν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ στην αύξηση των φόρων όταν ιστορικά αυτές οι λύσεις ούτε τα δημόσια ταμεία γέμισαν ούτε κοινωνική δικαιοσύνη διασφάλισαν; Για παράδειγμα, αμφότερα τα κόμματα της κεντροαριστεράς ομνύουν στην αύξηση του φόρου μερισμάτων (σήμερα ανέρχεται στο 5%). Ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται σε διπλασιασμό του φόρου και το ΠΑΣΟΚ σε αναλογική αύξηση αυτού. Κανένα από τα δύο κόμματα δεν προσδιορίζει τα έσοδα που πιστεύει ότι θα προσπορίσει και ακόμα περισσότερο αποφεύγει να συγκρίνει αντίστοιχες εποχές του πρόσφατου παρελθόντος που είχαμε αντίστοιχους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές. Εντέλει πόσα έσοδα συγκεντρώσαμε τότε; Και πόσες επιχειρήσεις ιδρύθηκαν εκείνη την περίοδο από ημεδαπούς και πόσες εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά από την αλλοδαπή;
Πράγματι, η φορολόγηση είναι το κυρίαρχο μέσο αναδιανομής πλούτου σε μια κοινωνία και ο βασικότερος τρόπος διασφάλισης εσόδων για τη στήριξη ενός κράτους. Ωστόσο, η εκάστοτε κυβέρνηση πρέπει να θέσει τους στόχους αναδιανομής, και λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της φορολογικής βάσης και τις δυνατότητες της φορολογικής διοίκησης, να επιλέξει το κατάλληλο μείγμα πολιτικής.
Ας δούμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα άλλης ευρωπαϊκής χώρας. Η Ιρλανδία έχει μικρό φορολογικό συντελεστή για τα εταιρικά κέρδη (9,5% μικρότερου του αντίστοιχου Ελληνικού). Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι η μικρή Ιρλανδία αναμένεται να συγκεντρώσει φέτος 24 δισ. ευρώ από τους εταιρικούς φόρους που, σημειωτέον, έχουν αυξηθεί θεαματικά χάρη στην κερδοφορία των επιχειρήσεων που εδρεύουν στη χώρα αυτή. Μάλιστα, ανακοίνωσε ότι θεωρεί εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο να φθάσουν αυτοί οι φόροι στα 27 δισ. ευρώ το 2026! Πώς αποφάσισε να αναδιανείμει αυτά τα έσοδα; Πώς τα χρησιμοποιεί για να κάνει κοινωνική πολιτική, λαμβάνοντας υπόψη ότι και η ίδια αναμένεται να αντιμετωπίσει σημαντικό πρόβλημα στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού της; (Φαινόμενο πανευρωπαϊκό που αγγίζει και την Ελλάδα που βάλλεται από την υπογεννητικότητα).
Η Ιρλανδία, λοιπόν, σχεδιάζει την τοποθέτηση μέρους αυτών των εσόδων σε κρατικό επενδυτικό ταμείο. Συγκεκριμένα αποφάσισε να τοποθετήσει 90 δισ. ευρώ σε κρατικό επενδυτικό ταμείο με σκοπό να καλύψει αργότερα τις ανάγκες που προκαλεί η γήρανση του πληθυσμού της. Τουλάχιστον 34 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2030. Σχετική έκθεση του Υπουργείου Οικονομικών της Ιρλανδίας υπολογίζει πως αν επενδύονται τα εν λόγω ποσά μέχρι το 2035 και συγκεντρώνονται κέρδη, τότε η συνολική αξία του κρατικού επενδυτικού ταμείου μπορεί να φθάσει στα 142 δισ. ευρώ. Δηλαδή μέσα σε μία δεκαετία θα έχει διασφαλίσει για τα ιρλανδικά «περήφανα γηρατειά» ένα ποσό που αντιστοιχεί στο μισό ελληνικό δημόσιο χρέος! Εδώ θα συνεχίσουμε το σύνηθες κυνήγι μαγισσών… Με τις υγείες μας …