Επιβεβλημένη η συμμετοχή του πολίτη στην εκλογική διαδικασία

Από τον Θανάση Μπρισίμη,
σμήναρχο ε.α.

Όταν οι πολίτες στην αρχαία Αθήνα (508 π.Χ.) επινόησαν ως σύστημα διακυβέρνησης έναν καινούργιο τρόπο σε αντιδιαστολή με τη μοναρχία, την αριστοκρατία και την τυραννία, ενστερνίστηκαν τις αρχές, η εξουσία να πηγάζει από τον λαό, να ασκείται από τον λαό και να υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Αυτό το νέο σύστημα το ονόμασαν δημοκρατία. Πρόταγμα όμως όλων αυτών υπήρξε η γενική παραδοχή πως το κοινό καλό είναι το υπέρτατο επιδιωκόμενο που υπερέχει από το ίδιον συμφέρον και όφελος ενός εκάστου πολίτη. Κεντρικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας είναι η λήψη των αποφάσεων με ψηφοφορία των πολιτών που έχουν πολιτικά δικαιώματα, στις εκλογές και τα δημοψηφίσματα. H άσκηση της εξουσίας όμως από τον λαό σημαίνει ότι για να είναι το πολίτευμα δημοκρατικό θα πρέπει με κάποιους τρόπους να εξασφαλίζεται η συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων και ασφαλώς στην ανάδειξη του μέγιστου οργάνου της πολιτείας που είναι η Βουλή των Ελλήνων με την επιλογή των αντιπροσώπων του των βουλευτών. Στην Ελληνική Δημοκρατία η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική και προβλέπεται ρητά στο άρθρο 51 παρ. 5 του υπέρτατου νόμου του κράτους, του Συντάγματος.

Κάνοντας μία επισκόπηση στο σύνολο των βουλευτικών εκλογών που διεξήχθησαν από το 1974 και μετά την πτώση της χούντας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας μέχρι και το 2019, σε ό,τι αφορά στην αποχή των πολιτών από την εκλογική διαδικασία, παρατηρείται ότι από το 1974 μέχρι το 2004 το ποσοστό αποχής κυμάνθηκε από το 19% έως 25%. Από τις εκλογές του 2009 μέχρι και τις εκλογές του 2019 το ποσοστό εκτινάσσεται στα θηριώδη νούμερα που κυμαίνονται από το 29% μέχρι και το 43,84%.
Επιχειρώντας μία έστω επιδερμική εξήγηση του γεγονότος της αύξησης της αποχής, παρατηρείται ότι αυτή συμπίπτει με την οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2009 με τα απανωτά μνημόνια και τις απίστευτες περικοπές στα λαϊκά κυρίως στρώματα που δημιούργησαν αισθήματα θυμού και απογοήτευσης από το πολιτικό σύστημα. Ενός θυμού και μίας απογοήτευσης που οδήγησαν στην επιλογή και είσοδο στη Βουλή ακραίων πολιτικών μορφωμάτων και την εκδήλωση εντός του κοινοβουλίου πρωτόγνωρων, μη κόσμιων συμπεριφορών.
Νομίζω όμως ότι πιστοποιείται με τον πιο εύγλωττο τρόπο και η ολοκληρωτική έλλειψη ατομικής ευθύνης, αλλά και ανυπακοής στο ακροτελεύτιο άρθρο του Συντάγματος που ορίζει ότι η τήρησή του είναι υποχρεωτική και επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων.
Περιφρονείται όμως με την αποχή και η αξία της δημοκρατίας που είναι μοναδική, εκφράζεται με τον σεβασμό στον νόμο, στο κράτος δικαίου, τον σεβασμό στη μειοψηφία και τη διαφορετική άποψη, χωρίς να ανέχεται τη φυσική και τη λεκτική βία, την επιβολή απόψεων.
Παραβλέπεται με την αποχή το δεδομένο πως μόνο στο πλαίσιο της δημοκρατίας μπορούν να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής των πολιτών, να βελτιωθεί η θέση των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.
Για την ανάσχεση της αυξητικής τάσης της αποχής των πολιτών από τις εκλογικές διαδικασίες απαιτείται η συστράτευση όλων των πνευματικών δυνάμεων της χώρας στον τομέα της εκπαίδευσης, η αλλαγή συμπεριφοράς των πολιτικών δυνάμεων, ώστε να γίνει προφανές ότι η δημοκρατία είναι το καλύτερο σύστημα διακυβέρνησης και η συμμετοχή του συνόλου των πολιτών στις διαδικασίες της, είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Τέλος σε κάθε περίπτωση πρέπει να καταστεί σαφές πως η συνέχιση της απαράδεκτης αυτής κατάστασης της τεράστιας αποχής των πολιτών, μόνο καταστροφική μπορεί να καταστεί για την πολύτιμη δημοκρατία μας.